Дзяржсакратар ЗША Энтані Блінкен — у Пекіне: Чым важны гэты візіт?
Энтані Блінкен, дзяржсакратар ЗША, прыехаў з візітам у Пекін. Ці будзе ў Блінкена сустрэча са старшынёй КНР Сі Цзіньпінам, дагэтуль невядома. Але ў дзвюх звышдзяржаў ёсць доўгі спіс і сур'ёзных рознагалоссяў, і шэраг патэнцыйных галін для супрацоўніцтва. Напрыклад, у сферы барацьбы з кантрабандай наркотыкаў. Магчыма, адзіным вынікам сустрэч стане тое, што яны наогул адбыліся, піша ВВС.
Малюнак shutterstock.com
У нядзелю пачынаецца першы візіт у Кітай дзяржсакратара ЗША Энтані Блінкена. Ён павінен быў наведаць Пекін яшчэ ў лютым, але з-за інцыдэнту з кітайскім паветраным шарам у небе над ЗША візіт адклалі. Пасля вялікай спрэчкі паміж дзвюма краінамі праз кітайскі паветраны шар-шпіён прайшло пяць месяцаў.
З-за гэтага шара Блінкен у лютым раптам адмяніў запланаваны візіт. Кітай сцвярджае, што шар прызначаўся для метэаралагічных назіранняў. Ён праляцеў над кантынентальнай часткай ЗША і быў збіты амерыканскім ваенным самалётам.
У праграме цяперашняга візіту дзяржсакратара — сустрэчы з высокапастаўленымі кітайскімі чыноўнікамі ў сферы знешняй палітыкі. Ці будзе сустрэча са старшынёй КНР Сі Цзіньпінам, дагэтуль невядома. У пятніцу той сустракаўся з заснавальнікам Microsoft Білам Гейтсам.
Вось тры галоўныя тэмы маючых адбыцца перамоў:
- Наладжванне адносін
- Змякчэнне гандлёвых канфліктаў
- Вайна і мір
Наладжванне адносін
Перш за ўсё, візіт Блінкена патрэбны для аднаўлення хоць нейкіх дыпламатычных кантактаў. У красавіку на сустрэчы ў Вене дыпламатам дзвюх краін удалося крыху растапіць лёд.
Але Блінкен стане самым высокапастаўленым прадстаўніком адміністрацыі Байдэна, які наведаў Кітай. А дзяржсакратары ЗША не ездзілі ў КНР аж з кастрычніка 2018 года.
Цяпер самы час пачынаць размаўляць — гэта само па сабе зніжае рызыку канфлікту, сказаў на брыфінгу перад паездкай дзяржсакратара Курт Кэмпбэл, намеснік памочніка прэзідэнта ЗША і каардынатар па інда-ціхаакіянскіх справах.
"Мы не можам дазволіць рознагалоссям, якія нас падзяляюць, перашкаджаць руху наперад па глабальных праблемах, якія патрабуюць ад усіх нас працаваць разам", — сказаў ён.
Кітай сустракае Блінкена халаднавата.
У сераду ўвечары, паводле афіцыйнага кітайскага камюніке аб тэлефоннай размове з дзяржсакратаром, міністр замежных спраў Кітая Цынь Ган сказаў Блінкену, што "вельмі ясна, хто вінаваты" ў нядаўнім абвастрэнні адносін дзвюх краін.
"Злучаныя Штаты павінны паважаць занепакоенасці Кітая, спыніць умешвацца ва ўнутраныя справы Кітая і спыніць падрываць інтарэсы суверэнітэту, бяспекі і развіцця Кітая ў імя канкурэнцыі", — заявіў Цынь.
Амерыканскі бок прапануе не чакаць ад візіту аб'яў аб значных дамоўленасцях. Здаецца, адзіным вынікам сустрэч стане тое, што яны наогул адбыліся.
Прарываў або трансфармацый у адносінах дзвюх краін чакаць не варта, прама заявіў Дэніэл Крайтенбринк, адзін з галоўных спецыялістаў па Усходняй Азіі ў Дзярждэпартаменце.
Калі сустрэчы Блінкена прывядуць да далейшых кантактаў паміж прадстаўнікамі дзвюх краін, гэты поспех можна будзе развіваць.
Змякчэнне гандлёвых канфліктаў
Адносіны прэзідэнта Байдэна з Кітаем пачаліся бурна, збольшага таму, што ён не жадаў адмяняць гандлёвыя абмежаванні, уведзеныя яго папярэднікам Дональдам Трампам. У тым ліку і пошліны на пастаўкі кітайскіх тавараў коштам у мільярды долараў.
У асобных сферах Байдэн нават узмацніў націск: так, ён абмежаваў экспарт у Кітай амерыканскіх камп'ютарных чыпаў дзеля захавання перавагі ЗША ў найбольш перадавых электронных тэхналогіях.
Кітай адказаў на гэта забаронай на імпарт чыпаў памяці ад найбуйнейшага амерыканскага вытворцы — Micron.
Кэмпбэл прызнае заклапочанасці Кітая, але кажа, што ЗША гатовыя тлумачыць і абараняць свае дзеянні — і тыя, якія былі ўжо прынятыя, і тыя, якія збіраюцца зрабіць у будучыні.
Калі ў сферы камп'ютарных тэхналогій жорсткае суперніцтва дзвюх звышдзяржаў непазбежнае, то ў сферы барацьбы з кантрабандай наркотыкаў магчыма поле для супрацоўніцтва.
ЗША хочуць, каб Кітай абмежаваў экспарт хімічных кампанентаў, якія вырабляюцца ў краіне, і з якіх далей робіцца фентаніл — сінтэтычны опіоід, у шмат разоў мацнейшы за гераін.
За апошнія сем гадоў смяротнасць ад перадазіроўкі фентанілу ў ЗША вырасла больш чым у тры разы.
Для Злучаных Штатаў гэта абсалютна крытычнае і неадкладнае пытанне. Праўда, і тут могуць узнікнуць складанасці.
Вайна і мір
Пасля інцыдэнту з паветраным шарам выходзілі публікацыі пра тое, што Кітай разглядае магчымасць паставак зброі Расіі, якая неадкладна выкарыстоўвае яе для вайны супраць Украіны.
Урадавыя чыноўнікі ЗША ў апошні час не паўтаралі гэтыя абвінавачанні — яны выводзілі за дужкі тым самым асабліва спрэчнае пытанне для дзвюх дзяржаў, якое здольнае ператварыць канфлікт Расіі з Украінай у проксі-вайну ЗША і Кітая.
Аднак можна чакаць, што Блінкен паўторыць папярэджанні, зробленыя кітайскаму боку ў Вене, пра тое, што калі Пекін акажа Маскве ваенную або фінансавую дапамогу, гэта пацягне для яго сур'ёзныя наступствы.
У тайваньскім праліве і Паўднёва-Кітайскага мора таксама адбываюцца пагрозлівыя манеўры амерыканскіх і кітайскіх ваенных караблёў. Кітай прэтэндуе на ўсе гэтыя воды. ЗША настойваюць, што яны міжнародныя.
Блінкен і яго каманда казалі, што галоўная мэта — гэта знізіць узровень рызыкі, звязаны з гэтай напружанасцю, і пачынаць трэба з аднаўлення кантактаў.
Дамагчыся большага пакуль нерэалістычна — і да таго ж Байдэну стане складаней ісці на пашырэнне супрацоўніцтва з Кітаем ва ўмовах, калі з набліжэннем прэзідэнцкіх выбараў 2024 года антыкітайская рыторыка ў ЗША будзе станавіцца больш жорсткай.
Але калі двух бакам атрымаецца адкрыць каналы камунікацыі, каб прадухіліць ператварэнне інцыдэнту ў ваенны канфлікт, то такі зыход для абодвух бакоў будзе здавальняючым.