Спачатку падбілі «Маскву», а цяпер — і «Мінск»
Палітычны аглядальнік Валерый Карбалевіч на «Свабодных навінах» аналізуе вынікі нядаўняй пазапланавай сустрэчы Лукашэнкі і Пуціна.
Карыкатура Сяргея Ёлкіна, dw.com
Калі ўсё так добра, то чаму ўсё так дрэнна?
Вацлаў Вісліцкі
Гэта быў сёмы візіт Аляксандра Лукашэнкі ў Расію сёлета. Пяць разоў ён лётаў спецыяльна на перамовы з Уладзімірам Пуціным. У траўні прыязджаў у Маскву на саміт ЕАЭС, падчас якога правёў кароткую сустрэчу з прэзідэнтам Расіі. А яшчэ была паездка на святкаванне Дня Перамогі 9 траўня (гэта калі Лукашэнка выглядаў вельмі хворым).
Цяперашняя паездка, якую ў прэс-службе Аляксандра Лукашэнкі назвалі «рабочым візітам», адбылася нечакана. Яна не анансавалася. Пра яе даведаліся толькі тады, калі Лукашэнка ўжо паляцеў у Сочы. Каб неяк змікшаваць сітуацыю (каб не казалі, што, як толькі Пуцін паклікаў, так Лукашэнка пабег), тэлеграм-канал «Пул першага» паспяшаўся паведаміць, што перамовы былі запланаваныя «раней у адпаведнасці з графікам сустрэч двух лідараў». Аднак гэтая рэпліка хутчэй пераконвае ў адваротным.
Якая сапраўдная павестка гэтай сустрэчы, а не тая, якая паведамляецца афіцыёзам? Якія рашэнні былі прынятыя па выніках цяперашніх перамоваў? Як і падчас іншых візітаў Лукашэнкі, гэта застаецца невядомым.
Глядзіце таксама
Напрыклад, па ўскосных прыкметах можна меркаваць, што галоўным пытаннем папярэдняга візіту Лукашэнкі да Пуціна (Санкт-Пецярбург, 23-25 ліпеня) быў лёс ПВК «Вагнер». Як вядома, лёс гэты вырашыўся радыкальна. Лагер «вагнераўцаў» пад Асіповічамі згортваецца. Пытанне можна лічыць закрытым.
Наогул саюз Беларусі і Расіі ўсё больш ператвараецца ў асабісты саюз, асабістую унію Лукашэнкі і Пуціна. Саюз кіраўнікоў, як у Сярэднія вякі. Перамовы адбываюцца часцей за ўсё таемна. Не толькі народы, але і дзяржаўныя інстытуты, іх кіраўнікі не ў курсе таго, пра што дамаўляюцца Пуцін і Лукашэнка.
Таму СМІ і экспертам даводзіцца каментаваць толькі тое, што яны кажуць на пачатку сустрэчы, у прысутнасці журналістаў, пад тэлекамерамі.
Летась асноўнай тэмай гэтых выступаў была вайна супраць Украіны. Лукашэнка асабліва стараўся, усяляк выкрываў Украіну і Захад, захапляўся дзеяннямі Расіі і Пуціна.
Сёлета падчас сустрэч тэма вайны так ці інакш закранаецца, але неяк краем, амаль факультатыўна. Напрыклад, цяпер да яе звярнуліся толькі ў выглядзе адказаў на пытанні журналістаў.
Гэта адбываецца таму, што тэма вайны перастае быць папулярнай у грамадстве як Расіі, так і Беларусі. Таму вырашылі чарговы раз не сыпаць соль на раны, як мага менш гаварыць пра набалелае, рабіць выгляд, што крывавыя падзеі ва Украіне — гэта нешта другараднае, не вартае асаблівай увагі.
Глядзіце таксама
Бо апошнім часам негатыўны для двух саюзнікаў вектар стаў выяўляцца нават на сімвалічным узроўні. Зусім нядаўна ў Чорным моры падбіты расійскі дэсантны карабель «Мінск». Нагадаю, летась быў патоплены флагман Чарнаморскага флоту Расіі «Масква». Тэндэнцыя, аднак.
Дарэчы, пра адказы на пытанні. Звычайна пасля перамоваў кіраўнікі рэдка выходзяць да журналістаў. Гэта адбываецца толькі тады, калі ў Крамлі лічаць важным нешта заявіць. Тады і з'яўляюцца журналісты з загадзя падрыхтаванымі пытаннямі. Звычайна па адным пытанні ім абодвум задаюць прадстаўнікі дзяржаўных СМІ Расіі і Беларусі. Як правіла, пытаюцца пра вынікі перамоваў.
Гэтым разам традыцыя была парушаная. Былі тры пытанні, і ўсе іх задалі расійскія журналісты. Адрасаваныя толькі Пуціну, Лукашэнка толькі паспрабаваў падтакваць. Нарэшце, яны ніяк не тычыліся беларуска-расійскіх адносінаў, а былі прысвечаны ў асноўным канфлікту Расіі супраць Украіны і Захаду.
Гэта сведчыць, па-першае, пра тое, што тэма адносінаў з Беларуссю сёння не на першым плане ў павестцы Крамля. Па-другое, было праяўлена нейкае дэманстратыўнае грэбаванне Лукашэнкам, нібы яго і не было ў зале. Расійскі бок вырашаў свае інфармацыйныя задачы, а прысутнасць беларускага кіраўніка выкарыстоўвалася як падстава для іх рэалізацыі.
Варта звярнуць увагу на заяву Пуціна, што Украіне давядзецца танцаваць не свой танец «Гапак», а рускія танцы «Пані» або «Казачок». Прызнаючы тым самым, што мэта вайны — не «дэнацыфікацыя», а русіфікацыя.
А роля Лукашэнкі ў ходзе публічнай часткі перамоваў заключалася ў тым, каб выпраменьваць пазітыў і аптымізм па ўсіх пытаннях. Маўляў, усё ідзе добра, але будзе яшчэ лепш. У эканоміцы ўсё выдатна, санкцыі не страшныя, нават наадварот, яны дапамаглі задзейнічаць уласныя рэзервы, народ Расіі падтрымлівае ўладу, пра што сведчаць вынікі мясцовых выбараў.
Глядзіце таксама
І нават у знешняй палітыцы, на думку Лукашэнкі, усё тып-топ. Праўда, прыклады, якія ён прывёў для ілюстрацыі гэтага тэзіса, мякка кажучы, не пераканаўчыя. Тое, што Маскве даводзіцца выхваляцца саюзам з Паўночнай Карэяй (абсалютным сусветным ізгоем), звяртацца да яе дапамогі, вельмі шмат гаворыць пра сітуацыю, у якой аказалася Расія.
У сваю чаргу, Лукашэнка заявіў пра намер расказаць расійскаму калегу пра супрацоўніцтва з краінамі афрыканскага кантынента, асабліва з улікам нядаўняга візіту ў Беларусь прэзідэнта Экватарыяльнай Гвінеі. «Вельмі вядомы чалавек. І прасунуты чалавек», — адзначыў беларускі кіраўнік. Можна не сумнявацца, што Пуціну было вельмі цікава слухаць уражанне Лукашэнкі пра «прасунутую» афрыканскую палітыку.