Святлана Ціханоўская: «Будучыня заўсёды надыходзіць. Яе прыход немагчыма адмяніць»

Рэдактар сайта stolin.by Аляксандр Ігнацюк паразмаўляў са Святланай Ціханоўскай і падзяліўся яе адказамі на пытанні.

— Роля рэгіёнаў у бліжэйшай перспектыве? На мой погляд, рэгіёны засталіся сам-насам адразу пасля незаліку подпісаў за апазіцыйных кандыдатаў.
— Бывае такое адчуванне, так. І нават не толькі рэгіёны адзін на адзін, але і людзі. Многія з нас у нейкі момант фізічна апынуліся сам-насам. І я, і палітвязні ... Менавіта таму важна салідарнасць. Важна паказваць адзін аднаму, што на самой справе мы не адзін на адзін, што мы разам. Вось я тэлефаную вам, таму што мы разам. Можа быць, мы не побач цяпер, але нас з вамі, тых, хто супраць рэжыму, хто хоча пабудаваць новую Беларусь, нас большасць. Менавіта для таго, каб падтрымаць адзін аднаго, людзі вывешваюць сцягі і стужачкі, малююць графіці «палітычных кветак», пішуць адзін аднаму словы падтрымкі ў інтэрнэце. Вось я вам зараз кажу: нас шмат, мы разам, і мы пераможам. Вы не адзін на адзін.

Усе разумеюць, што ў рэгіёнах цяжэй. Кожны, хто змагаецца, — герой. Увесь свет глядзіць з захапленнем на беларусаў — і гэта асабліва тычыцца рэгіёнаў, невялікіх гарадоў і вёсак, дзе цяжэй, чым у Мінску.

— Раскажыце, калі можна, што ўсё ж такі здарылася пасля мітынгу ў Брэсце, калі не атрымалася патрапіць на сустрэчу з выбаршчыкамі ў Бярозу?
— Наша ахова атрымала сігнал, што ў Бярозе рыхтуецца правакацыя, і яна прыняла рашэнне не ехаць. Мы спрабавалі пратэставаць, але ў аховы была задача забяспечыць бяспеку, і яна яе выконвала. Таму мы спыніліся на трасе і звязаліся па тэлефоне з тымі, хто сабраўся на мітынг. Не ведаю, ці атрымалася вывесці наш званок на экран, на гучную сувязь. Але мы вельмі ўдзячныя ўсім, хто тады збіраўся на нашы сустрэчы, падтрымліваў нас. І ўсім, хто працягвае змагацца цяпер.
— Пінчукі пытаюцца, чым могуць дапамагчы Прэзідэнту Святлане Ціханоўскай?
— Тым, што не апускаюць рукі і падтрымліваюць тых, каму асабліва цяжка. Тым, што пішуць лісты палітвязням. Калі хто-то можа на дошцы аб'яваў павесіць лісток з нашым сцягам, напісаць «Жыве Беларусь!» — супер! Таму што гэта дасць магчымасць астатнім ўсміхнуцца, убачыць, што яны не адны.Пішыце адзін аднаму добрыя словы ў соцсетях. Гэта таксама падтрымлівае. Гэта самае важнае! Нас шмат. Нас больш. Важна, каб мы не забывалі гэта. Усё, што працуе на нашу салідарнасць, на адзінства, ўзмацняе нас. Усё, што аказвае ціск на рэжым, аслабляе яго і змяняе суадносіны сіл у нашу карысць. Ёсць спосабы ўнутранага эканамічнага ціску: забраць ўклады з банкаў, не рабіць пакуль буйных пакупак, менш купляць падакцызных тавараў — тытуню і спіртнога, каб змяншаць даходы рэжыму.
Мы на днях выкладзем платформу ў інтэрнэце, у якой будзе сабрана і апісана шмат ініцыятываў, да любой можна будзе далучацца ці стварыць сваю і там жа яе дадаць. Там вельмі шмат форм работы на перамены з самым розным узроўнем рызыкі. Кожны зможа знайсці сабе варыянт.
— Каласальны ціск зараз аказваецца на незалежныя СМІ, рэгіянальныя наогул ледзь дыхаюць, ці ёсць у штабе Святланы план па падтрымцы канкрэтна нашага рэгіёну?
— Мы бачым сітуацыю. Стараемся падтрымліваць па меры сіл. На кожнай міжнароднай сустрэчы мы гаворым пра гэта, і нам абяцаюць праграмы па падтрымцы грамадзянскай супольнасці, праваабаронцаў і незалежных медыя. Гэта азначае, што выдзяляюцца сродкі менавіта на гэтыя мэты і паступаюць яны не праз нас, а па каналах гэтых праграм, туды трэба звяртацца наўпрост.
Ёсць такі агульны цэнтр, дзе падкажуць, куды звяртацца: probono.by.

Ёсць, напрыклад, фонд медыя салідарнасці.
— Ёсць меркаванне, што за ўсімі выключэннямі з спісу санкцый Захаду супраць вышэйшых службовых асоб і некаторых прадпрыемстваў Беларусі стаіць нейкае моцнае лобі. Чым можна растлумачыць, што, да прыкладу, Машэнскаму атрымалася сысці ад траплення ў спіс, як ён распавядаў «дамовіцца».
— Санкцыйныя спісы складаюцца і падаюцца. Мы са свайго боку просім ЕС і асобныя краіны, ЗША, Вялікабрытанію і іншыя, дзейнічаць як мага хутчэй і больш рашуча. Мы расказваем пра страшныя выпадкі гвалту, катаваннях, паказваем фатаграфіі, відэа ... Але рашэнне яны прымаюць самі. Што тычыцца прозвішчаў, то дастаткова, каб адна краіна ЕС прыбрала са спісу нейкае прозвішча, і гэты чалавек выкрэслены. Пры гэтым нам нават не паведамляюць, якая краіна гэта зрабіла. Як гэта адбываецца, чаго гэта каштуе таму, каго выкрэслілі, — гэта ўнутраная «кухня», мы не маем да гэтага дачынення. Але мы будзем працягваць. Вось зараз на падыходзе чацвёрты пакет санкцый. За ім будзе і пяты. Мы настойлівыя.
— Мне пішуць у сацсетках і каментарах нашы з Вамі землякі. Многія не могуць разабрацца ў хітраспляценнях структур, якія супрацьстаяць рэжыму, і прама пытаюцца, да каго прыслухоўвацца. Ідзе рух па стварэнні новых партый і г.д і да т.п. У правінцыі вельмі складана зарыентавацца. Што Вы падкажаце?
— Я думаю, што цяпер важна дзейнічаць разам, каб дамагчыся спынення гвалту, вызвалення палітвязняў і сыходу Лукашэнкі, каб падрыхтаваць і правесці сапраўдныя сумленныя выбары. У нас ва ўсіх адзіная мэта: дамагчыся, каб рэжым сышоў. І вось калі мы гэтай мэты даможамся, можна будзе пачынаць ствараць нейкія асобныя партыі. Пакуль неабходна працаваць усім разам на адзіную мэту.
— Мне асабіста далёка да Байпола, тым не менш, даходзіць пэўная інфармацыя аб сур'ёзнай падрыхтоўцы сілавых структур і камітэта дзяржбяспекі на месцах да веснавога супрацьстаяння, праводзяцца прафілактычныя гутаркі, пастаноўкі на ўлік усіх, хто засвяціўся. Зноў жа па той інфармацыі, якая даходзіць да мяне з маіх крыніц з нізавых структур вертыкалі, чыноўнікі таксама ў напружаным чаканні. «- Мы пакуль не ведаем, чым гэта ўсё скончыцца...» Такія фразы можна пачуць на нарадах як у Столінскім райвыканкаме, так і ў шэрым будынку на беразе ракі Піна. Што рабіць простым людзям у правінцыі?
— Простым людзям трэба спакойна разумець: рэсурсы рэжыму растаюць з кожным днём. Крызіс у эканоміцы нарастае. І чыноўнікі гэта выдатна бачаць. У рэжыму няма перспектыў. Яго сыход — пытанне часу. І тыя з чыноўнікаў, хто ўмее думаць, як вы і кажаце, сядзяць у напружаным чаканні: у які момант ужо пара пераходзіць. Яны выдатна ведаюць, чым скончыцца: Лукашэнка сыдзе. Мінулае, састарэлае заўсёды сыходзіць і на яго месца прыходзіць сучаснае, будучыня. Але перад гэтым яшчэ хтосці можа трапіць пад апошнія рэпрэсіі. Нікому не хочацца. Таму і чакаюць. Простым людзям трэба не падаць духам, трэба аб'ядноўвацца, знаходзіць кропку прыкладання сваіх сіл. Размаўляць з тымі ж чыноўнікамі і сілавікамі, з іх сваякамі, калі ёсць такія знаёмыя. Кожная кропля падае ў агульную раку нашых з вамі намаганняў, якія прывядуць да нашай перамогі.
— Ці даходзяць Вам весці з малой радзімы, што там людзі, Вашы знаёмыя, думаюць пра тое, што адбываецца ў краіне?
— Сітуацыя ўсюды прыкладна аднолькавая. Паўсюль людзі чакаюць перамен. Вельмі хочуць пераменаў. Вядома, супрацьстаяць рэжыму няпроста, ён умацоўваўся 26 гадоў. Многіх чыноўнікаў і сілавікоў павязалі кругавой парукай, шантажуюць нейкімі сітуацыямі з мінулага і тым, што адбяруць кватэру ці прымусяць вярнуць нейкія грошы ... Я хачу сказаць ім: думайце. Не рабіце вы злачынстваў супраць людзей, не ідзіце супраць свайго сумлення. Не павялічвайце свае правіны. Крыху раней ці крыху пазней, але рэжым сыдзе, і нам усім давядзецца жыць разам, прыйдзецца паглядзець у вочы адзін аднаму.
— Калі б Вам удалося прыехаць цяпер, у пачатку вясны ў Мікашэвічы, куды б Вы перш за ўсё пайшлі, з кім бы сустрэліся?
— Паехала б наведаць дзядулю ў вёску. А па Мікашэвічах проста пагуляла б, сустрэлася б са сваякамі. 

— На Палессі ў Вас па-ранейшаму моцная падтрымка, што б Вы параілі і пажадалі сваім землякам?
— Дзякуй за падтрымку. Гэта вельмі важна для мяне. Я жадаю ўсім нам хутчэйшай перамогі, каб як мага хутчэй мы змаглі прыступіць да будаўніцтва новай краіны! Пачынаецца вясна. Вясна - гэта заўсёды час абнаўлення і сонца. Будучыня заўсёды надыходзіць. Яе прыход немагчыма адмяніць.