Расійская фігурыстка Каміла Валіева пакараная: У чым сутнасць скандалу?
Справа Камілы Валіевай цягнулася амаль два гады, і нарэшце Спартыўны арбітражны суд (CAS) у Лазане прызнаў фігурыстку вінаватай у парушэнні антыдопінгавых правілаў. А тут яшчэ разгараецца скандал з-за «скрадзенай» песні ўкраінскай спявачкі Хрысціны Салавей.
Каміла Валіева падчас выступу на Алімпіядзе ў Пекіне. Фота Getty Images
Алімпійская зборная Расіі пазбаўленая залатых медалёў у камандным турніры па фігурным катанні на Алімпіядзе–2022. Такое рашэнне прыняў Міжнародны саюз канькабежцаў пасля дыскваліфікацыі расійскай фігурысткі Камілы Валіевай з-за допінгавай справы, піша BBC Украіна.
Напярэдадні Спартыўны арбітражны суд (CAS) у Лазане дыскваліфікаваў 17-гадовую спартсменку на чатыры гады з-за допінгавага скандалу, які разгарэўся падчас Алімпійскіх гульняў у Пекіне ў 2022 годзе.
З двума ануляванымі вынікамі Валіевай зборная Алімпійскага камітэта Расіі выйшла на трэцяе месца. Золата цяпер дастанецца зборнай ЗША, а срэбра — Японіі.
Цырымонія ўзнагароджання спартсменаў адбудзецца толькі цяпер, бо была адменена ў 2022 годзе.
Акрамя таго, два тыдні таму ўкраінская спявачка Хрысціна Салавей заявіла, што Валіева выступіла на расійскім лядовым шоу Таццяны Наўкі (жонкі прэс-сакратара прэзідэнта Пуціна Дзмітрыя Пяскова) пад песню, апрацаваную з кампазіцыі Салавей «Трымай».
Салавей напісала ў сваім Instagram, што гэта «не першы крадзеж яе твораў» у Расіі, і паабяцала падаць у суд.
BBC папрасіла пракаментаваць сітуацыю ў кампаніі Navka Show.
Глядзіце таксама
Справа аб допінгу
Допінгавы скандал з удзелам Валіевай разгарэўся на Алімпійскіх гульнях-2022, на якія тагачасная 15-гадовая спартоўка ехала ў якасці абсалютнай фаварыткі.
Пра станоўчы тэст стала вядома пасля таго, як Валіева разам з іншымі расійскімі фігурысткамі заваявала золата ў камандным заліку.
Затым на Алімпіядзе высветлілася, што на чэмпіянаце Расіі 2022 года (ён праходзіў у канцы снежня 2021 года) спартоўка мела станоўчы вынік на прэпарат трыметазідзін.
Пробу Валіевай даследавалі ў лабараторыі ў Стакгольме, але тэрмін праверкі моцна зацягнуўся. Велізарную затрымку з публікацыяй вынікаў там патлумачылі эпідэміяй каронавіруса.
У Пекіне Валіеву дапусцілі да асабістых спаборніцтваў у сувязі з тым, што яна на момант здачы заліку была «абароненай асобай» — бо спартоўцы на той момант яшчэ не споўнілася 16 гадоў.
У выніку ў асабістым заліку фігурыстак Валіева заняла толькі чацвёртае месца. Аднак медалёў каманднага турніру яго ўдзельнікам не ўручылі. Другое месца на тых Гульнях заняла зборная ЗША, трэцяе — Японіі, чацвёртае — Канады.
Яшчэ ў Пекіне каманда Валіевай заявіла, што допінг тэарэтычна мог трапіць у яе арганізм з-за таго, што яна карысталася тым жа посудам, што і яе дзед (ён прымаў трыметазідзін па медыцынскіх паказаннях).
Справа Валіевай цягнулася амаль два гады, і Спартыўны арбітражны суд (CAS) у Лазане правёў слуханні толькі з 26 па 28 верасня 2023 года, пасля чаго ў лістападзе адбыліся два дадатковыя слуханні. Валіева выступіла перад імі па відэасувязі.
CAS прызнаў Валіеву вінаватай у парушэнні антыдопінгавых правілаў.
Валіева з харэографам і трэнерам у Пекіне. Фота Getty Images
Яе забаранілі на чатыры гады з даты, калі яна дала станоўчы вынік, то-бок са снежня 2021 года.
Усе ўзнагароды і званні, якія Валіева заваявала за гэты час (гэта, у прыватнасці, тытулы чэмпіёнкі Еўропы і алімпійскай чэмпіёнкі ў камандных спаборніцтвах), у яе забралі.
У прэс-рэлізе CAS адзначаецца, што пакаранне магло быць менш жорсткім, калі б Валіева змагла даказаць ненаўмыснае парушэнне антыдопінгавых правілаў.
Валіева і яе адвакаты не аспрэчваюць факт прысутнасці ў пробе трыметазідзіна.
Каміла Валіева і яе трэнер Этэры Тутберыдзэ пакуль не пракаментавалі рашэнне CAS. Аднак у Крамлі ўжо загаварылі пра яго.
Прэс-сакратар прэзідэнта Расіі Дзмітрый Пяскоў назваў рашэнне CAS палітызаваным. "Калі ёсць нейкія механізмы абскарджвання і г.д., яны, безумоўна, павінны быць задзейнічаны. Мы павінны абараняць інтарэсы нашых спартсменаў да канца", — сказаў ён.
Глядзіце таксама
«Скрадзеная» ўкраінская песня?
У апошнія тыдні імя расійскай спартсменкі гучала ў СМІ не толькі з-за допінгавага скандалу.
У сярэдзіне студзеня ўкраінская спявачка Хрысціна Салавей напісала ў Instagram, што яе песню «Трымай» несанкцыянавана выкарыстоўвалі ў расійскім шоу.
Гаворка ішла пра лядовы спектакль «Вечары на хутары», які паставіла расійская кампанія "Навка-шоу" паводле аповесці Гогаля.
Шоу дэманструецца ў Маскве са снежня 2023 года, а галоўную ролю ў ім выконвае Таццяна Наўка — фігурыстка з Дняпра, алімпійская чэмпіёнка, а цяпер жонка прэс-сакратара прэзідэнта Расіі Дзмітрыя Пяскова.
Пад песню, вельмі падобную на хіт Салавей, у спектаклі ў ролі гогалеўскай Адаркі выступае Каміла Валіева.
Аўтарская песня Салавей 2015 года набрала 57 мільёнаў праглядаў на YouTube.
Хрысціна Салавеё напісала, што гэта не першае парушэнне расіянамі яе аўтарскіх правоў, і паабяцала падаць у суд.
«Усведамляю, што засудзіць вінаватых будзе нялёгка», — напісаў спявачка і папрасіла дапамагчы ўстанавіць «юрыдычных асобаў, якія маюць дачыненне да гэтага шоу».
У спектаклі таксама выкарыстоўваліся мелодыя «Шчадрыка» Мікалая Леантовіча і перакладная народная песня «Ноч з месяцам» у выкананні Ані Лорак і Аляксандра Панаётава.
У сваім пасце Салавей абурылася не толькі крадзяжом яе песні, паводле яе слоў, «гаворка ідзе пра прысваенне (прысваенне) культурнай спадчыны ўкраінцаў».
BBC Украіна папрасіла Navka Show пракаментаваць абвінавачанні ў плагіяце.
17-гадовая Валіева — чэмпіёнка Еўропы (2022), чэмпіёнка свету сярод юніёраў (2020), пераможца фіналу юніёрскага Гран-пры сезона 2019/20, двухразовая сярэбраная прызёрка чэмпіянату Расіі (2021, 2023).