Астраномы выявілі самую буйную ў галактыцы чорную дзіру — і яна вельмі блізка да Зямлі
Знойдзена самая вялікая ў нашай галактыцы чорную дзіра. Найбольш навукоўцаў здзівіла тое, наколькі блізка — па касмічных мерках — яна знаходзіцца ад Зямлі: усяго 2000 светлавых гадоў.
Убачыць чорную дзірку немагчыма па вызначэнні, але яе месцазнаходжанне выдала зорка-кампаньён, арбіту якой скажае жахлівая гравітацыя. Фота, ESO/L. CALÇADA
Астраномы Еўрапейскага касмічнага агенцтва выявілі па
суседстве з Сонечнай сістэмай масіўную чорную дзірку, якая калісьці была
велічэзнай зоркай, паведамляе ВВС.
Маса нябачнай суседкі (яе назвалі Gaia BH3) перавышае сонечную прыкладна ў 33 разы, што робіць яе найбуйнейшай з усіх цяпер вывучаных (дакладна пацверджаных) у сваім «зорным» класе.
Прытым, што чорных дзірак зорнай масы (так клас называецца афіцыйна) у нашай галактыцы адкрыта ўжо паўтара дзясятка. Аднак нават самая масіўная з іх — цяпер ужо былая рэкардсменка — лягчэйшая за толькі што выяўленую ў паўтара з лішнім разы.
Глядзіце таксама
Але ледзь не яшчэ больш навукоўцаў здзівіла тое, наколькі блізка — па касмічных мерках, вядома, — знаходка апынулася да Зямлі: усяго 2000 светлавых гадоў.
Бліжэй — толькі Gaia BH1, выяўленая тры гады таму ў сузор'і аднарога: да яе 1500 светлавых гадоў.
«Ніхто і ўявіць не мог, што прама ў нас пад бокам можа знаходзіцца настолькі масіўная чорная дзірка — застаючыся пры гэтым не выяўленай», — не хавае здзіўлення астраном Парыжскай абсерваторыі Пасквале Пануцца.
«Такое адкрыццё за ўсю навуковую кар'еру можна зрабіць толькі раз!» — упэўнены ён.
Тры самыя масіўныя чорныя дзіркі нашай галактыкі. Фота ESO/M. KORNMESSER
Каб пацвердзіць зробленае адкрыццё, спатрэбілася каманда
з больш чым 300 навукоўцаў з усіх кантынентаў.
На дапамогу назіранням тэлескопаў наземных абсерваторый прыйшлі спектрографы, якія працуюць за межамі бачнага дыяпазону. Так здолелі атрымаць неабходныя даныя, каб адносна дакладна вызначыць масу BH3.
Падобныя аб'екты знаходзілі і раней, але іншым спосабам і за межамі нашай галактыкі, што не дазваляе іх гэтак жа пільна вывучыць.
Глядзіце таксама
Наконт паходжання настолькі масіўных чорных дзірак у навукоўцаў нямала версій, але, хутчэй за ўсё, утвараюцца яны ў выніку калапсу бедных металамі зорак, у хімічным складзе якіх амаль няма элементаў цяжэй вадароду і гелію.
Лічыцца, што за час свайго жыцця такія зоркі губляюць менш масы — і, адпаведна, на момант смерці ў зоркі застаецца больш «будаўнічага матэрыялу» — гэта значыць, проста рэчыва.
Глядзіце таксама
Што такое чорная дзірка?
Звычайна чорныя дзіркі выяўляюць дзякуючы іх узаемадзеянню з іншымі касмічнымі целамі — напрыклад, калі яна пажырае зорку паблізу. Фота ESA/ HUBBLE, M. KORNMESSE
- Чорная дзірка — гэта вобласць прасторы-часу, сіла гравітацыі ў якой настолькі вялікая, што пакінуць яе не могуць ніякія аб'екты або хвалі, у тым ліку святло.
- Нягледзячы на назву, чорная дзірка на самай справе не пустая знутры. Наадварот, яна запоўненая велізарнай масай матэрыі, сціснутай у невялікім аб'ёме, што стварае вялікую сілу прыцягнення.
- Вакол чорнай дзіркі размяшчаецца вобласць, якую называюць гарызонтам падзей. Гэта ўяўная мяжа ў прасторы, «пункт незвароту», пасля перасячэння якога вырвацца з гравітацыйнай пасткі ўжо немагчыма.