«Сацыяльны джэтлаг»: Чаму варта класціся спаць у адзін і той жа час?

Нават невялікія адрозненні ў рэжыме сну паміж працоўнымі і выходнымі днямі могуць прывесці да нездаровых змен у працы кішэчных бактэрый у арганізме чалавека.

Даследаванне, праведзенае навукоўцамі з лонданскага Кінгс-каледжа і кампаніі «ZOE», якая спецыялізуецца на здаровым харчаванні, упершыню выявіла шматлікія сувязі паміж «сацыяльным джэтлагам» — зрухам унутранага гадзінніка арганізма пры змене рэжыму сну паміж працоўнымі і выходнымі днямі — і якасцю харчавання, харчовымі звычкамі, запаленнем і складам мікрабіёму кішэчніка, піша ВВС.

Папярэднія даследаванні паказалі, што праца па зменах парушае жыццядзейнасць арганізма і павышае рызыку павелічэння вагі, праблем з сэрцам і дыябету.

Аднак на нашы біялагічныя рытмы могуць уплываць і больш дробныя неадпаведнасці ў рэжыме сну, напрыклад, ранняе абуджэнне па будзільніку ў працоўныя дні ў параўнанні з натуральным абуджэннем у непрацоўныя дні ў людзей, якія працуюць па звычайным графіку.

«Мы ведаем, што сур'ёзныя парушэнні сну, напрыклад, праца ў розныя змены, могуць аказваць глыбокі ўплыў на здароўе. Гэта першае даследаванне, у якім паказана, што нават невялікія адрозненні ў працягласці сну на працягу тыдня, відаць, звязаны з адрозненнямі ў відах бактэрый кішэчніка, — кажа адзін з аўтараў даследавання доктар Вэндзі Хол са «Школы навук аб жыццёвым цыкле і насельніцтве». — Некаторыя з гэтых асацыяцый былі звязаны з адрозненнямі ў харчаванні, але нашы даныя таксама ўказваюць на тое, што ў гэтым могуць быць ублытаны і іншыя, пакуль невядомыя фактары».

Даследчыкі выявілі, што ўсяго 90-хвілінная розніца ў часе наступлення сярэдняга пункта сну — паловы часу паміж момантамі засынання і абуджэння – ужо асацыюецца з адрозненнямі ў складзе кішэчнай флоры.

Захаванне рэжыму сну і няспання, а таксама збалансаванае харчаванне могуць дапамагчы знізіць рызыку ўзнікнення захворванняў.

Котка. Медытацыя на лёгкае засынанне

Наяўнасць шырокага спектра розных відаў бактэрый у стрававальнай сістэме вельмі важная. Некаторыя з іх лепш за іншых, але правільнае спалучэнне з'яўляецца ключом да прафілактыкі цэлага шэрагу захворванняў.

«Сацыяльны джэтлаг» можа спрыяць развіццю відаў мікрабіётаў, якія будуць неспрыяльнымі для вашага здароўя», — кажа Кейт Бермінгем, аўтар даследавання і старшы навуковы супрацоўнік па пытаннях харчавання кампаніі «ZOE», якая спецыялізуецца ў галіне аховы здароўя.

Паводле даных даследавання, ад гэтага «джэтлага» пакутуе больш за 40% насельніцтва Вялікабрытаніі, прычым найбольш часта ён сустракаецца ў падлеткаў і маладых людзей, а затым з узростам памяншаецца.

Навукоўцы прааналізавалі якасць сну і склад крыві тысячы дарослых людзей, якія прынялі ўдзел у даследаванні. Удзельнікі таксама вялі пільны ўлік усяго з'едзенага і выпітага за дзень.

Тыя, хто пакутуе ад «сацыяльнага джэтлага» (прыкладна 16% удзельнікаў), часцей ўжывалі ў ежу бульбу, чыпсы, напоі з вялікай колькасцю цукру, а таксама менш садавіны і арэхаў.

Папярэднія даследаванні паказалі, што людзі, якія пакутуюць на «сацыяльны джэтлаг», спажывалі менш клятчаткі ў параўнанні з тымі, у каго рэжым сну быў больш стабільным. Іншыя даследаванні паказалі, што «сацыяльны джэтлаг» звязаны з павелічэннем вагі, хваробамі і стомленасцю.

«Дрэнная якасць сну ўплывае на выбар прадуктаў, і людзі аддаюць перавагу прадуктам з высокім утрыманнем вугляводаў і цукру», — кажа доктар Бермінгем.

Аптымісты спяць лепш і даўжэй

Нездаровае харчаванне можа паўплываць на ўзровень пэўных бактэрый у кішэчніку.

Даследчыкі выявілі, што ў кішэчніку людзей, якія пакутуюць на «сацыяльны джэтлаг», тры з шасці відаў кішэчнай флоры, звязаныя з дрэннай якасцю харчавання, атлусценнем, больш высокім узроўнем запалення і рызыкай інсульту, былі больш шматлікімі.

Узаемасувязь паміж сном, дыетай і кішэчнымі бактэрыямі вельмі складаная, і яшчэ шмат чаго трэба высветліць, лічаць даследчыкі.

Нараджэнне першынца выракае бацькоў на шэсць гадоў дрэннага сну

Пакуль жа яны раяць па магчымасці наладзіць і не парушаць рэгулярны рэжым сну.

І, вядома, не забываць пра здаровае харчаванне. Напрыклад, Брытанская Нацыянальная служба аховы здароўя рэкамендуе:

• штодня з'ядаць не менш за пяць порцый разнастайных садавіны і агародніны;
• гатаваць ежу на аснове крухмалістых прадуктаў з высокім утрыманнем клятчаткі, такіх, як бульба, хлеб, рыс або макароны;
• ужываць малочныя прадукты ці іх альтэрнатывы, па магчымасці з нізкім утрыманнем тлушчу або цукру;
• ужываць фасолю, бабовыя, рыбу, яйкі, мяса і іншыя бялковыя прадукты;
• выбіраць ненасычаныя алеі і спрэды і есці іх у невялікіх колькасцях;
• піць шмат вадкасці (не менш за 6-8 шклянак на дзень).