Суд прызначыў у чатыры разы больш суровае пакаранне карэльскаму гісторыку Юрыю Дзмітрыеву

Вярхоўны суд Карэліі зрабіў больш жорсткім прысуд па справе гісторыка Юрыя Дзмітрыева. Па выніках разгляду апеляцыі суд адмяніў рашэнне суда ніжэйшай інстанцыі, прысуд гісторыка да трох з паловай гадоў пазбаўлення волі, і прызначыў яму 13 гадоў калоніі строгага рэжыму.

Пасяджэнне праходзіла ў закрытым рэжыме. Адвакат Дзмітрыева Віктар Ануфрыеў паведамляў, што суд павінен разгледзець скаргі трох бакоў: абвінавачвання, абароны і пацярпелага боку. Менавіта адвакат пацярпелага боку Ігар Пяроў першым паведаміў журналістам пра рашэнне суда.
Асноўны адвакат Дзмітрыева Віктар Ануфрыеў ў аўторак на судзе не прысутнічаў — яго інтарэсы прадстаўляў адвакат па прызначэнні Арцём Чаркасаў. Ён пацвердзіў агенцтву Інтэрфакс, што суд зрабіў больш жорсткімі пакаранне яго падабароннаму.

Абарона ў скарзе прасіла цалкам апраўдаць Дзмітрыева. Пацярпелы бок палічыў прысуд занадта мяккім і папрасіў накіраваць справу на новы разгляд.
У ліпені Дзмітрыеў быў прызнаны вінаватым у гвалтоўных дзеяннях сексуальнага характару ў дачыненні да непаўналетняй прыёмнай дачкі. Суд прызначыў гісторыку тры з паловай гады калоніі строгага рэжыму. Па артыкулах аб вырабе парнаграфіі, распусных дзеяннях і захоўванні агнястрэльнай зброі Дзмітрыеў быў апраўданы.
Па падліках адваката, з улікам адбытага пад вартай часу Дзмітрыеў павінен быў выйсці на волю ў лістападзе.

Аднак па выніках разгляду апеляцыі Дзмітрыеву зрабілі больш жорсткім пакаранне па артыкуле аб гвалтоўных дзеяннях сексуальнага характару. Абвінавачванне па іншых артыкулах накіравана на новы разгляд.

Справы супраць Дзмітрыева

Першая справа супраць Дзмітрыева была распачата ў канцы 2016 года. Увагу следчых прыцягнулі здымкі яго прыёмнага дзіцяці ў аголеным выглядзе. Дзмітрыеў тлумачыў, што фатаграфаваў дзяўчынку без адзення для кантролю яе фізічнага развіцця ў тым выпадку, калі органы апекі зацікавяцца здароўем дзіцяці.Экспертызы, праведзеныя ў першым працэсе, заключылі, што здымкі не з'яўляюцца парнаграфічнымі, а сам Дзмітрыеў не мае схільнасцяў педафіла. У красавіку 2018 года суд апраўдаў яго па абвінавачванні ў вырабе парнаграфічных здымкаў дзяўчынкі і падаў права на рэабілітацыю.
На свабодзе гісторык знаходзіўся два з паловай месяцы, а ў чэрвені 2018 года быў зноў арыштаваны пасля заявы бабулі біялагічнай маці дзіцяці. Тая, нібыта са слоў дачкі, заявіла, што Дзмітрыеў дапускаў у дачыненні да дзяўчынкі распусныя дзеянні. Пасля таго як следства прад'явіла адпаведныя абвінавачванні, першы вердыкт быў адменены і справа аб парнаграфіі стала разглядацца зноў.
Сутнасць абвінавачванняў у другім працэсе доўгі час заставалася невядомай — з-за таго, што пацярпелы — дзіця, працэс быў закрыты для асвятлення. Аднак "Новая газета" паведамляла, што ў віну Дзмітрыеву ставіліся некалькі эпізодаў дакрананняў да пахвіны дзіцяці. Падсудны заяўляў, што абмацваў бялізну дзіцяці, западозрыўшы што дзяўчынка, якая пакутавала нетрыманнем, апісалася.
Прыхільнікі Дзмітрыева перакананыя, што абедзве справы сфабрыкаваныя і з'яўляюцца адказам уладаў на яго жорсткую пазіцыю ў тым, што тычыцца гісторый сталінскіх рэпрэсій у Карэліі.

Хто такі Дзмітрыеў

Імя Дзмітрыева звязана перш за ўсё з выяўленнем расстрэльнага палігона ў Сандармоху, блізу горада Медзвеж'егорска. Там былі знойдзены і даследаваны 236 калектыўных магіл, у якіх утрымліваюцца больш за шэсць тысяч целаў зняволеных, пакараных у гады Вялікага тэрору.
Тыя, хто падтрымліваў Дзмітрыева і заяўляў аб яго невінаватасці, кажуць, што прычынай ягонага пераследу магла быць публічная дзейнасць гісторыка, які пісаў і які выступаў на тэму сталінскіх рэпрэсій і запрашаў замежныя дэлегацыі для памятных візітаў у Карэлію.
У апошнія гады гэта ўсё больш ішло насуперак з пазіцыяй карэльскіх уладаў. З 2016 года рэспубліканскія чыноўнікі перасталі наведваць мемарыял у Сандармоху ў дзень памінальнай цырымоніі 5 жніўня.
"Менавіта тое, што Сандармох стаў такім вядомым, што там адбываліся цырымоніі і туды прыязджала столькі людзей, і стала адной з галоўных прычын пераследу Дзмітрыева, — лічыць старшыня таварыства "Мемарыял" Ян Рачынскі. — У першую чаргу таму, што гэтая вядомасць стала міжнароднай. Нашы ўлады імкнуцца гісторыю рэпрэсій лічыць нашай, унутранай справай, якая нікога больш не датычыць. На самай справе гэта тычыцца ўсяго свету, гэта злачынства супраць чалавечнасці".
Неўзабаве пасля арышту Дзмітрыева стала ўсё часцей абмяркоўвацца гіпотэза аб тым, што ў Сандармоху маглі быць расстраляныя і савецкія ваеннапалонныя з фінскіх лагераў, што стаялі каля Медзвеж'егорска ў гады вайны.
Нягледзячы на ​​тое, што дакументальных сведчанняў гэтай гіпотэзы няма, Расійскае ваенна-гістарычнае таварыства, вядомае сваімі намаганнямі па папулярызацыі подзвігаў савецкіх салдат у гады вайны, правяло ўжо два раўнды раскопак, спрабуючы вызначыць, ці ёсць сярод пахаваных у Сандармоху савецкія салдаты.
Бі-бі-сі