У Расіі выпрабуюць лёгкі вадародны самалёт

Цэнтральны інстытут авіяцыйнага маторабудавання імя Баранава мае намер у 2019 годзе правесці першыя лётныя выпрабаванні лёгкага двухмясцовага вадароднага самалёта на базе серыйнага расійскага лятальнага апарата «Сігма-4». Пра гэта распавёў начальнік аддзела гібрыдных і электрычных сілавых установак інстытута Антон Варухін. Паводле яго слоў, на першым этапе выпрабаванні будзе праходзіць самалёт, у якім вадарод для паліўнага элемента будзе захоўвацца пад высокім ціскам у кампазітным балоне.

Сучасныя вадародныя паліўныя элементы, нават тыя, што працуюць на сціснутым вадародзе высокай ступені ачысткі, па сваёй энергаёмістасці ў некалькі разоў пераўзыходзяць акумулятары, дазваляючы ствараць лятальныя апараты з адносна вялікай працягласцю палёту. Пры гэтым вадародныя самалёты пры эксплуатацыі не наносяць шкоды навакольнаму асяроддзю, паколькі адзіным прадуктам працы вадародных паліўных элементаў з’яўляецца вада. Да мінусаў такіх паліўных элементаў можна аднесці дрэнную «спагадлівасць» на павелічэнне спажыванай маторамі магутнасці.
Новы вадародны самалёт, які распрацоўваецца Цэнтральным інстытутам авіяцыйнага маторабудавання, атрымае электрарухавік максімальнай магутнасцю 80 кілават з вадкаснай сістэмай астуджэння. Ён будзе прыводзіць цягнучы паветраны вінт. Сілкавацца электрарухавік будзе ад двух крыніц: літыевых акумулятарных батарэй і цвёплапалімернага вадароднага паліўнага элемента. У гэтай схеме акумулятары будуць неабходныя толькі для кампенсацыі недахопу магутнасці, напрыклад, пры ўзлёце, калі электраматор будзе спажываць магутнасць, блізкую да максімальнай.
У палёце харчаванне электраматора і сілкаванне акумулятараў будуць рабіцца ад вадароднага паліўнага элемента магутнасцю 20 кілават. Электраматор з сістэмай астуджэння на «Сігма-4» усталююць замест штатнага поршневага рухавіка Rotax-912ULS магутнасцю сто конскіх сіл. На першым этапе вадародны элемент будзе атрымліваць вадарод з кампазітнага балона, дзе гэты газ будзе захоўвацца пад ціскам у 700 атмасфер. Пазней плануецца правесці выпрабаванні сістэмы захоўвання вадароду ў вадкім відзе.Распрацоўкай новага вадароднага самалёта, які з’яўляецца разнавіднасцю цалкам электрычнага самалёта, займаецца канструктар Сяргей Ігнацьеў з канструктарскага бюро «Сігма-Авія». Ён жа распрацаваў і базавы самалёт «Сігма-4», серыйная вытворчасць якога вядзецца з 1999 года. Гэты двухмясцовы самалёт максімальнай узлётнай масай 600 кілаграмаў здольны развіваць хуткасць да 200 кіламетраў у гадзіну, а далёкасць яго палёту складае каля 650 кіламетраў.

У кастрычніку 2016 года ў Германіі адбыліся першыя лётныя выпрабаванні чатырохмясцовага самалёта HY4 з вадароднымі паліўнымі элементамі. На базе HY4 плануецца распрацаваць больш буйны вадародны пасажырскі самалёт, разлічаны на перавозку да 19 чалавек. Новы лятальны апарат створаны на базе славенскага электрычнага самалёта Pipistrel Taurus Electro G4. Гэты лятальны апарат пабудаваны па схеме з двума фюзеляжам і адным электраматорам паміж імі. Магутнасць электраматора складае 80 кілават.
HY4 атрымаў два бакі, у якіх вадарод захоўваецца пад ціскам. Акрамя таго, на самалёт усталявалі нізкатэмпературныя паліўныя вочкі і 45-кілаватную літый-палімерную акумулятарную батарэю. Маса вадародных бакаў складае 170 кілаграмаў. Яны здольныя пад ціскам мясціць 9 кілаграмаў вадароду. Маса вадароднага паліўнага элемента складае 100 кілаграмаў, а акумулятарнай батарэі — 135 кілаграмаў. Маса пустога HY4 складае 1,5 тоны. Самалёт можа развіваць хуткасць да 200 кіламетраў у гадзіну і здзяйсняць палёты на адлегласць да 1500 кіламетраў.
Паводле nplus1.ru