Дарэгуляваліся! Чаму катастрафічна абрынуўся прыбытак беларускіх малочных вытворцаў?

Агульны прыбытак двух дзясяткаў беларускіх малочных прадпрыемстваў у мінулым годзе абваліўся на 85% у параўнанні з 2022 годам. Дзіўная рэч! Беларускія вытворцы больш вырабляюць, больш прадаюць, але грошай зарабляюць менш. 

На малочным экспарце Беларусь зарабляе мільярды долараў. Вытворчасць малочнай прадукцыі доўгія гады была адной з самых паспяховых галін эканомікі Беларусі, піша выданне «Беларусы і рынак»

Беларускія вытворцы трывала замацаваліся на рынку Расіі і паспяхова асвойваюць рынак Кітая. І тым не менш прыбытак беларускіх малочных вытворцаў летась абрынуўся. Што здарылася?

Чаму?

Агульны прыбытак двух дзясяткаў беларускіх малочных прадпрыемстваў летась склаў 144 млн рублёў — і абваліўся на 85% у параўнанні з 2022 годам. Чыстыя страты зафіксавалі 9 прадпрыемстваў. Яшчэ ў 2022 годзе стратных прадпрыемстваў у галіне наогул не было.

Самае ўражлівае падзенне прыбытку паказаў самы буйны вытворца — «Савушкін прадукт». Калі ў 2022 годзе ён зарабіў 393,8 млн рублёў, то ў 2023 — толькі 187,5 млн. У Слуцкага сыраробнага камбіната прыбытак у 140 млн рублёў у 2022 годзе змяніўся стратамі на 25 млн у 2023-м.

Адзіным прадпрыемствам, у якога прыбытак вырас, быў Мінскі малочны завод. Але ў абсалютных лічбах гэтая прыбытак абсалютна не ўражвае. Яго памер склаў крыху больш за 500 тысяч рублёў.

Людзей няма! Бо стабільнасць, якую пабудавалі сабе ўлады, толькі ім і падыходзіць

Пры гэтым працаваць горш беларускія вытворцы не сталі. Вытворчасць малака летась вырасла на 6,2%, да 8,14 млн тон.

Каля 60% усёй вырабленай малочнай прадукцыі Беларусь пастаўляе на экспарт.

За 11 месяцаў мінулага года гэты экспарт павялічыўся на 6,7% і склаў больш за чатыры мільёны тон. Сёлета Беларусь плануе павялічыць вытворчасць малака да 8,7 млн.

Але беларускім вытворцам усё гэта не дапамагае. Прыбытак прадпрыемстваў падае на фоне росту выручкі. У таго ж «Савушкіна прадукту» пры падзенні прыбытку больш чым у два разы выручка вырасла на 8%.

Нас чакаюць або хуткі рост цэнаў, або татальны «мор» у сферы гандлю

Таму што цэны ўсё горш спраўляюцца з тым, каб пакрываць выдаткі на вытворчасць. Сабекошт продажаў летась вырас амаль на 20%.

На самай справе беларуская малочная прамысловасць перажывае тыя ж праблемы, што і ўсе астатнія галіны. Адна з іх — зніжэнне даходаў ад экспарту ў Расію, звязаная з паслабленнем курсу расійскага рубля. Выручка ад продажаў у выніку падае, а выдаткі меншымі не становяцца.

Наадварот, яны растуць. Таму што малочная галіна, як і ўсе астатнія, перажывае востры дэфіцыт кадраў. І каб не разгубіць кадры канчаткова, заробкі даводзіцца павышаць, нягледзячы на падзенне прыбыткаў.

Ці можна навучыцца гандляваць у сітуацыі рэгулявання коштаў?

Але галоўная праблема, верагодна, гэта ўсё ж такі дзяржаўнае рэгуляванне коштаў. У нармальных абставінах вытворцы маглі б кампенсаваць выдаткі падвышаючы кошты. Але дзяржаўнае рэгуляванне ім гэтага не дазваляе. Таму праблема выдаткаў прадпрыемстваў становіцца выключна ўласнай праблемай саміх прадпрыемстваў.

За мінулы год цэнавым рэгуляваннем забілі амаль у нуль рэнтабельнасць рознічнага гандлю.

Мяркуючы па фінансавых выніках малочнай галіны, вытворцы малочных прадуктаў —наступныя ў чарзе. Таму што ў гандлі рэгуляваць далей няма куды, а ў вытворцаў якая-ніякая рэнтабельнасць яшчэ пакуль засталася. З двух дзясяткаў прадпрыемстваў малочнай галіны стратнымі летась былі толькі дзевяць. Ёсць куды імкнуцца.

«Задача — выжыць». Уладальнік крамы распавёў, як жывецца пры дзяржаўным кантролі цэн