Аляксандр Кныровіч: Мы ў глыбокай чорнай дзірцы і выбірацца не збіраемся
Вядомы бізнесмен і блогер разбірае на кавалкі тое, што беларускі кіраўнік казаў пра эканоміку ў сваім звароце да народа, і параўноўвае прамову з рэальнасцю, «наколькі гэта магчыма». І толькі адзін тэзіс Лукашэнкі не выклікаў у яго пытанняў.
Фота з newlib.net
Аб умовах працы ў Індыі
— Лукашэнка клапоціцца пра ўмовы працы індыйскіх рабочых, кажа, як добра ў Беларусі і як дрэнна ў Індыі — як яны «прагінаюцца» пад Apple. Гучыць крута, толькі гэта няпраўда, — кажа эксперт у сваім выпуску на канале «Кныровіч». — «Прагінаюцца» індыйскія ўлады перад кампаніяй «Foxconn» — зборшчыкам Apple родам з Тайваня.
Сёння гэта кампанія вырабляе Apple ў Кітаі, там працуе 200 тысяч чалавек і там якраз тыя ўмовы працы, якія Лукашэнка апісвае як жудасныя. У прыватнасці, каля 60 працоўных гадзін на тыдзень. У Кітаі норма працы на простых заводах на 25-30% вышэйшая, чым у Беларусі. Такія ўмовы тайваньская кампанія «Foxconn» абараніла ў Індыі, толькі сам Apple гэтым не займаўся.
Калі мы паглядзім на саму Індыю, выявіцца, што ў адрозненне ад Беларусі там велізарнае беспрацоўе і індыйскія работнікі будуць рады наяўнасці ста тысяч новых працоўных месцаў, відавочна лепшых за тыя, якія ім сёння прапануюць індыйскія вытворцы.
Таму яны будуць шчаслівыя і ўдзячныя. Дарэчы, сёння сярэдні заробак у Індыі ўжо $400, у адрозненне ад Беларусі ён расце штогод на 10-15%. Таму, мне падаецца, Лукашэнка павінен абараняць інтарэсы беларускіх рабочых, а не індыйскіх.
Аб пенсійнай праграме
«Для будучых пенсіянераў запрацавала праграма накапленняў на пенсію з дзяржаўнай падтрымкай. Скажыце, дзе яшчэ, у якой краіне вы знойдзеце такі прыклад?» — спытаў Лукашэнка.
— Сапраўды, вельмі рэдкая краіна Беларусь, дзе пенсія сёння 631 рубель ці крыху больш за 200$, што складае 37% ад сярэдняга заробку, — кажа Кныровіч. — Так бывае вельмі рэдка, звычайна ў свеце лічба значна вышэйшая — 50-60% у розных краінах свету. Па гэтым паказчыку Беларусь абсалютна ўбогая краіна, таму Лукашэнка мае рацыю — паспрабуйце пашукаць, дзе яшчэ так.
Тая рэформа, пра якую Лукашэнка сказаў: маўляў, глядзіце, мы прапанавалі, каб дзяржава дадавала 3% у назапашвальную частку пенсіі, калі чалавек вырашыць сам назапашваць у вызначаных дзяржавай страхавых кампаніях. Толькі ён забыўся сказаць, што гэта рэформа правалілася.
Насельніцтва чамусьці не адрэагавала на такія «багатыя» прапановы дзяржавы, і з пяці мільёнаў чалавек, якія сёння знаходзяцца ў эканамічна актыўным узросце, толькі 15 тысяч (0,3%) пагадзіліся на такую схему.
Беларусаў павінна быць больш
— Пра гэта Лукашэнка кажа ўвесь час. Яму падаецца, што павінна быць і 20 мільёнаў. Сапраўды, у нас дастаткова вялікая краіна, і калі паглядзець на еўрапейскія дзяржавы, там шчыльнасць насельніцтва значна большая. Вось толькі дзякуючы кіраванню Лукашэнкі нас стала менш практычна на мільён (з пачатку яго кіравання).
А за апошнія пяць гадоў гэта лічба толькі афіцыйна стала на 300 тысяч меншай, прытым яна не ўлічвае тых, хто з'ехаў і не паведаміў пра гэта, таму рэальнасць яшчэ горшая.
Працэс ідзе ў іншы бок, і ўгаворы Лукашэнкі чамусьці не дзейнічаюць.
Аб ВУП, росце даходаў і прамысловасці
— Вядома, ніякіх 4% росту эканомікі сёлета не будзе, — мяркуе прадпрымальнік. — Самы лепшы прагноз на сёння — 1%. Гэта лепшае, чаго можна чакаць.
За тры месяцы ў першым квартале ў нас падзенне, але далей павінна быць нейкае аднаўленне. Вядома, ніякага росту даходаў таксама не плануецца, тым больш на ўзроўні чатырох адсоткаў. Першыя два месяцы паказваюць падзенне рэальных даходаў насельніцтва яшчэ на 0,9%.
Таму ўсё гэта існуе толькі ў фантазіях і марах Лукашэнкі пра нейкую зусім іншую Беларусь. Лічба, якую ён ставіць у задачу з нагоды росту прамысловай вытворчасці, арыентуецца на 2021 год. Але ў 2021 годзе адбывалася аднаўленне ўсёй посткавіднай эканомікі. Таму планка ў 5,5% росту пастаяннай вытворчасці ў прынцыпе недасяжная — гэта так не працуе.
Пра долар
— З доларамі ў Лукашэнкі заўсёды адбываецца нейкае глупства. Як толькі ён кажа, што ніякай дэвальвацыі не будзе, адразу «страляе».
Калі казаць пра будучы крах фінансавай сістэмы, заснаванай на долары, варта проста паглядзець на лічбы. Сёння долар займае каля 60% у гандлёвым абароце і прыкладна тыя ж лічбы ў золатавалютных запасах розных краін свету. Ідзе паступовае скарачэнне на працэнт-паўпрацэнта ў год, і падаць яму яшчэ вельмі-вельмі доўга, калі гэта наогул можна назваць падзеннем.
Другая валюта — еўра. На яе прыпадае каля 20%. Думаю, калі нашы псеўдаэканамісты на дзяржканалах кажуць пра падзенне ўсёй сістэмы, яны, напэўна, маюць на ўвазе і еўра.
Наступныя тры валюты — зноў не кітайскі юань. Там у нас брытанскі фунт, швейцарскі франк, японская ена. А што ж юань? Гэта менш за тры працэнты. А ўлічваючы, як паводзіць сябе кіраўніцтва Кітая і якімі а-ля камуністычнымі метадамі яно пачынае дзейнічаць, доля юаня скарачаецца ў золатавалютных запасах розных краін свету.
Пра Беларусь як адукацыйны цэнтр
— Вы верыце, што Беларусь — гэта адукацыйны хаб ва Усходняй Еўропе? — задаецца пытаннем Кныровіч.
Афіцыйна па статыстыцы ў Беларусі навучаецца 21 тысяча замежных студэнтаў з Таджыкістана, Расіі, Сірыі, Шры-Ланкі, Кітая. У суседняй Польшчы гэта лічба ў 90 тысяч чалавек, а ў Чэхіі, якая па колькасці насельніцтва такая ж, як Беларусь — каля 50 тысяч. Дык дзе ў нас размешчаны ўсходні Еўрапейскі хаб з пункту гледжання адукацыі?
Аб залішняй энергіі
«Велізарная колькасць залішняй электраэнергіі, велізарны рэсурс і велізарны запас. Дык давайце гэтым скарыстаемся», — сказаў Лукашэнка.
— А вось тут праўда, — адзначае Кныровіч. — Нарэшце! Гэта той самы выпадак, калі Лукашэнка шчыра прызнаў, што пабудаваная АЭС непатрэбная, што яна выпрацоўвае тую электраэнергію, якую ён не ведае куды ўжыць, і ўсе праекты, якія яму прыносілі на стол — нейкія непрацуючыя фантазіі.
Я сам не ведаю, куды яе падзець. Калі б я сёння быў уладальнікам гэтай АЭС, я б прапанаваў расійцам забраць яе назад, таму што толькі ім яна і была патрэбная, — заключае Аляксандр Кныровіч.