«Роўнасць — гэта не ўраўнілаўка». Бацькі — аб забароне выпускных па-за межамі школы
Міністэрства адукацыі РБ «адназначна» забараніла ладзіць школьныя выпускныя вечары ў кафэ, рэстаранах, забаўляльных цэнтрах — і наогул дзе-небудзь яшчэ, акрамя школы. Хоць літаральна нядаўна гэта было магчыма па ўзгадненні з мясцовымі ўладамі.
— У выключных выпадках урачыстасці могуць праводзіцца ва
ўстановах культуры або ва ўстановах дадатковай адукацыі дзяцей і моладзі.
Магчыма арганізаваць свята і на адкрытай пляцоўцы, але гэта ўсё роўна павінна
быць пляцоўка ўстановы адукацыі, — агучыла афіцыйную пазіцыю кансультант галоўнага
ўпраўлення выхаваўчай работы і маладзёжнай палітыкі Мінадукацыі Таццяна
Асмалоўская.
Нагадаем, у канцы красавіка праводзіць развітанне са школай без «раскошы і лімузінаў» запатрабаваў Лукашэнка. Чыноўнікі паспяшаліся выконваць: не толькі агучылі ўхваленыя канцэпцыі выпускных, але, аказваецца, ужо і «адпрацаваныя маршруты сустрэчы світання».
Рэакцыя ў сетцы апынулася супярэчлівай: хтосьці абураўся, іншыя падтрымлівалі ўраўнілаўку пад падставай эканоміі сямейнага бюджэту. «Салідарнасць» спытала ў бацькоў беларускіх школьнікаў, як яны ставяцца да новай-старой забароны і ці давялося перакройваць планы за пару тыдняў да ўрачыстасці. Імёны ўсіх суразмоўцаў зменены з меркаванняў бяспекі.
— Я і мама школьніка, і настаўніца, — кажа мінчанка Людміла, — і шчыра прызнаюся: як жа я рада, што цяпер «мае» дзеці — другакласнікі! Таму што з мінулага вопыту, з размоў з калегамі добра ўяўляю сабе, якая гэта на самай справе напруга для настаўніка — выпускны вечар у школьных сценах.
Паверце, мы таксама выгараем, стамляемся ад тузання з адміністрацыяй, бацькамі, «асабліва адоранымі» дзецьмі без тармазоў. Многія да канца навучальнага года школу бачыць не могуць. І калі б не прымусілаўка і забароны зверху, з задавальненнем бы развіталіся са сваім выпускным класам (або з тым, з кім за гады вучобы склаліся добрыя адносіны) у неафіцыйнай абстаноўцы.
Без дрэнна зрэжысаваных педагогам-арганізатарам «капуснікаў» (і не трэба казаць, што іх павінны арганізаваць самі дзеці — дзеці, як правіла, на нервах узмоцнена рыхтуюцца да іспытаў), без пастаяннага тузання і пільнага нагляду дырэктара, завучаў, без неабходнасці вылоўліваць тых, хто п’е, і тых, хто паліць, хлапчукоў па зацішным кутках, без неабходнасці «вартаваць» клас да сустрэчы світання, без вось гэтага ўсяго.
А па-за школай — прыгажосць жа: не хочаш — не ідзі, ніхто не будзе прымушаць цябе раскрываць свой «творчы патэнцыял» і забівацца з аргпытанняў, ніхто не паглядзіць коса, што, маўляў, ясі-п'еш за кошт бацькоў выпускнікоў, няшчырых пафасных прамоваў будзе па мінімуму і ў любы момант можна сысці дадому адпачываць.
І далёка не заўсёды гэтыя святы па-за школай — цырк з канямі, лімузінамі, нейкай асаблівай раскошай, якую трэба абавязкова забараніць і выкараніць.
Таму мяне гарачае імкненне чыноўнікаў усё ўпарадкаваць, ад плэй-ліста да святочнага меню (якасць школьнай ежы — асобная тэма пакут многіх пакаленняў навучэнцаў і настаўнікаў), ад праграмы да месца сустрэчы світання, і ўсё гэта павесіць зноў на настаўнікаў, толькі раздражняе.
Той настаўніцы і маме выпускніка, якая дала Лукашэнку і яго свіце нагоду сапсаваць сёлета выпускныя вечары, я б прапанавала падарыць замест кветак тлумачальны слоўнік. Хай вывучыць розніцу паміж роўнасцю і ўраўнілаўкай.
Глядзіце таксама
Шматдзетны бацька Ігар, чыя дачка сёлета заканчвае адну з гімназій сталіцы, на роспыты адказвае, што не асабліва здзівіўся, калі Мінадукацыі забараніла выпускныя ў «забаўляльных установах»:
— Няправільна, вядома, прывыкаць да самадурства — але мы, беларусы, як мне здаецца, за шмат гадоў на падкорцы навучыліся трымаць у галаве найгоршы варыянт развіцця падзей.
Мы як адчувалі, і запланавалі выезд на загараднае мерапрыемства зусім у іншы дзень, не калі ўсе афіцыйна будуць святкаваць выпускныя. У дачкі гатовыя два варыянты нарадаў, на ўрачыстую частку ў школе і на неафіцыйную. Паколькі рыхтаваліся загадзя, абышлося ўсё гэта адносна нядорага — і лімузінаў, дарэчы, у нас у праграме не было.
Ведаеце, мяне ва ўсёй гэтай гісторыі калі што непрыемна здзіўляе і засмучае, дык гэта тое, колькі людзей ківаюць і згаджаюцца з забаронай. Нібыта так і трэба, бацькоўскія грошы зэканоміць, не пышыцца дастаткам, не патураць звычцы дзяцей да раскошы.
Ну кіньце вы, праўда. У гэтых абмежаваннях нічога няма ад клопату аб вашым сямейным бюджэце, нават ад жадання аблажыць «багаценькіх», каб не высоўваліся асабліва. Гэта такое патрыярхальнае, у горшым сэнсе слова мужыкоўскае жаданне паказаць сваю ўладу.
Я начальнік — ты дурань. Я сказаў — вы перапісваеце падручнікі, таму што камусьці ў іх не ўсё зразумела, зрушваеце школьны расклад, таму што нечаму піражочку паспаць хочацца. Ці не ідзяце ў кафэ і рэстараны, а скачаце ў актавай зале — дзякуй, што не пад гармонік, і потым, узяўшыся за рукі, арганізавана тупаеце сустракаць світанак па загадзя зацверджаных маршрутах (а вось цікава, калі пайсці ў недазволенае месца — гэта пікет?).
На самай справе, усё гэта такое back in USSR, калі вярхушцы можна адно, а ўсім астатнім — іншае. Вось калі Мікалай [Лукашэнка] стане ездзіць ва ўніверсітэт на аўтобусе і метро, а яго татулька будзе насіць на руцэ «Прамень», а не Patek Philippe коштам у пару дзясяткаў сярэдніх беларускіх заробкаў, тады пагаворым аб роўных умовах. Інакш усё гэта чарговая гульня ў добрага цара і размовы на карысць бедных.
Ну, пасядзяць сёлета выпускнікі з бацькамі ў актавых залах, а потым, хто хацеў сваю праграму, той яе ўсё роўна правядзе.
А хто змірыцца з умовамі чыноўнікаў і адміністрацыі школы, паглядзяць сцэнкі на тэму года якасці, сфатаграфуюцца на фоне самастойна надзьмутых шарыкаў і паслухмяна пойдуць у сталоўкі, будуць дзедаўскім спосабам разліваць выпіўку з чайнікаў. Як кажуць, з душой. Чамусьці, калі ўладзе няма чаго прапанаваць людзям, заўсёды кажуць пра душу і старыя добрыя традыцыі.
Глядзіце таксама
— Самае цікавае, што мая дачка-адзінаццацікласніца наогул не знервавалася, — смяецца Святлана. — Я больш перажывала, маўляў, як так, выпускны раз у жыцці. Асабліва крыўдна было, што камусьці катэгарычна нельга, а камусьці, нібыта ў сувязі з рамонтам школ (а па чутках — таму што сярод выпускнікоў дзеці няпростых бацькоў), дазволілі адзначаць у Школе прыгажосці, або ў Доме Масквы, ці нават у Палацы Рэспублікі.
А потым нешта села, успомніла апошнія гады. Як у пандэмійны год мінскім школьнікам наогул адмянілі выпускныя (а парад правялі), а праз год дазволілі, але з масачным рэжымам і захаваннем сацыяльнай дыстанцыі. Як летась настойліва рэкамендавалі заставацца ў «родных школьных сценах» і знаёмым даводзілася літаральна выпрошваць і маліць, не проста так, натуральна, адміністрацыю школы аб дазволе адправіцца кудысьці ў іншае месца… І ўвогуле, зразумела, што ўсё да гэтага ішло.
Святлана кажа: не здзівіцца, калі «пачнецца яшчэ большы жарсткач»:
— Сёння ўзгадняюць спісы песень на школьнай дыскатэцы, а заўтра — будуць падсоўваць ужо зацверджаныя, з 75% беларускіх артыстаў (трэба ж ім дзесьці зарабляць, акрамя гастроляў па райцэнтрах і расійскай глыбінцы). Сёння адмяняюць лімузіны і кафэ, заўтра — бальныя сукенкі і касцюмы, каб ужо сапраўды ніхто не вылучаўся.
Гэта ўсё паўмеры, ва ўладзе, насамрэч, такая прастора для цэнзуры і забаронаў: вяселлі, юбілеі, памінкі, карпаратывы дзяржаўных кантор. Калі будзе зацверджаны рэгламент вяселляў? А то ж там Мендэльсона граюць, а не патрыятычныя песні, і тамада, напэўна, конкурсы, не зацверджаныя ў аддзеле ідэалогіі райвыканкама, праводзіць…
Хоць я веру ў партызанскую жылку беларусаў.
Хай сабе чыноўнікі прыдумляюць што заўгодна, мы выкруцімся. Так што запасны
варыянт на выпускны дачкі ў нас ужо ёсць, і планы на свята адмяняць не будзем.