«Чуйка Лукашэнкі, якая дазваляла яму ўтрымліваць уладу, падобна, зламалася»
Аналітык, эксперт Украінскага інстытута будучыні Ігар Тышкевіч заўважыў, што ўпершыню за вельмі доўгі час прэм'ер і некалькі членаў Саўміна адкрыта пакрытыкавалі рашэнне Лукашэнкі аб замарозцы цэнаў. І ўпершыню за доўгі тэрмін рашэнні Лукашэнкі з'яўляюцца найгоршым варыянтам асабіста для яго.
Дзікае рашэнне, і ўпершыню за вельмі-вельмі доўгі час (як мінімум з сярэдзіны нулявых) прэм'ер і некалькі членаў Саўміна адкрыта выступілі супраць. Лукашэнка іх заторкнуў і праціснуў рашэнне, якое з'яўляецца адкрытай дзічынай.
Чаму гэта так? Ручное рэгуляванне, якое апушчана (па сетках і вытворцах) на ўзровень урада і аблвыканкамаў нават пры крытычнай сітуацыі будзе спазняцца. Прычына старая — праблема якасці выканаўцаў сярэдняга звяна.
Далей прасцей. Вытворцы пры росце коштаў на камплектацыю (нават для сельскай гаспадаркі — угнаенні, корму, і гэтак далей) сутыкнуцца з падзеннем прыбытковасці. Перакрэдытавацца? Нават калі так — як аддаваць крэдыт з нулявой або адмоўнай рэнтабельнасцю? Далей новыя дзяржкрэдыты ўжо пад друкаваны станок? Бывай, намаганні Мінфіна і Нацбанка па аздараўленні фінансавай сістэмы.
Субсідаванне патрабуе грошай. Якія будуць забіраць у экспарцёраў. Але грашовая маса павышаецца, і гэты ціск на курс (гэта значыць тая ж інфляцыя што тычыцца імпарту). Значыць, зноў множныя курсы.
На гэтым фоне імпарцёры абмяжоўваюць пастаўкі да мінімуму або зачыняюцца. Нацыянальныя вытворцы памяншаюць адгрузку на ўнутраны рынак (натуральна, трэба быць крэтынам, каб працаваць у мінус пры наяўнасці альтэрнатывы).
Тавараў становіцца менш (не адразу — праз 4-5 месяцаў) і на гэтым фоне ўводзяцца «нормы отпуска».
Гэта значыць ствараецца сітуацыя позняга СССР, якая і прывяла да краху Саўка.
Але, у адрозненне ад канца 80-х, нават ва ўмовах аўтарытарызму, прадстаўнікі ўрада адкрыта выступілі супраць дзічыны. Прычын некалькі.
Частка (як напрыклад Галоўчанка па Дзяржваенпраму) бачаць каласальныя праблемы для «сваёй» галіны.
Частка, завязаная на бізнес бачыць праблемы таго самага бізнесу.
І ўсе яны бачаць сітуацыю, калі за лагічныя і прадказальныя вынікі сённяшняй дзічыны іх будуць паласкаць. Пры гэтым, у створаных умовах яны будуць няздольныя хоць нешта зрабіць дзеля працы хай з нулявой, абы не адмоўнай эфектыўнасцю.
І вось тут мы ўпіраемся ў пытанні лаяльнасці. У галовах шэрагу выканаўцаў вышэйшага звяна гучыць фраза: «Гэта ўжо поўнае вар'яцтва». Прычым настойліва, з перспектывамі ўласных праблем. Бо Лукашэнка ніколі не прызнаецца ў памылках, а шукае вінаватых, ворагаў, казлоў адпушчэння. Адпятляць складана.
Таму праз месяц-паўтара, калі стане відавочнай негатыўная дынаміка, Лукашэнку паспрабуюць вярнуць у пачуццё. Глядзіш, і якія пазітыўныя навіны прыйдуць, якія стабілізуюць яго эмацыйны стан.
Калі не — пачнуць думаць пра тое, як было б добра пры іншых раскладах. Ва ўмовах аўтакратыі гэта прамая рызыка для «героя партрэтаў і аргазму прыдворных прапагандыстаў». Гісторыя ведае мноства прыкладаў розных варыянтаў палацавых пераваротаў. Пачынаючы ад лайт-версіі транзіту (па парадзе) да трагедыі, няшчаснага выпадку, раптоўных праблем са здароўем.
Хоць, у папярэднім абзацы «калі», магчыма, патрабуе ўдакладнення. Нават калі атрымаецца адкаціць назад, думка аб пазітыве пры іншых раскладах ужо ўмацуецца.
Фактычна, знаходзячыся ў цяжкім стане пасля доўгай паездкі да Пуціна, новага складанага візіту і дадатковых праблем, Лукашэнка сам пачаў знішчаць уласную ўладу. Упершыню за доўгі тэрмін яго рашэнні нават тактычна з'яўляюцца найгоршым варыянтам асабіста для яго. Не кажучы ўжо пра сістэму або пра краіну.
І ў апанентаў Лукашэнкі пачынаецца ледзь не ідэальны варыянт. Лукашэнка становіцца таксічным. Яго апаненты (дакладней, дыялог з імі) — ключавая ўмова большасці знешніх гульцоў для выхаду са спіралі канфлікту. Гэта значыць, можна «пачаць дыялог», развязаць праблему Лукашэнкі (можна і ў іншай паслядоўнасці), пакінуць за сабой кантроль над сітуацыяй, запусціўшы асабліва публічных апанентаў у частку ўладных кабінетаў.
«Чуйка» Лукашэнкі, якая дазваляла яму ўтрымліваць уладу, падобна, «зламалася»: пры наяўнасці некалькіх дрэнных варыянтаў ён абраў найгоршы для сябе асабіста. Прычым, на пустым месцы.