Падвойнае і патройнае дно. Класкоўскі — пра «знешнепалітычны прарыў» Лукашэнкі
Што не так з трыпам Лукашэнкі па Афрыцы, расказвае «Салідарнасці» палітычны аглядальнік Аляксандр Класкоўскі.
Ілюстрацыйнае фота «НЧ»
— Гэтае турнэ выглядае даволі экзатычна з шэрагу прычын, і не толькі таму, што Лукашэнку сустракалі і праводзілі арыгінальнымі скокамі ў аэрапорце ў Зімбабвэ. Я думаю, што ў гэтых візітах для Лукашэнкі ёсць складнік піяру і нейкая прагматычная цікавасць.
Пытанні да гэтага турнэ з'явіліся і таму, што Лукашэнка двойчы наведаў ААЭ: цяжка ўспомніць, каб на практыцы хтосьці здзяйсняў так візіты. У свой першы візіт у Лукашэнкі не атрымалася сустрэцца з прэзідэнтам ААЭ, які ў той момант быў у Пакістане. І таму Лукашэнка сустрэўся з ім з другога заходу. Гэта было трэба зрабіць, каб адбіць крытыку нядобразычліўцаў, якія казалі, што ён паехаў туды адпачываць.
Пікантным момантам было ў паездцы ў ААЭ і тое, што Лукашэнка на камеру выпіў чарку гарэлкі за перамогу беларускай тэнісісткі.
Многія каментатары звярнулі ўвагу, што гэта было ў мусульманскай краіне, а там не прынята піць алкаголь публічна. Да таго ж, на стале, побач з Лукашэнкам, сядзеў яго шпіц, а мусульмане сабак не даруюць. Увогуле, хацелі зрабіць добры піяр, а атрымалася наадварот — гэтыя відэа сталі прадметам сцёбу.
Калі казаць пра складнік піяру, то, як падкрэслівае Класкоўскі, атачэнню Лукашэнкі было важна паказаць, што ў беларускага кіраўніка няма аніякай міжнароднай ізаляцыі.
— Паколькі на Захад не запрашаюць, а візіты ў Расію ўсім надакучылі, было вырашана падаць гэтыя паездкі як вялікі знешнепалітычны прарыў, каб заткнуць раты ворагам, якія кажуць, што дыктатар знаходзіцца ў ізаляцыі.
Пры гэтым аглядальнік лічыць, што ў Лукашэнкі і яго атачэння ў гэтых візітах была не толькі піяраўская цікавасць. Пра гэта можна казаць, абапіраючыся на расследаванні беларускіх незалежных журналістаў і каментары ўкраінскага аналітыка з беларускімі каранямі Ігара Тышкевіча.
— Яны звяртаюць увагу, што ў ААЭ і Зімбабвэ актыўна працуе набліжаны да беларускіх уладаў бізнес. Ігар Тышкевіч звяртае ўвагу, што Віктар Шэйман у папярэднія гады раз за разам лётаў у Афрыку і Зімбабвэ, рапартаваў Лукашэнку пра поспехі, але ў афіцыйнай беларускай статыстыцы гэта не адбівалася.
І сапраўды, калі паглядзець аб'ём гандлю з Эміратамі і Зімбабвэ — гэта нейкія драбкі. Вялікае падазрэнне, што прыбыткі ад гандлю ідуць не ў казну, а ў нейкія прыватныя кішэні, як мяркуюць беларускія расследавальнікі.
Пры гэтым я думаю, што могуць быць і нейкія афіцыйныя дасягненні. Раней у ААЭ Беларусь прадавала вайсковую тэхніку, магчыма, і цяпер з'явіліся нейкія новыя дамоўленасці. Але гэта тая сфера, якая асабліва не афішуецца.
Тут таксама можна ўспомніць, што Лукашэнка хваліўся тым, што стаяў ля вытокаў штучнага інтэлекту. Нядаўна ў Мінск прылятаў адзін з найбагацейшых людзей Эміратаў — Мухамед Алі Алабар, які паабяцаў інвеставаць у праект на ўскраіне Мінска «Паўночны бераг». Але не факт, што ён рэалізуецца: праект разлічаны да 2040 года, а на фоне вайны ва Украіне гэта наўрад ці натхняе ўкладваць інвестара грошы ў Беларусь.
Калі казаць пра Зімбабвэ, то Класкоўскі ўспамінае, што за супрацоўніцтвам Беларусі з гэтай краінай цягнецца скандальны шлейф. Напрыклад, гісторыя з завышанымі цэнамі на беларускія пажарныя машыны, пра якую пісалі СМІ Зімбабвэ.
— З вялікай доляй упэўненасці можна меркаваць, што за гэтымі паездкамі стаяць чыста прагматычныя інтарэсы беларускай кіруючых вярхоў. Іншая справа, што спецыфіка рэжыму такая, што грамадзяне Беларусі не могуць запатрабаваць празрыстасці — і, напэўна, у гэтых здзелках і супрацоўніцтве ёсць падвойнае і патройнае дно, — заключае Класкоўскі.