Прывід «Майдана»: што Лукашэнка губляе ў Абхазіі

Мінулая пятніца, здаецца, паставіла крыж на кар'еры лідара самаабвешчанай Абхазіі, лёс якога застаецца пакуль незразумелым. Вядома, што падчас пратэстаў супраць ратыфікацыі інвестыцыйнага пагаднення з Расіяй, якія ідуць у рэгіёне з 11 лістапада, пратэстоўцы занялі ўрадавыя будынкі без аніякага супраціву з боку паліцыі.

Прэзідэнт самаабвешчанай рэспублікі Абхазія заявіў пра гатоўнасць сысці з пасады пасля таго, як пратэстоўцы пакінуць комплекс урадавых будынкаў у Сухумі. Пра гэта Аслан Бжанія паведаміў прыхільнікам, якія сабраліся ў яго роднай вёсцы Тамыш. Акрамя таго, Бжанія заявіў, што гатовы вылучыць сваю кандыдатуру для ўдзелу ў новых прэзідэнцкіх выбарах.

Насуперак усім чаканням Аслана Бжаніі, Масква зусім не ўмешвалася ў канфлікт, нягледзячы на адчайныя званкі абхазскага лідара з просьбай спыніць «дзяржаўны пераварот»: вельмі дзіўная палітыка, калі ўлічыць, што яшчэ ў жніўні Расія амаль вокамгненна пазбавіла расійскага грамадзянства мясцовых дэпутатаў, якія прагаласавалі супраць допуску на абхазскі рынак расійскіх забудоўшчыкаў, адзначае ў «Белнавінах» Генадзь Лук’яновіч.

У МЗС РФ заявілі, што нібыта не маюць намеру ўмешвацца ва ўнутраныя справы Абхазіі. Гэта можна растлумачыць тым, што сам канфлікт паміж мясцовай уладай і апазіцыяй выглядае бойкай паміж «проксі» славутых «вежаў Крамля»: улада на падставе «прыцягнення расійскіх інвестараў», лабіравала інтарэсы Аляксандра Ткачова — былога аграрнага міністра і найбуйнейшага расійскага лендлорда, а апазіцыя была прадстаўленая пулам адстаўных чыноўнікаў, раней прасунутых ва ўладу памочнікам прэзідэнта Расіі ў 2013-2020 гадах Уладзіславам Сурковым.

Каардынатарам абхазскіх апазіцыйных сіл з'яўляецца Адгур Ардзінба — сваяк Інала Ардзінбы, які з 2014 па 2018 год працаваў пад кіраўніцтвам Суркова ў Адміністрацыі прэзідэнта РФ (пераважна — ва ўпраўленні па сацыяльна-эканамічным супрацоўніцтве з дзяржавамі — удзельніцамі СНД, Рэспублікай Абхазія і Рэспубліка Паўднёвая Асеція).

Расійская блогасфера цяпер наўпрост кажа пра жаданне Суркова вернуцца ў Крэмль, выкінуўшы адтуль намесніка кіраўніка Адміністрацыі прэзідэнта Расіі Дзмітрыя Козака, які дапусціў сур'ёзныя правалы на выбарах у Грузіі і, асабліва, у Малдове (менавіта ён, дарэчы, быў лабістам пазбаўлення грамадзянства абхазскіх дэпутатаў, але цяпер апаратныя пазіцыі Козака істотна саслаблі).

Афіцыйныя расійскія СМІ досыць скупа асвятляюць падзеі ў Сухумі. Маўчаць і медыя ў Беларусі, хоць тое, што адбываецца ў Абхазіі мае ў прапагандзе дзвюх краін выразнае найменне — «Майдан». А Аслан Бжанія не чужы кіроўнаму ў Мінску рэжыму: час ад часу ён заяўляў, што не супраць далучыць Абхазію да «Саюзнай дзяржавы».

У сваю чаргу Аляксандр Лукашэнка адпраўляў з таемнымі місіямі ў Сухумі Віктара Шэймана, намякаў на магчымасць прызнання абхазскай незалежнасці і ўжо ў верасні 2022 года сустрэўся з Бжаніяй у Піцундзе. Тады ж ён паведаміў, што так званая абхазская дзяржава і Беларусь у бліжэйшы час рэалізуюць «буйны інвестыцыйны праект». Толькі сёлета стала вядома, што «інвестпраект» уяўляе сабой участак ля мора плошчай 20 га і коштам блізу 6 млн долараў, падораны Асланам Бжаніяй людзям з атачэння беларускага дыктатара. Як паведамілі ў Беларускім расследавальным цэнтры, фактычна ўчасткам распараджаецца фірма «Тэрмалія», зарэгістраваная ў Мінску за два месяцы да абхазскага турнэ Лукашэнкі на імя экс-целаахоўніка дыктатара Аляксандра Анатольевіча Раманоўскага.

Раней БРЦ паведамляў, што Раманоўскі быў саўладальнікам кампаніі «Глобалкастам», звязанай з экс-кіраўніком Кіраўніцтва справамі прэзідэнта і найбліжэйшым паплечнікам Лукашэнкі Віктарам Шэйманам, які і ўносіць плату за ўчастак. Яшчэ адзін саўладальнік участка — падстаўная асоба Дато Квіцынія, які дзейнічае ў інтарэсах Аслана Бжаніі. Так што ў выпадку неспрыяльнага для абхазскага лідара развіцця падзей, новая ўлада цалкам зможа перагледзець яго рашэнні, адабраўшы ўчастак у цяперашніх беларускіх уласнікаў. У выпадку сыходу Бжаніі з палітычнай арэны, Лукашэнка панясе страты не толькі іміджавыя, але і цалкам матэрыяльныя.

Абхазы гуляюць! Чым скончыцца супрацьстаянне?

З пункту гледжання геапалітыкі Расія губляе ў Абхазіі многае. Яна не толькі не здолела прасунуць выгадныя ёй законы аб інвестыцыях, але і стварэнне якая планавалася базы Чарнаморскага флоту. Уласна кажучы, Масква прадэманстравала няздольнасць нават справіцца з тым рэгіёнам, які цалкам знаходзіцца на яе датацыі.

Да таго ж цяпер магчымы дрэйф Абхазіі ў бок Грузіі, прэм'ер якой Іраклій Кабахідзэ заклікае насельніцтва акупаваных абласцей да інтэграцыі (перакладаючы пры гэтым віну за канфлікт з Расіяй на экс-прэзідэнта Міхаіла Саакашвілі). Пры гэтым да яго прыслухоўваюцца ў Крамлі, дзе застаецца папулярнай ідэя вярнуць Абхазію і Асецію ў склад Грузіі на тых жа ўмовах, на якіх, паводле Мінскіх пагадненняў, планавалася вярнуць пад кантроль Украіны Данецк і Луганск. У такім выпадку, Грузія ператвараецца ў, па сутнасці, канфедэратыўную дзяржаву тыпу Босніі і Герцагавіны, дзе падкантрольныя Расіі анклавы маглі б блакаваць любыя нявыгадныя РФ рашэнні.

Праўда, Абхазія цяпер даказала, што не збіраецца зусім ужо плыць у фарватары РФ і зусім незразумела, як цяпер да гэтага паставіцца асяроддзе Пуціна.

Што тычыцца расійцаў, у якіх пратэст супраць улады выліўся ў флэшмобы накшталт «разумнага галасавання», то яны атрымалі ўрок таго, як трэба змагацца са сваім урадам на самай справе. Ну і лішні раз пераканаліся, што нават у Абхазіі цяпер грамадства больш арганізаванае, чым расійскае, а свабоды самавыяўлення ў ёй столькі, колькі ў той жа Расіі не будзе і праз пяцьсот гадоў.