Куды знікаюць грошы: вытворчасць расце, а прыбытак падае
Вытворчасць тавараў і паслуг у Беларусі расце нябачанымі за апошнія дзесяць гадоў тэмпамі, прадпрыемствы зарабляюць вялікія грошы. Але выніковы баланс аказваецца чым далей, тым толькі горшым — выдаткі з'ядаюць большую частку заробленага.
Па выніках 1 квартала выдаткі беларускіх прадпрыемстваў на вытворчасць і рэалізацыю прадукцыі павялічыліся на 18% у гадавым выражэнні, піша «Белорусы и рынок».
Аналіз звестак Белстата паказвае, што ў структуры выдаткаў больш за ўсё падскочылі выдаткі на імпартныя матэрыялы і абсталяванне — на 32,4%. Прыкметна выраслі адлічэнні на сацыяльныя патрэбы — на 19%.
Адначасова на 15,7% вырас сабекошт вырабленых у краіне тавараў і паслуг, у прамысловасці — на 17%.
Выручка большая, а прыбытку ўсё менш
З-за павелічэння выдаткаў беларускія прадпрыемствы, хоць і нарошчваюць выпуск і выручку, працягваюць губляць прыбытковасць.
За 1 квартал выручка па краіне вырасла на 12% да таго ж перыяду мінулага года — і дасягнула 101 мільярд рублёў. У той жа час чысты прыбытак скараціўся амаль на такі ж працэнт, склаўшы 4,4 мільярд. У прамысловасці абвал чыстага прыбытку яшчэ больш значны — на 19,3%.
Страты нарастаюць
Дзве галіны ў краіне ўжо другі год запар працуюць у мінус – гэта транспарт і лагістыка, а таксама гасцінічны сектар.
Пры гэтым страта транспартнікаў у 1 квартале 2024 года дасягнула 75 мільёнаў рублёў — і павялічылася за год у 3,5 разы.
Пагоршыліся паказчыкі і ў сельскай гаспадарцы: калі з разліку прыбраць дзяржпадтрымку, 60% усіх прадпрыемстваў акажуцца стратнымі (год таму такімі былі 48% арганізацый).
У цэлым па эканоміцы колькасць стратных прадпрыемстваў за год амаль не змянілася, аднак сума стратаў, якую яны паспелі згенераваць, павялічылася амаль на палову – да 1,6 мільярда рублёў.
Тут таксама асабліва вызначыліся праблемныя прадпрыемствы прамысловасці — сума іх страт амаль падвоілася, пераваліўшы за мільярд рублёў.
Хто застаўся без свабодных грошай
Вырасла колькасць прадпрыемстваў, якія не маюць уласных абаротных сродкаў — на 1 красавіка такіх налічваецца 1 545 адзінак, што на 25% больш, чым было годам раней. У прамысловасці 322 прадпрыемствы працуюць без абаротных сродкаў.
Аднак найбольшую долю безграшовых арганізацый маюць:
- дэвелаперская сфера («аперацыі з нерухомай маёмасцю») — 40,8%
- гасцінічны сектар (38, 5%),
- ахова здароўя (33%)
- гандаль (34%).
Грошы сыходзяць крэдыторам
За 1 квартал беларускія арганізацыі накіравалі на пагашэнне крэдытаў і пазык 30,8 мільярда рублёў — у адносінах да мінулага года выплаты падняліся на 25,3%. На гэтыя мэты кампаніі выдаткавалі суму, якая эквівалентная 30,5% выручкі.
Прамысловасць, зноў жа, мацней за астатніх пакутуе ад крэдытнай нагрузкі — сектару прыйшлося накіраваць сваім крэдыторам 35,7% выручкі. Што тычыцца ўласна апрацоўчага сектара, то тут на пагашэнне даўгоў сышло 16,6 мільярда рублёў, што склала 42,4% выручкі прадпрыемстваў.
Моцна вырасла доля выручкі, якая сыходзіць на крэдыты, таксама і ў транспарце: у 1 квартале яна дасягнула 31%, тады як годам раней складала толькі 20%.