Выгадная інвестыцыя? Пра што кажа зніжэнне коштаў на нерухомасць у Беларусі
Нерухомасць з'яўляецца спалучэннем жыццёвай неабходнасці, безумоўнай карыснасці, а для многіх служыць і асноўным капіталаўкладаннем, спосабам назапашвання багацця. Апошні аспект у спалучэнні з ростам попыту ў многіх краінах прыводзіць да імклівага росту коштаў на жыллё. Аднак карціна не такая адназначная.
Нядаўна эксперты Visual Capitalist ацанілі змяненне цэн на нерухомасць у 57 краінах з 2010 па 2022 год. Беларусь у лік вывучаемых краін не ўвайшла. Але тэлеграм-канал «Нашы грошы» вырашыў запоўніць гэты прабел і ацаніць, наколькі высновы міжнароднага даследавання падыходзяць для нашай краіны.
З 2010 па 2022 гады найбольш развітыя краіны свету прадэманстравалі высокі рост коштаў на нерухомасць. Рэальная цана на жыллё вырасла тут у сярэднім амаль на 30% з 2010 года. У лідарах Ісландыя (+103%) і Эстонія (+97%). Большасць заходніх суседзяў Беларусі — таксама ў ліку краін з адчувальным ростам рэальнага кошту жылля: Літва (+57%), Латвія (+66%), Польшча (+10%). А вось Расія, наадварот, стала лідарам сярод разгледжаных краін па зніжэнні рэальнай цаны нерухомасці (-33%).
На павелічэнне цаны жылля паўплывала шмат фактараў: рост наяўных даходаў, зніжэнне доўгатэрміновых працэнтных ставак, узмацненне міграцыі, больш шырокі доступ і больш эфектыўнае фінансаванне іпатэчнага крэдыту, а таксама нарматыўныя і падатковыя змены.
Рост коштаў нерухомасці адлюстроўвае рост агульнага дабрабыту насельніцтва, але адначасова вядзе да росту няроўнасці ў яго размеркаванні. Таму зніжэнне рэальнага кошту жылля ў Беларусі ў 2010-2022 гадах, па розных ацэнках на 7-13%, мае як станоўчыя, так і негатыўныя бакі.
Ніжняя планка ацэнкі — гэта даныя Белстата аб цэнах на жыллё ў краіне. Верхняя ўяўляе сабой звесткі аб змене рынкавай цаны нерухомасці ў Мінску за названы перыяд па даных realt.by.
Аналагічную карціну мы, дарэчы, назіраем па заробках: зарплаты ў краіне адчувальна ўраўноўваюцца, і пры гэтым рэгіёны выйграюць у сталіцы.
Мінск застаецца непераўзыдзеным лідарам па намінальных заробках, але ў рэальным выражэнні яны знізіліся на 13,2%. Менавіта зніжэнне рэальных заробкаў у сталіцы стала прычынай падзення рэальнай заработнай платы ў сярэднім па краіне і дало эфект «выраўноўвання» заробкаў з рэгіёнамі.