Даследаванне: У Літву пераехалі каля 40 тысяч беларусаў

Паводле дадзеных Літоўскага цэнтра даследаванняў Усходняў Еўропы, цяпер у Літве знаходзіцца каля 40 тысяч грамадзян Беларусі. Такую колькасць выявіла апытанне і інтэрв'ю, накіраваныя на вызначэнне асноўных прычын прыбыцця беларусаў у Літву і з якімі праблемамі яны сутыкаюцца ў гэтай краіне.

Як распавядаюць літоўскія спецыялісты, вайна Расіі на Украіне стала сігналам таго, што часовае перасяленне ў Літву можа заняць больш часу, чым дагэтуль думала большасць беларусаў. Такая сітуацыя можа парадаксальным чынам стымуляваць жаданне беларусаў мацней інтэгравацца ў Літве (як асобных асоб, так і арганізацыі).

Па дадзеных праведзенага апытання, каля 86% рэспандэнты пакінулі Беларусь па палітычных матывах. Большасць прыехаўшях у Літву — людзі працаздольнага ўзросту, якія маюць на новым месцы пастаянную крыніца даходу (амаль 70% апытаных). 68% рэспандэнтаў маюць від на жыхарства ў Літве, 15% — гуманітарную візу, і крыху больш за 8% атрымалі афіцыйны прытулак або чакаюць рашэння аб прадастаўленні прытулку.

Асноўнымі прычынамі, па якіх рэспандэнты выбралі Літву замест іншай краіны, з'яўляюцца магчымасць атрымання візы або дазволу на часовае пражыванне ў Літве, адсутнасць моўнага бар'ера, асабісты вопыт жыцця ў Літве, лепшы палітычны клімат для грамадскай і прафесійнай дзейнасці, а таксама давер да вяршэнства закона.

Прыезд беларусаў у Літву не стварае значных выдаткаў для літоўскага бюджэту, сацыяльнымі праграмамі ў гэтай краіне карыстаюцца толькі 10% беларусаў, пры гэтым некаторыя з гэтых праграм рэалізуюцца няўрадавымі арганізацыямі.

«Часам літоўцы звысоку глядзяць на Беларусь». Беларусы — пра тое, як ім жывецца ў Літве і пра стаўленне да нашых суседзяў

Прыбыццё бежанцаў з Украіны і больш спрыяльныя ўмовы для інтэграцыі ўкраінцаў у рынак працы не выклікалі напружанасці паміж беларусамі і ўкраінцамі ў Літве, але прывялі да недаверу беларускай дыяспары да літоўскім устаноў. Тым больш прычыны для больш спрыяльных умоваў для бежанцаў з Украіны, з пункту гледжання беларускай дыяспары, належным чынам не тлумачацца.

Беларусы адчуваюць сябе дадаткова ўразлівымі праз тое, што беларускія ўлады могуць выкарыстоўваць консульскія паслугі як сродак сачэння і ціску нават за мяжой.

Рэспандэнты ацэньваюць пачуццё бяспекі ў Літве ў сярэднім на 8,81 з 10 балаў, а якасць жыцця ў Літве ў сярэднім на 7,62 з 10.

Беларусы ў Літве сутыкаюцца з праблемамі, якія актуальныя для ўсіх жыхароў Літвы: інфляцыя, непакой аб магчымай ваеннай агрэсіі супраць Літвы, недахоп месцаў у дзіцячых навучальных установах, доўгія чэргі ва ўстановах аховы здароўя, надзвычай высокія коштах на арэнду жылля і г.д.

Даследаванне праводзілася ў Літве ў чэрвені — верасні 2022 года. Літоўскія сацыёлагі адзначаюць, што было праведзенае колькасны апытанне грамадскай думкі на онлайн-платформе пры ўдзеле 335 рэспандэнтаў, а таксама 11 глыбінных інтэрв'ю, якія пашыраюць аналіз колькасных дадзеных.