На могілках ХІХ стагоддзя ў Ракаве хавалі мінчан

Грамадзянская ініцыятыва праз зборы подпісаў дамаглася рэальных вынікаў. Цяпер ракаўскія могілкі пад аховай дзяржавы.



Брама на старых праваслаўных могілках у Ракаве.

— Знішчэнне старых ракаўскіх могілкаў 19 стагоддзя спыненае! — пачынае зварот да ўдзельнікаў ініцыятывы арганізатар збору подпісаў даследчыца гістарычных могілкаў Вольга Сямашка. — Вашы сто подпісаў прынеслі не адпіску, а грунтоўную справаздачу ад Валожынскага райвыканкама і рэальны зрух справы. Ужо ўвесну мы распачнём валанцёрскую пашпартызацыю могілак. Запрашаем далучацца і просім кожнага звярнуць ўвагу на стан захавання старых могілкаў у сваім населеным пункце.

— Гэта добра, што ёсць такія нераўнадушныя людзі, — каментуе сітуацыю Наталля Лоўчая, дырэктар Валожынскага раённага краязнаўчага музея. — Адназначна гэтая ініцыятыва мае добрае і важнае значэнне.  Раз могілкі набылі статус гісторыка-культурнай спадчыны, то наша справа — захаваць іх. Калі не мы, то хто? Заўвагі, якія былі напісаныя ў звароце, слушныя і своечасовыя. Гэта не значыць, што могілкі дагэтуль не даглядалі наогул. Каля галоўнага ўвахода была шыльда, на якой напісана, што хаваць людзей нельга. Але ўваходаў некалькі, таму нават не кожны б прачытаў гэтыя радкі. Ракаў недалёка ад Мінска, і некаторыя сапраўды лепш пахаваюць сваякоў на гэтых могілках, зыходзячы з эканамічнага пункту гледжання: каб не плаціць за месца. Нават па прозвішчах відаць, што новыя пахаваныя не з нашых мясцін. У дзень, калі мы прыехалі на могілкі з камісіяй, там хавалі чалавека. Цяпер жа з’явіцца агароджа, паставім стэнды з інфармацыяй пра забарону пахаванняў. Вельмі добра, што з’явіцца пасада ўпраўляючага могілкаў. Калі ёсць адказны чалавек — гэта многае значыць.

З адказу райвыканкама:

Па факце пашкоджання гісторыка-культурнай каштоўнасці 19 стагоддзя “Комплекс старых праваслаўных могілкаў 19 стагоддзя” 23 снежня 2013 года была створаная камісія ў складзе:

Марыны Ёды — старшыні Валожынскага раённага Савета дэпутатаў;

Валеры Пяркоўскага — пракурора Валожынскага раёна;

Анатоля Аліева — начальніка аддзела ЖКГ Валожынскага райвыканкама;

Вікенція Адамовіча — начальніка аддзела ідэалагічнай работы, культуры і па справах моладзі Валожынскага райвыканкама;

Наталлі Лоўчай — дырэктара Валожынскага раённага краязнаўчага музея;

Аляксандра Мякінкі — старшыні Ракаўскага сельвыканкама.

У ходзе праверкі камісія выявіла:

уласнік — Ракаўскі сельвыканкам — падпісаў у 2011 годзе ахоўнае абавязацельства і праект зоны аховы гісторыка-культурнай каштоўнасці.

Тым не менш, маюць месца факты парушэнняў правілаў утрымання дадзенага аб’екта ў належным стане. Пацвердзіліся факты новых пахаванняў на месцах, дзе раней былі старыя надмагіллі (пахаванні не мясцовых жыхароў, а несанкцыянаваныя пахаванні жыхароў Мінска). Старыя надмагіллі не вывозілі, а адсоўвалі ў бок новых пахаванняў.

Камісія распрацавала меры для выпраўлення сітуацыі:

Устанавілі ахоўную дошку на аб’екце гісторыка-культурнай каштоўнасці. Рыхтуюць інфармацыйныя дошкі аб забароне хаваць тут памерлых, якія ўстановяць па перыметры могілак. Правялі мерапрыемствы па добраўпарадкаванні тэрыторыі могілак.

Разглядаецца пытанне аб ізаляванні тэрыторыі старых могілкаў ад новых пахаванняў (магчыма, установяць агароджу).

У адпаведнасці з Генеральным планам будаўніцтва аграгарадка Ракаў распрацоўваецца праектна-каштарысная дакументацыя пад месца для новых пахаванняў.

Старшыні Ракаўскага сельвыканкама Аляксандру Мякінку і дырэктару ЖКГ Валожынскага раёна Аляксандру Каваленку ўказалі на адказнасць у адпаведнасці з артыкулам 48 Закона “Аб ахове гісторыка-культурнай спадчыны”, глава 19 “Адміністрацыйныя правапарушэнні ў сферы аховы гісторыка-культурнай спадчыны” Кодэкса аб адміністрацыйных правапарушэннях.

Ракаўскія праваслаўныя (уніяцкія) могілкі. Размешчаныя непадалёк ад трасы Мінск-Гродна ля новых праваслаўных могілкаў на пагорку. Уваход на могілкі абазначаны старой цаглянай брамай, упрыгожанай пяццю ўкарочанымі лапчатымі крыжамі. 

Зоя Хруцкая, www.rh.by

Фота niekropali.by.