Расследаванне: Як учарашняя студэнтка Акадэміі мастацтваў стала спадарожніцай Віктара Шэймана

На працягу 8 гадоў Віктар Шэйман не толькі быў кіраўніком справамі прэзідэнта, але таксама меў іншыя бізнес-праекты. Шматгадоваму паплечніку Аляксандра Лукашэнкі ў гэтым дапамагала загадкавая Ганна Пушкарова. Беларускаму расследавацкаму цэнтру ўдалося даведацца далікатныя падрабязнасці з жыцця тандэма Шэйман — Пушкарова.

У 1994 годзе Віктару Шэйману, які прайшоў вайну ў Афганістане, даверылі бяспеку Аляксандра Лукашэнкі — тады яшчэ кандыдата на першых прэзідэнцкіх выбарах. Пасля гэтага Шэйман пабываў на многіх высокіх пасадах сілавога блока. У 2013 годзе Лукашэнка прызначыў яго сваім «заўхозам». Дакладней, даверыў Кіраванне справамі прэзідэнта. Да таго часу з невялікай структуры, якая абслугоўвае дзяржаўныя органы, КСП ператварылася ў буйны холдынг, які зараз аб'ядноўвае дзясяткі кампаній, занятых у самых розных сферах: ад продажу нафтапрадуктаў і цыгарэт да кантролю над асноўнымі санаторыямі і нацпаркамі Беларусі. Пры Шэймане да КСП былі далучаны мясакамбінат, малочны завод, птушкафабрыка і шэраг іншых актываў.

На чале лукашэнкаўскай бізнес-імперыі Шэйман пратрымаўся восем гадоў — да лета 2021 года. Лукашэнка, прымаючы адстаўку Шэймана, папрасіў яго не сыходзіць далёка ад дзяржаўных спраў. Гэта даручэнне было выканана. Ужо пасля афіцыйнага адыходу ад спраў Шэйман быў заўважаны ў шэрагу спецыфічных рэгіёнаў —Венесуэла, Абхазія і Хабараўскі край. Шэймана там сустракалі як «спецыяльнага прадстаўніка прэзідэнта Беларусі».

За час працы ва КСП паплечнік Лукашэнкі паспеў адзначыцца ў шэрагу недзяржаўных праектаў, рэалізацыяй якіх займаліся яго добрыя знаёмыя. Напрыклад, учорашняя студэнтка Акадэміі мастацтваў Ганна Пушкарова. Вядомасць у бізнес-колах яна атрымала некалькі гадоў таму як саўладальніца кампаніі «Глобалкастом». Паводле расійскага выдання РБК, у 2017 годзе гэтая фірма была сярод асноўных пастаўшчыкоў кантрабанды санкцыйных тавараў з Беларусі ў Расію. Гэтая кампанія таксама ўдзельнічала ў схеме рээкспарту кветак і незаконных паставак адзення як у Расію, так і ў Беларусь. Апошні выпадак нават разглядаўся ў беларускім судзе на патрабаванне Масквы. Але кампанія Пушкаровай змагла сысці ад адказнасці, нават прызнаўшы віну.

Зрэшты, беларускія ўлады даведаліся аб Пушкаровай задоўга гэтых скандалаў. Яшчэ ў 2010 годзе, падчас вучобы на 3 курсе Акадэміі мастацтваў, дваццацігадовая Пушкарова апынулася на борце прэзідэнцкага самалёта EW-001PA, які ляцеў у Цюрых. У дзесяцідзённую паездку разам з ёй адправіліся сам Аляксандр Лукашэнка і члены яго сям'і, а таксама алігархі Юрый Чыж і Сяргей Цяцерын, духоўнік Лукашэнкі (Фёдар Поўны) і яго асабісты лекар (Святлана Канашэнка).

Пушкарова была не адзінай студэнткай на борце гэтага самалёта. Кампанію ёй склала Марта Голубева. Упершыню яе заўважылі побач з Лукашэнкам у 2008 годзе. Тады ёй было 18 гадоў, яна спявала ў ансамблі «Верасы» Васіля Раінчыка, які таксама лётаў у Цюрых у 2010-м, і вучылася ў Акадэміі мастацтваў на тэатральным факультэце, а значыць, хутчэй за ўсё, была аднагрупніцай Пушкаровай і магла пазнаёміць яе з Лукашэнкам.

Зрэшты, як вынікае з базы пералётаў, далей Ганна Пушкарова часцей аказвалася ў кампаніі Віктара Шэймана. Журналісты налічылі ў іх як мінімум 10 сумесных паездак і пералётаў. У тым ліку — службовы візыт Шэймана ва Украіну ў 2012-м годзе.

Да таго моманту сэрца другога чалавека ў дзяржаве было свабодна. У 2002 годзе ён развёўся. На працягу 20 гадоў яго жонкай была Алена Шэйман. У Шэймана ад Алены двое дзяцей: 39-гадовы сын Сяргей і дачка Вольга — аднагодка Ганны Пушкаровай.

Зблізіўшыся з памочнікам Лукашэнкі па асаблівых даручэннях, Пушкарова, звычайная дзяўчына з Дзяржынска, можна сказаць, выцягнула свой шчаслівы білет. Напрыклад, у 2012-м годзе, праз два месяцы пасля палёту ў кампаніі Віктара Шэймана з Эміратаў, яна, учорашняя выпускніца Акадэміі мастацтваў, стала ўладальніцай кватэры на вуліцы Харужай у Мінску коштам 240 тысяч долараў. А неўзабаве ў яе гаражы з'явіўся аўтамабіль Таёта РAV 4 2016 года выпуску за амаль 60 тысяч рублёў.

У той час Віктар Шэйман таксама вырашаў жыллёвыя пытанні. У 2017 годзе ён купіў зямлю і дом у вёсцы Падліпкі Пухавіцкага раёна за 15,5 тысяч долараў. На гэтым участку ён узвёў новабудоўлю з падвалам, верандай і гаспадарчым блокам агульнай плошчай 547 квадратных метраў. На першым паверсе знаходзяцца кухня, кабінеты, пакоі, а ў склепе размяшчаюцца вінатэка, більярдавая і гаспадарчыя памяшканні. Дом ацэньваецца мінімум у 350 тысяч долараў. Да яго прымыкаюць 25 сотак зямлі.

А побач стаіць цагляны дом з падвалам, склепам і тэрасай. Ён быў набыты з аўкцыёну ў 2017 годзе, а ў лютым 2020-га уведзены ў эксплуатацыю і зарэгістраваны на Ганну Пушкарову. Яго арыенціровачны кошт 60 тысяч долараў.

Да таго моманту Ганна Пушкарова стала мамай. Першынца яна нарадзіла ў лістападзе 2018-га, ва ўзросце 29 гадоў. Незадоўга да гэтага цяжарная Ганна разам з сястрой вылецела з Беларусі — мяркуючы па ўсім, у Ізраіль. Бо сына, як паказана ў яго пашпарце, Пушкарова нарадзіла ў Тэль-Авіве. Хлопчыка Ганна назвала Міхаілам і дала яму імя па бацьку Віктаравіч. Пры гэтым запісала дзіцяці на сваё прозвішча.

Сярод спадарожнікаў маленькага Міхаіла ў яго пералётах следчыя не знайшлі Віктара Уладзіміравіча Пушкарова, які паказаны ў пасведчанні аб нараджэнні хлопчыка. Як высветлілася пазней, у беларускай пашпартнай базе чалавек з такімі звесткамі адсутнічае.

А вось Віктар Уладзіміравіч Шэйман падарожнічаў у кампаніі Ганны Пушкаровай і яе сына — 25 жніўня 2019 года.

Пасля таго, як імя Пушкаровай засвяцілася ў СМІ, а звязаныя з ёй гісторыі набылі арэол скандальнасці, у кампаній, звязаных з дзяўчынай, з'явіліся новыя гаспадары. Так, да таго моманту фірмаў у Пушкаровай было ўжо некалькі. З арыгінальнага «Глобалкастома» «выраслі» «Глобалкастом-менеджмент» і «Глобалкастом-комерс». Пасля Пушкаровай іх уладальнікамі сталі Яўген Жоўнер і Аляксандр Раманоўскі, крыху пазней да іх далучыўся Антон Новік.

Са звестак ад «К*берпартызан» журналісты-расследвальнікі даведаліся, што Раманоўскі і Новік — гэта былыя супрацоўнікі Службы бяспекі Лукашэнкі. Новік таксама з'яўляецца членам Прэзідыума Беларускай федэрацыі дзюдо і прыходзіцца сынам вядомаму савецкаму самбісту Антону Новіку-старэйшаму.

Трэцяга правапераемніка Пушкаровай, Яўгена Жоўнера, у СМІ называлі «даверанай асобай» Віктара Шэймана. Жоўнер працаваў у адміністрацыі і кіраванні справамі Лукашэнкі. Як журналісты даведаліся падчас аднаго з папярэдніх расследаванняў, ён адзін з прадстаўнікоў золатаздабывальнага кампаніі Zim Goldfields, і падпісваў яе ўстаноўчыя дакументы. Дадзеная кампанія атрымала льготныя гранты ад зімбабвійскіх уладаў на распрацоўку радовішчаў золата. Гэта здарылася пасля афіцыйнага візіту Віктара Шэймана ў Зімбабвэ, пасля якога ён абвясціў аб угодзе «беларуская тэхніка наўзамен на права для Беларусі здабываць» золата ў гэтай афрыканскай краіне. Са злітых дакументаў вынікае, што адзін з канчатковых уладальнікаў Zim Goldfields — сын Віктара Шэйман Сяргей Шэйман, а беларуская дзяржава не мае да кампаніі ніякага дачынення.

У 2022 годзе «Глобалкастом-менеджмент» памяняў назву на «Ордазавод». За паўтара года да гэтага кампанія атрымала ліцэнзію ад Міністэрства фінансаў на апрацоўку, выраб і гандаль каштоўнымі металамі і камянямі і адкрыла сваю краму побач з будынкам МУС у Мінску. Да яе ж у 2017 годзе перайшоў брэнд «Беларускія брыльянты», якім раней валодала кампанія «Адамасінвест», дзе ў тыя гады працавала сястра Пушкаровай Юлія Брыгадная.

На каштоўнасцях, харчаванні, адзенні і колерах бізнес-інтарэсы спадарожніцы Шэймана Пушкаровай не сканчаюцца. У 2019 годзе «Глобалкастам-мэнэджмэнт», саўладальніцай якога тады яшчэ была Ганна, стварыў кампанію «Белсек'юрытыгруп». У студзені 2020-га яна змяніла назву на «ГардСервіс», а ў чэрвені таго ж года Аляксандр Лукашэнка зрабіў яе першай прыватнай ахоўнай арганізацыяй з правам прымяняць і захоўваць службовую зброю.

Неўзабаве пасля таго, як «Е*рарадыё» знайшло сувязі паміж дырэктарам кампаніі Яўгенам Чанавым і Упраўленнем справамі прэзідэнта, у кампаніі змяніўся ўладальнік і дырэктар. У жніўні 2020-га «ГардСервісам» стаў валодаць Аляксандр Мятла, кіраўнік дабрачыннага фонду «Памяць Афгана». Шэйман вядомы сяброўствам з Мятлом і дапамагаў фонду з моманту яго заснавання. Акрамя таго, менавіта ў Мятлы  ў 2017 годзе Шэйман купіў зямлю ў Падліпках, дзе цяпер жыве ў блізкім суседстве з Пушкаровай і яе маленькім сынам.