Польскі аналітык: Беларускаму рэжыму трэба пачынаць вызваляць палітвязняў

Аналітык Цэнтра ўсходніх даследаванняў, спецыяліст па Беларусі і былы супрацоўнік амбасады Польшчы ў нашай краіне Каміль Клысіньскі ў каментары «Салідарнасці» разважае пра тое, як у Польшчы скончылася цярпенне ў дачыненні да афіцыйнага Мінска.

Фота Artur Reszko/PAP

Фота Artur Reszko/PAP


З 21 лютага на пункце пропуску на мяжы Беларусі і Польшчы «Кукурыкі-Казловічы» дзейнічае абмежаванне руху беларускіх грузавікоў. Да гэтага МЗС Беларусі заявіў аб высылцы польскіх дыпламатаў, а ўрад Беларусі ўвёў абмежаванні на ўезд грузавікоў польскіх перавозчыкаў.

Беларускія фуры цяпер не могуць заязджаць праз «Кукурыкі» ў Польшчу нават для перачэпкі. Мяжа працуе ў абмежаваным выглядзе, — адзначае Каміль Клысіньскі. — Гэта, вядома, ускладняе жыццё многім прадпрыемствам, прадпрымальнікам, кіроўцам.

Але гэта, на жаль, сумная цана, якую трэба плаціць за тое, што аўтарытарны беларускі рэжым паступова пераходзіць у паўтаталітарны, не выконваючы ніякіх правілаў і прынцыпаў, агульнапрызнаных у свеце. За тое, што рэжым не хоча ісці на дыялог і амаль цалкам падпарадкоўваецца палітыцы Масквы, якая вядзе вайну супраць Украіны.

Кароткатэрміновыя мэты Польшчы ў адносінах з уладамі Беларусі такія ж, як і доўгатэрміновыя, адзначае аналітык: аказаць супраціў і паказаць незадавальненне палітыкі, якую праводзіць беларускі рэжым у адносінах да сваіх грамадзян.

Рэпрэсіі цягнуцца ўжо больш за два гады, у тым ліку нядаўна быў вынесены прысуд беларуска-польскаму журналісту і актывісту Саюза палякаў у Беларусі Андрэю Пачобуту.

Цяпер у беларускіх турмах знаходзіцца паўтары тысячы палітычных зняволеных, якія абсалютна ні ў чым не вінаватыя, і гэта першае пытанне. Другое — саўдзел Беларусі ў агрэсіі супраць Украіны, аказана поўная дапамогу ўзброеным сілам РФ, Лукашэнка цалкам згодны з палітыкай Крамля ў адносінах да Украіны.

Таксама не варта забываць аб варожых кроках рэжыму ў адносінах да Захаду: вымушаная пасадка самалёта Ryanair у Мінску, штучна створаны міграцыйны крызіс на польскай і літоўскай межах.

Праблемы назапашваліся, і польскія ўлады, мабыць, вырашылі: прыйшоў час паказаць, што няма згоды з такой палітыкай і ў выпадку яе працягу беларускім уладам цяжка будзе весці які-небудзь дыялог.


Клысіньскі адзначае: на гэты момант паміж афіцыйным Мінскам і Варшавай адсутнічае разуменне і давер.

Беларускі рэжым, мякка кажучы, цалкам грэбуе прынцыпамі дэмакратыі і правамі чалавека. У афіцыйнага Мінска і Варшавы зусім розныя разуменні геапалітыкі, бяспекі ў рэгіёне, у пытаннях незалежнасці Украіны і ролі Расіі ў рэгіёне, а гэта вельмі прынцыповыя рэчы. У такім кантэксце вельмі складана казаць, чаго б хацелі абодва бакі адзін ад аднаго.

Думаю, для пачатку беларускаму рэжыму трэба асэнсаваць усю сітуацыю і пачынаць вызваленне палітвязняў. Толькі потым можна будзе прасоўвацца далей.

Эксперт таксама нагадвае, што польскае МЗС не выключае варыянт поўнага закрыцця межаў з Беларуссю.

— Усё залежыць ад дзеянняў беларускага боку і дынамікі эскалацыі, таму што цяпер мы маем сітуацыю эскалацыі, на жаль. Не хацелася б, вядома, цалкам зачыняць мяжу. Тут падкрэслю, што гэта маё меркаванне, а не польскага МЗС. Не хацелася б закрываць пагранпераход для беларусаў, якія хацелі б пакінуць Беларусь, — заключае Клысіньскі.