Калі «Вожык» быў выцвярэзнікам

Роўна 35 гадоў таму ў рамках антыалкагольнай кампаніі ў БССР ва ўсю бушавала барацьба з алкагалізмам. На фронт барацьбы з зялёным змеем быў кінуты і флагман беларускай савецкай сатыры.

Хто не ведае, старт антыалкагольнай кампаніі паклала Пастанова ЦК КПСС ( «Аб мерах па пераадоленні п'янства і алкагалізму») і Пастанова Саўміна СССР № 410 ( «Аб мерах па пераадоленні п'янства і алкагалізму, выкараненні самагонаварэння») ад 7 траўня 1985 года. Усім партыйным, адміністрацыйным і праваахоўным органам прадпісвалася рашуча і паўсюдна ўзмацніць барацьбу з п'янствам і алкагалізмам. Мяркуючы па тагачаснай карыкатуры ў «Вожыку», партыя і ўрад мелі намер пазбавіцца ад цэлага пакета негатыўных з'яў, звязаных з кепскай звычкай.

Антыалкагольная тэматыка тут жа стала дамінаваць ва ўсіх СМІ, уключаючы часопіс «Вожык», на старонках якога з'явілася адмысловая рубрыка «Сатырычны выцвярэзнік». Ужо першыя публікацыі выявілі супярэчнасці позняга сацыялізму. Мяркуючы па некаторых матэрыялах, побыт алкашоў на фоне шэррага жыцця цвярозых працоўных выглядаў досыць ярка, нават рамантычна, дзякуючы ў тым ліку незвычайным назвам моцных напояў. Таму прыклад — верш Міколы Вяршыніна.

Па ходзе кампаніі вельмі хутка аўтарам «Вожыка» прыйшлося крытыкаваць не столькі злоўжыванне гарэлкай, колькі рэакцыю насельніцтва на кампанію. Напрыклад, у адказ на дэфіцыт гарэлкі набыла папулярнасць практыка ўжываць любыя напоі з утрыманнем алкаголю, уключаючы парфумерыю.

Зрэшты, нейкія поспехі ў кампаніі назіраліся. Напрыклад дружыннікі, атрымаўшы адпаведную арыенціроўку, прымусілі аматараў распіваць гарэлку ў публічных месцах быць асцярожнымі. Праўда, апошнія, мяркуючы па дадзенай карыкатуры, хутка знайшлі антыдот супраць падобных рэйдаў.

У 1985—1986-ым многія ўстановы набылі прыстаўку «безалкагольны». Напрыклад, звычайныя бары аб'яўляліся «безалкагольнымі». Але, натуральна, гэта была толькі фікцыя. Судзячы па малюнку, прырода ўстановы ў сілу інэрцыі захоўвалася.

Яшчэ адным знакам той эпохі быў пагалоўны запіс у Таварыства цвярозасці. Не дзіўна, што неўзабаве «Вожыку» прыйшлося рэагаваць на сігналы аб тым, што часцяком у Таварыства запісвалі далёка не непітушчых.

Нягледзячы на ўсе жорсткія меры аматары закінуць за каўнер нейкім чынам дацягнулі да вясны 1987-га, калі адбыўся чарговы пленум КПСС. Мяркуючы па ўсім, там звярнулі ўвагу на негатыўныя наступствы кампаніі (напрыклад, рост наркаманіі і самагонаварэння) і ў выніку аслабілі гайкі. Літаральна адразу рубрыка «Сатырычны выцвярэзнік» у «Вожыку» знікла. Затое ў рамках новых цыркуляраў часопіс пачаў актыўна крытыкаваць усіх, хто тармазіў ініцыятыву на месцах, перашкаджаў галоснасці, кіраваў па старых схемах. Адным словам, пачалася перабудова, якая хутка зменіць амаль усё. Новая эра таксама ўнесла свае карэктывы ў свет аматараў саракаградуснай.  

.