Навукоўцы знайшлі самае старажытнае абазначэнне нуля

Дзякуючы аналізу старажытнага індыйскага манускрыпта брытанскія навукоўцы выявілі найстаражытнае абазначэнне нуля.

zero.jpeg

Манускрыпт Бакшала — адзін з самых старажытных прыкладаў рашэння матэматычных задач.
Старадаўні дакумент з бяросты знайшлі ў 1881 годзе на тэрыторыі сучаснага Пакістана.
Манускрыпт змяшчае 70 старонак і лічыцца адным з самых старажытных дакументаў у гісторыі індыйскай і сусветнай матэматыкі. Рукапіс складзена на адной з формаў санскрыту.
З пачатку XX стагоддзя манускрыпт захоўваецца ў бібліятэцы Оксфардскага ўніверсітэта.

zero_2.jpeg

З-за крохкасці старонак навукоўцы да гэтага часу не маглі дакладна вызначыць час, калі ён быў напісаны. Разам з тым аналіз стылю ліста і змест паказвалі на тое, што дакумент быў створаны ў IX-XII стагоддзях. Аднак радыёвуглеродны аналіз артэфакта дазволіў датаваць манускрыпт II-IV стагоддзем нашай эры.
У дакуменце знайшлі шмат адзнак нуля. Сімвал, які сустракаецца ў манускрыпце Бакшай, не ідэнтычны сучаснаму. Ён выглядае як суцэльная акружнасць. Пустая прастора ўнутры круглявага сімвала ў індыйскіх тэкстах з'явілася ўжо пазней. Акрамя таго, нуль у рукапісы Бакшала не выступае ў якасці самастойнага лічбы, а служыць запаўняльнікам.
Напрыклад, у 101 ён паказвае на адсутнасць дзясяткаў. Аднак, навукоўцы лічаць, што менавіта гэтая форма нуля потым стала асновай сучаснага разумення гэтай лічбы.
Адзначым, да гэтага лічылася, што найстаражытным згадваннем нуля з'яўляецца насценная надпіс у храме індыйскага горада Гваліёр — напісаная там лічба 270 датуецца канцом IX стагоддзя.
Аказалася, што людзі навучыліся запісваць нуль значна раней.
Паводле theguardian.com