Першымі стаматолагамі былі неандэртальцы

Замежжа 29.06.2017

Даследаванне пашкоджанняў на чатырох зубах неандэртальцаў, знойдзеных у Харватыі, паказала, што яны ўжо выкарыстоўвалі прылады, спрабуючы справіцца са стаматалагічнымі праблемамі.

Зубы, якія сталі аб'ектам даследавання, былі выяўленыя ў пячорах каля горада Крапіна, знакамітых знаходкамі касцяных рэштак і гармат неандэртальцаў. Першыя знаходкі ў Крапінскіх пячорах зрабіў яшчэ ў 1899 году палеантолаг Драгуцін Гар'янавіч-Крамбергер, а асноўныя раскопкі ў іх праходзілі ў 1899-1905 гадах, але цяпер Крапінскія знаходкі даследуюцца зноў з прымяненнем сучасных метадаў, што дазваляе даведацца пра іх шмат новага. Напрыклад, у 2015 годзе прафесар-эмерытус Канзаскага ўніверсітэта, антраполаг Дэвід Фрэйер (David Frayer) і куратар Харвацкага музея натуральнай гісторыі Даворка Радоўчыч (Davorka Radovčić) з групай калегаў вывучылі кіпцюры арлана-белахвоста з гэтай пячоры, якія знаходзіліся ў адным пласце з парэшткамі неандэртальцаў, і выявілі на іх меткі і сляды паліроўкі, якія сведчаць, што кіпцюры служылі упрыгажэннем, напрыклад, часткай бранзалета або караляў.
Цяперашняе даследаванне таксама правялі Фрэйер і Радовчич, а іх сааўтарамі сталі стаматолаг Джозэф Гаці (Joseph Gatti) і палеаантрополог Джэнет Монж (Janet Monge) з Пенсільванскага ўніверсітэта. Хоць частка ніжняй сківіцы, што непасрэдна прымыкала да зубоў, не захавалася, антраполагі змаглі скласці іх у тым парадку, у якім яны размяшчаліся ў дзясне. Яны ішлі запар на левым баку ніжняй сківіцы, і сярод іх былі адзін прэмаляры і тры маляра. Два крайніх зуба ў гэтым шэрагу, як вызначылі даследчыкі, адхіляліся ад сваіх нармальных палажэнняў. На зубах, пераважна з языковай паверхні, знойдзены шэраг метак у выглядзе баразёнак, пашкоджанняў эмалі і дэнціну. Навукоўцы мяркуюць, што баразёнкі на зубах былі пакінутымі прыладамі з косці або галінак дрэў, якія нагадваюць калыпкі. Шматкроць апрацоўваючы імі зубы, неандэрталец спрабаваў пазбавіцца ад зубнога болю. Асабліва выяўленыя сляды знойдзеныя ў скрыўленых зубоў.