Фрыдрых Мерц: абмежаваць уплыў ЕС, каб узмацніць ЕС

Канцлер Германіі заяўляе, што ЕС не можа працягваць у ранейшым фармаце. Ён патрабуе больш паўнамоцтваў для нацыянальных урадаў, і кідае выклік кіраўніцы Еўракамісіі Урсуле фон дэр Ляен з мэтай вярнуць лідарства Германіі ў ЕС, піша Bloomberg.

Фрыдрых Мерц хоча, каб Германія зноў вызначала ключавыя рашэнні ў Еўропе. Пра гэта канцлер казаў сваім саюзнікам з правацэнтрысцкага лагера на нядаўніх сустрэчах.

Гэта ставіць яго на курс сутыкнення з кіраўніцай Еўракамісіі Урсулай фон дэр Ляен. За апошнія гады яна засяродзіла больш улады ў Бруселі, прасоўваючы агульнаеўрапейскі падыход да крызісаў. Але Мерц цяпер імкнецца вярнуць цэнтр цяжару ў Берлін.

Крытыка Еўракамісіі

Канцлер адкрыта крытыкуе фон дэр Ляен па пытаннях гандлю, бюджэту ЕС, кліматычнай палітыкі, абароны. «Мы павінны зараз уставіць палку ў колы гэтай машыны ў Бруселі», — сказаў ён у пятніцу, выступаючы перад бізнесам.

Ужо праз некалькі тыдняў пасля ўступлення на пасаду ў траўні Мерц пачаў публічна абмяжоўваць ініцыятывы фон дэр Ляен. У ліпені яна прапанавала пашырыць бюджэт ЕС да 2 трлн еўра і ўвесці новыя падаткі. Мерц рэзка адхіліў гэта: «Для Германіі я магу выключыць, што мы пойдзем такім шляхам. Мы гэтага не зробім».

Ён таксама крытыкаваў зацягнутыя перамовы з Дональдам Трампам пра гандаль. «Лепш хутка і проста, чым доўга і складана», — заявіў канцлер. Нават пасля дасягнення кампрамісу з ЗША Мерц застаўся незадаволены: «Нямецкая эканоміка панясе значную шкоду ад гэтых тарыфаў».

У жніўні фон дэр Ляен заявіла, што Еўропа рыхтуе «дакладныя планы» па адпраўцы войскаў ва Украіну пасля вайны. Мерц неадкладна запярэчыў: «Ніякіх такіх планаў не існуе, прынамсі ў Германіі. Еўрапейскі Саюз за гэта не адказвае».

Берлін таксама настойвае, што менавіта ўрады, а не Еўракамісія, павінны зацвярджаць закупкі ўзбраенняў у рамках новых ваенных праграм. «Германія гатовая ўзяць на сябе вядучую ролю», — гаворыцца ў прапанове ўрада.

У хуткім часе Мерц і фон дэр Ляен могуць разысціся і па Ізраілі. Еўракамісія прапанавала пазбавіць краіну часткі гандлёвых прывілеяў, але гэта цяжка прыняць для ХДС. Пры гэтым сацыял-дэмакраты, малодшыя партнёры па кааліцыі, патрабуюць ад Мерца падтрымкі гэтага. Рашэнне ён абяцаў агучыць на саміце ЕС у сераду.

Абмежаваць ЕС, каб узмацніць ЕС

Бачанне Мерца ЕС заснавана на эканамічных інтарэсах, большай гнуткасці краін і двухбаковых здзелках. Мерц мае намер спыніць рух ЕС да больш федэральнай мадэлі і вярнуць больш паўнамоцтваў нацыянальным урадам.

Яго падыход таксама адрасаваны ўнутранай аўдыторыі: эканоміка Германіі скарачаецца, а крайне правая «Альтэрнатыва для Германіі» абганяе блок ХДС/ХСС у рэйтынгах.

«Для ўнутранай аўдыторыі Мерцу неабходна паказаць, што Брусель не выходзіць за рамкі сваіх паўнамоцтваў», — адзначае аналітык Фонду Маршала Судха Дэвід-Вілп.

Афіцыйныя асобы ЕС адзначаюць, што амбіцыі Мерца могуць узмацніць Саюз, паколькі без нацыянальных лідараў Еўрасаюз не можа паўнавартасна функцыянаваць. Сам канцлер пры гэтым прызнае заслугі фон дэр Ляен: «Дарагая Урсула, ты даеш Еўропе голас у свеце, еўрапейскі голас».

Сябры-супернікі

Хоць Мерц і фон дэр Ляен абодва кансерватары, яны прадстаўляюць розныя крылы ХДС. Пры гэтым за апошнія гады яны наладзілі рабочыя адносіны і нават рэгулярна каардынавалі крокі.

Пасля прыходу Мерца да ўлады ён і кіраўніца Еўракамісіі перайшлі на нефармальны зварот адзін да аднаго.

Пры гэтым канцлер адразу даў зразумець, што ЕС для яго ў прыярытэце. Але яго выніковая пазіцыя гучыць інакш: Еўропа адчувае, што Брусель «усё больш умешваецца ў паўсядзённае жыццё людзей паўнамоцтвамі, якіх гэты ЕС проста не мае».

Мерц можа вярнуць ЕС у «прававое поле».

P.S. Паводле дадзеных Еўрабарометра, у 2025 годзе ўзровень даверу да ЕС дасягнуў самага высокага ўзроўню за 18 гадоў: 52% еўрапейцаў давяраюць ЕС, што з'яўляецца самым высокім вынікам з 2007 года.