У Францыі афіцыйна пачалася зборка эксперыментальнага тэрмаядзернага рэактара ITER

Адбылася афіцыйная цырымонія пачатку зборкі эксперыментальнага тэрмаядзернага рэактара ITER, у якой прынялі ўдзел прэзідэнт Францыі Эмануэль Макрон і кіраўнікі ўрадаў краін-партнёраў ITER. Чакаецца, што першая плазма ў ITER будзе атрымана ў снежні 2025 года, а ў 2035 годзе пачнуцца эксперыменты з дэйтэрый-трціевай плазмай. Трансляцыя цырымоніі вялася на Youtube.

Праект міжнароднага эксперыментальнага тэрмаядзернага рэактара ITER стартаваў у 1992 годзе, у дадзены момант у ім удзельнічаюць Кітай, Еўрапейскі Саюз, Індыя, Японія, Расійская Федэрацыя, Паўднёвая Карэя, Казахстан і ЗША. Яго галоўная мэта заключаецца ў дэманстрацыі магчымасці камерцыйнага выкарыстання энергетычнага рэактара, у якім ідуць рэакцыі сінтэзу больш цяжкіх элементаў з больш лёгкіх, і вырашэнні цэлага шэрагу фізічных і тэхналагічных праблем, якія ўзнікаюць пры стварэнні падобнай электрастанцыі.
Сам рэактар ​​уяўляе сабой магнітную пастку тыпу такамак, у якой дрот з разагрэтай да некалькіх соцень мільёнаў кельвінаў дэйтэрый-трыціевай плазмы, які знаходзіцца ўнутры вакуумнай камеры, утрымліваецца ад разлёту і дотыку сценак магнітным полем пэўнай канфігурацыі, стваранай сістэмай звышправодзячых шпулек. Перад пачаткам працы вакуумная камера адпампоўваецца сістэмай помпаў, пасля чаго ў яе напускаецца рабочая сумесь газаў. Затым пры дапамозе індуктара ствараецца пробай газавай сумесі і запальваецца разрад, пасля чаго пачынаецца павышэнне тэмпературы плазмы (павелічэнне энергіі іёнаў і электронаў) пры дапамозе цэлага шэрагу метадаў.

У ходзе рэакцыі ядра дэйтэрыя і трыція зліваюцца разам са стварэннем альфа-часціцы і нейтрона, пры гэтым вылучаецца 17,6 мегаэлектронвольт энергіі, якая размяркоўваецца паміж прадуктамі рэакцыі. Альфа-часціцы, паступова дыфундыруючы з цэнтра плазменнага дрота на яго перыферыю, у канчатковым выніку трапляюць у вобласць дывертара, адкуль выдаляюцца з плазмы. Нейтроны ж трапляюць у Бланкет, дзе запавольваюцца, награваючы цепланосбіт (ваду) або ўдзельнічаюць у напрацоўцы трыція з літыя. Уся вакуумная камера разам з магнітнымі шпулькамі, індуктар, сістэмамі адпампоўкі, падачы паліва, нагрэву плазмы і дыягностыкі яе параметраў заключаны ў крыастат, які грае ролю апорнай канструкцыі і своеасаблівага вакуумнага тэрмаса. Крыастат, у сваю чаргу, акружаны бетоннай біяабаронай, таўшчынёй некалькі метраў, для забеспячэння радыяцыйнай бяспекі.

ITER лічыцца адной з самых складаных фізічных установак, якія калі-небудзь ствараліся чалавекам, агульная маса рэактара ацэньваецца ў 23 тысячы тон, а сам ён займае велізарны будынак. Будаўніцтва пачалося ў 2007 годзе ў даследчым цэнтры Кадараш на поўдні Францыі, а ў канцы траўня 2020 года скончаную шахту рэактара пачалі ўсталёўваць у аснову крыастата, агульнай масай 1250 тон, што можна лічыць адпраўной кропкай працэсу стварэння самага рэактара. Аднак толькі 28 ліпеня 2020 года прэзідэнт Францыі Эмануэль Макрон, кіраўнікі ўрадаў краін-партнёраў ITER, а таксама шэраг удзельнікаў праекту правялі афіцыйную цырымонію пачатку зборкі рэактара.
Чакаецца, што завяршэнне работ і атрыманне першай плазмы ў ITER адбудзецца ў снежні 2025 года. Пры гэтым толькі ў 2035 годзе пачнуцца эксперыменты з дэйтэрый-трыціевай плазмай, падчас якіх рэактар ​​павінен будзе ўтрымліваць высокатэмпературную плазму на працягу 400 секунд і выйсці на цеплавую магутнасць 500 мегават.
Распрацоўка тэрмаядзерных рэактараў вядзецца не толькі на міжнародным узроўні — цэлы шэраг прыватных кампаній спрабуе дасягнуць поспеху ў гэтым. Больш падрабязна пра гэта можна даведацца з нашага блога і матэрыялу.
Паводле nplus1.ru/