Сабака, якім апекавалася французская памочніца Брыжыт Бардо, памёр у «Фаўне горада»
Падчас візіту ў Беларусь памочніца Брыжыт Бардо, французская зоаабаронца Брыжыт Алуа, некалькі разоў наведала «Фаўну горада» (пункт, куды паступаюць жывёлы пасля адлову або адмовы гаспадароў, многіх з іх ўсыпляюць. — заўвага рэдакцыі). Мадам Алуа хацела на свае вочы ўбачыць, як там абыходзяцца з жывёламі, і прапанаваць рэарганізацыю прадпрыемства.
Фота прадстаўлена валанцёрамі грамадзянскай ініцыятывы «Мы з табой у адным доме»
Галоўная прапанова зоаабаронцы была такая: пераўтварыць «Фаўну» з пункта часовага ўтрымання і ўсыплення ў месца, дзе жывёл вакцынуюць, стэрылізуюць, а пасля альбо вяртаюць у звыклае для іх асяроддзе (дапусцім, калі сабака да адлову шмат гадоў «працаваў» вартаўніком на прадпрыемстве), альбо ўладкоўваюць ў добрыя рукі. Пры гэтым Брыжыт Алуа падкрэсліла: аперацыі павінны праходзіць пад кантролем вопытных спецыялістаў з ветэрынарных клінік з добрай рэпутацыяй, і, калі неабходна, французскі бок накіруе сваіх супрацоўнікаў для павышэння кваліфікацыі мясцовых ветэрынараў.
Францужанка вырашыла падаць прыклад і выбрала двух асабліва прыязных і кантактных сабак — Марту і Віктара, — якіх назвала «сімваламі новай главы ў дачыненні да бяздомных жывёл Беларусі». Дзякуючы дапамозе валанцёраў для сабак знайшлі новы дом. Ужо ў суботу (15 чэрвеня) яны павінны былі адправіцца туды, але нешта пайшло не па плане.
Фота прадстаўлена валанцёрамі грамадзянскай ініцыятывы «Мы з табой у адным доме». Сабака Віктар
— Дырэктар «Фаўны горада» сказала, што сабак нам аддадуць пасля таго, як іх стэрылізуюць, — кажа валанцёр грамадзянскай ініцыятывы «Мы з табой у адным доме» Таццяна Бурая, суарганізатар прыезду Брыжыт Алуа ў Беларусь. — Я была здзіўленая. Папрасіла ў такім разе быць максімальна ўважлівымі і акуратнымі, бо гэтых жывёл выбрала сама Брыжыт і яна будзе адсочваць іх лёс.
Вядома, мы хваляваліся, але больш за Марту, якую чакала стэрылізацыя. Бо кастрацыя — гэта зусім простая аперацыя. Таму ў мяне быў проста шок, калі Віктара знайшлі мёртвым у вальеры.
Фота прадстаўлена валанцёрамі грамадзянскай ініцыятывы «Мы з табой у адным доме» / Сабаку знайшлі мёртвым людзі, якія прыехалі забіраць яго з «Фаўны горада»
Фактараў, якія нас насцярожваюць, некалькі.
Па-першае, у «Фаўне» цяпер занадта горача: памяшканне сканструявана такім чынам, што ўзімку жывёлы замярзаюць, а летам пакутуюць ад спёкі. Гэта ўжо нагрузка на сэрца. Сабака буйны, немалады, трэба было сто разоў перастрахавацца, але, як мне вядома, ніякіх перадаперацыйную даследаванняў не праводзілі. Па-другое, мы мяркуем, што была няправільна разлічана дазавання наркозу. Па-трэцяе, малаверагодна, што хтосьці быў побач з Віктарам пасля аперацыі і кантраляваў яго стан. Хоць кваліфікаваныя спецыялісты знаходзяцца побач з жывёлай, пакуль яна цалкам не прыйдзе ў сябе і не ўстане на лапы.
Брыжыт Алуа распавядала пра акцыю, якую яны праводзілі ў Бразіліі: на працягу працоўнага тыдня французскія ветэрынары стэрылізавалі 500 жывёл — і ўсе засталіся жывыя. Яны працуюць з анестэтыкамі новага пакалення і робяць бясшвовыя аперацыі. «Фаўна» не валодае ні такімі прэпаратамі, ні такімі тэхналогіямі. Але калі Брыжыт прапаноўвала сваю дапамогу, дырэктар «Фаўны горада» Тамара Царыкоўская была поруч — і нічога не сказала. Калі дырэктар прадпрыемства зацікаўлена, каб яе спецыялісты сталі экспертамі, чаму яна не выкарыстала гэтую магчымасць?
Усе валанцёры Беларусі, усе, хто сутыкаўся з «Фаўнай», скажуць, што прычыны смерці Віктара — гэта непрафесіяналізм і нядбалае стаўленне. Мы жудасна засмучаныя. Зараз усе чакаюць вынікаў ускрыцця, але вельмі баімся, што яны будуць сфальсіфікаваныя.
Мы датэлефанаваліся да Тамары Царыкоўскай, дырэктара «Фаўны горада», каб даведацца, што, на яе думку, адбылося з сабакам.
— Мы самі ўсе ў шоку, шчыра кажу, — адразу кажа Тамара. — Сёння мы павязем сабаку на ўскрыццё ў клініку «Доктар Вет», каб нешта зразумець.
— Сабаку рабілі перадаперацыйныя аналізы, УГД сэрца?
— Не на жаль.
— А яго ўзважвалі, перад тым як разлічваць дозу наркозу?
— Так, вядома. Але Віктара не браў наркоз, мы яго ледзь паклалі.
— Які прэпарат выкарыстоўвалі для наркозу?
— Прэпарат «Ксіла», яго заўсёды выкарыстоўваюць на ветстанцыях.
— Якая ваша версія таго, што адбылося?
— Мы думаем, што ён быў сардэчнікам. Сэрца не вытрымала.
— Хтосьці кантраляваў стан сабакі пасля аперацыі?
— Так, лекар перыядычна заходзіў да яго, сабака дыхаў. Аперацыю правялі каля 11.00, а ў раёне 15.30 мы выявілі, што ён памёр.
— А хто апераваў Віктара? У гэтага лекара ёсць неабходныя навыкі?
— Апераваў Аляксандр Мысліцкі, і ён правёў не адну такую аперацыю. Ён кажа, што 10% жывёл могуць паміраць падчас кастрацыі. Ну, можа, не 10. Але бывае такое.
— Чаму вы адмовіліся ад дапамогі французскіх ветэрынараў, якую прапаноўвала Брыжыт Алуа?
— Мне яна нічога не прапаноўвала. Я б не стала адмаўляцца.
Дырэктар прыватнай ветэрынарнай клінікі, абдамінальны хірург і акушэр-гінеколаг Эвіта Жойдзь сцвярджае, што смерць жывёлы пасля кастрацыі — гэта рэдкасць.
— У нас такіх сітуацый не было. Перад увядзеннем наркозу мы правяраем жывёл: агляд тэрапеўта, збор анамнезу, аналізы крыві, УГД сэрца. Калі штосьці ў ходзе праверкі выклікае пытанні, размаўляем з гаспадарамі аб мэтазгоднасці правядзення аперацыі, але ў большасці выпадкаў яна не ўяўляе небяспекі.
— Ці магчымая смерць з-за перадазіроўкі наркозу?
— Такое практычна немагчыма пры нутравенных уводзінах, але пры нутрацягліцавых — можа быць. «Ксілу» як раз часцяком ўводзяць нутрацягліцава.
Калі хлопчык узроставы і буйны, можна казаць і пра паталогіі сэрца. Яго скарачальнасць і так моцна зніжаецца пасля 5-6 гадоў, а калі быў выкарыстаны прэпарат «Ксіла» — сабака мог проста не адысці.
Мы «Ксілу» ў сваёй практыцы не выкарыстоўваем, закупляем больш вычышчаныя прэпараты новага пакалення. Плюс дадаткова ўжываем эпідуральную анестэзію. І, вядома, мы назіраем за жывёлай і аказваем ёй неабходную дапамогу, пакуль яна не ўстае на ногі самастойна.
Брыжыт Алуа ўжо ў курсе таго, што адбылося і адчувае сябе прыгнечана.
— Ветэрынар «Фаўны горада» павінен ведаць, як жахліва я сябе адчуваю. Віктар быў такі шчаслівы, і ў яго ўжо быў дом, дзе яго любяць. Кожнае жыццё каштоўнае, і я спадзяюся, што смерць Віктара пакажа, наколькі важна, каб з жывёламі працавалі прафесійныя, вопытныя ветэрынары. Усе ветэрынары з «Фаўны горада» павінны прайсці добрае навучанне ў прыватнай клініцы з добрай рэпутацыяй. Я перакананая, што прыватныя спецыялісты павінны даведацца пра гэта гора і навучаць ветэрынараў «Фаўны» ў рамках валанцёрскай працы. Трэнінгі замежных спецыялістаў таксама павінны быць арганізаваны, і мы будзем працаваць з вашым урадам для гэтага.
Віктар быў сімвалам нашага візіту, які азначае новае стаўленне да жывёл ... Зараз ён павінен таксама стаць сімвалам клопату, якога ён не атрымаў. Але павінен быў атрымаць ад ўсіх уцягнутых бакоў: адлову, ветэрынараў і новых любячых гаспадароў.