Сёння вашай увазе бабка сялянская святочная. Гэта значыць, з саланінай. На паўсядзённым стале была бабка з цыбуляй або грыбамі. Але мы гатуем па-багатаму. Чаму не?! Продкі мелі рацыю, калі аддавалі перавагу сытным стравам. Бо праца на вёсцы была цяжкай і патрабавала шмат сіл.
Сытна елі толькі на сняданак і абед. У нашых продкаў ніколі не было цяжкай вячэры — елі толькі тое, што засталося з абеду.
І яшчэ адзін маленькі, але важны нюанс — клімат. Суровая зіма патрабавала каларыйнай ежы. Таму бабка з саланінай у маразы была адной з самых любімых страў. І наогул, трэба памятаць, што для арганізму беларуса добрыя тыя прадукты, якія растуць у нашай мясцовасці. Харчавацца трэба па сезонах: улетку есці тое, што расце ў гэты час — садавіну, гародніну, усё свежанькае. І, канечне, рыбу. А ў халодны перыяд нашы продкі дадавалі ў свой рацыён і сала, і мяса.
У цэлым нацыянальную кухню нашай краіны можна ўмоўна падзяліць на пяць кулінарных традыцый: сялянская, гарадская, карчомная, шляхецкая і каралеўская.
Сялянская кухня — гэта кухня простых людзей. Галоўнай яе задачай было хутка, смачна і сытна накарміць вялікую колькасць едакоў. І беларусы лепш за ўсё ведаюць менавіта гэты кулінарны пласт.
У свой час беларусы «бабкамі» называлі не натаркаваную бульбу, а салодкія пірагі. Прадзедам беларускай «бабкі», хутчэй за ўсё, быў яўрэйскі кугель (святочная страва на Пейсах). Гатавалі яго з морквы, гарбуза. А ў ХІХ стагоддзі менавіта беларускія яўрэі замянілі моркву і гарбуз на бульбу і пачалі з усмешкай называць страву «бабкай» — маўляў: «Што за страва? Ай, гэта ж бабка гатавала. Таму смачна».
Беларусы любяць бульбачку як ніхто ў свеце! На самай справе гатаваць бульбу беларусы пачалі адносна нядаўна — толькі ў XVIII стагоддзі.
Жылі без дранікаў, клёцак, лакшын. Гатавалі з рэпы, пастарнака, бручкі, а зараз у сярэднім адзін беларус з’ядае 174 кілаграмы бульбы за год.
ІНГРЭДЫЕНТЫ:
12 клубняў сярэдняй бульбы;
3 цыбуліны;
300 г саланіны альбо вэнджанага бачка;
2 ст. л. мукі;
50 г алею;
½ ч. л. чорнага перцу;
соль — на смак.
Бульбу надраць на тарцы, але ж не дробна. Адціснуць. Здрабніць адну цыбуліну таксама на тарцы і дадаць да адціснутай бульбы. Перамяшаць. Пасаліць, папе́рчыць дадаць 2 ст. л. мукі. Перамяшаць.
Саланіну пакроіць на дробныя кавалкі. Астатнюю цыбулю таксама пакроіць. Спачатку на алеі крыху абсмажыць на патэльні цыбулю і толькі потым далучыць саланіну. Пасаліць. Папе́рчыць.
Збіраем бабку. ½ бульбяной масы змяшчаем у форму для запякання. Выкладваем падсмажаную саланіну. Накрываем астатняй бульбачкай. Прыкрываем вечкам.
Ставім у духоўку, разагрэтую да 200°С. Час запякання — 35-50 хвілін у залежнасці ад вашай духоўкі.
Напрыканцы вечка з формы для выпечкі знімаем, каб бабка пакрылася зверху залацістай коркай.
Пакуль бабка гарачая, можна змазаць яе сметанковым маслам. Падаваць са смятанай або соусам.
СОУС ДА БАБКІ:
150 мл смятаны;
2 ст. л. таматнай пасты альбо кетчупа;
1 зубчык часнаку;
30 г зеляніны (цыбуля, кроп);
2 сярэднія марынаваныя агуркі.
Частуйся! Смачна есці! Смачна з «Новым Часам»!
