Пастухоў: Канфлікт з Захадам — суіцыдальная стратэгія для «рускага свету»
У адным з апавяданняў Вікторыі Токаравай эмігрантка са стажам павучала маладога мастака, які хацеў што б там ні сталася, але збегчы з СССР на Захад, каб «проста месці падлогу»: «Тут усе венікі раздадзены!» Пра гэта разважае гісторык і палітолаг Уладзімір Пастухоў у сваім тэлеграм-канале.
На жаль, сёння ў свеце ўсе «цывілізацыйныя венікі» таксама даўно раздадзены. Каб трапіць у цывілізацыйную прэм'ер-лігу, Расіі, калі б яна хоць тройчы была дэмакратыяй, давядзецца ладна папрацаваць ды расштурхоўваць канкурэнтаў локцямі.
Сітуацыя ўскладняецца тым, што, акрамя звыклай канкурэнцыі з боку Захаду, якая зрэдку пагаршалася Поўднем, далучаным да Захаду, Расія сутыкнулася з магутнымі гульцамі на Усходзе, якія хутка растуць. Такой камбінацыі гістарычных выклікаў раней не было.
Эвалюцыя рускай цывілізацыі за апошнія 500 гадоў адбывалася ў асноўным за кошт таго, што выпіналася «геапалітычная грыжа». Расія, якая з'яўлялася ўзорам экстэнсіўнага развіцця і не мела магчымасці істотна прасоўвацца на захад, «выціскалася» вонкі па лініі найменшага супраціву — гэта значыць, ва ўсходнім і паўднёва-ўсходнім напрамках.
Глядзіце таксама
Калі звярнуцца да больш паэтычнай мовы, Расія прырастала Сібір'ю. Сібір і Далёкі Усход, а зусім не Украіна, з'яўляюцца галоўным стабілізатарам рускай цывілізацыі. Менавіта гэты гіганцкі «грыжавы мяшок» надаваў і надае Расіі ўнікальную ўстойлівасць. Таму тут сёння сканцэнтраваны для Расіі ўсе па-сапраўднаму экзістэнцыяльныя рызыкі — і звязаны яны не з ціскам Захаду, а з утварэннем новага сусветнага цэнтра сілы (Кітай, Японія, Карэя).
Гаворка ідзе не пра вайну ці эканамічную экспансію Кітая, хоць і іх у прынцыпе нельга выключаць. Але, шчыра кажучы, у іх няма ніякай неабходнасці. Сібір і Далёкі Усход самі будуць хай павольна, але няўхільна і пры гэтым цалкам натуральным чынам пераключаюцца на новыя «знешнія» цэнтры прыцягнення толькі таму, што іх сувязі з Масквой, якая ўгразла ў сваіх еўрапейскіх «тарках», будуць дэградаваць.
Для нармальнага функцыянавання рускай цывілізацыі моцны Кітай уяўляе сёння пагрозу ўжо самім фактам свайго існавання. Яму і рабіць нічога не прыйдзецца, і за 50–70 гадоў усё здарыцца само сабой.
А вось калі Расія нічога не будзе рабіць, то яна страціць кантроль (фактычны) над гэтымі тэрыторыямі, што прывядзе непазбежна да страты яе цывілізацыйнай ідэнтычнасці. Трэба было мець рэдкую гістарычную слепату, каб павесціся на такую геапалітычную авантуру, як вайна ва Украіне, пры існуючай канфігурацыі сіл.
Ці можна наогул яшчэ нешта зрабіць для выратавання рускай цывілізацыі, ці яна ўжо асуджана? Тэарэтычна, шанец на выратаванне ёсць, але рэалізацыя яго на практыцы ўяўляецца вельмі цяжкай.
Глядзіце таксама
Пры наяўнасці з розных бакоў дзвюх, калі не трох, магутных цывілізацый-канкурэнтаў, кожная з якіх пераўзыходзіць шматкроць Расію па сваіх рэсурсаў, апошняя можа захавацца толькі ў зусім новай якасці як цывілізацыя, якая робіць сябе неабходным звяном глабальнага міжцывілізацыйнага ўзаемадзеяння. Пры немагчымасці навязаць сваю гульню неабходна пісьменна ўбудавацца ў чужую на годных умовах.
Для гэтай трансфармацыі з цывілізацыі-крэпасці ў цывілізацыю-пасрэдніка найважнейшай перадумовай з'яўляецца захаванне эфектыўнага і збалансаванага ўзаемадзеяння з усімі канкуруючымі цывілізацыйнымі платформамі.
Глядзіце таксама
І менавіта таму нічым не вытлумачальны, акрамя вузка-эгаістычных інтарэсаў піцерскага (у шырокім сэнсе слова) клана, канфлікт з Захадам і курс на самаізаляцыю ў адносінах да Захаду з'яўляюцца суіцыдальнай стратэгіяй для будучыні «рускага свету».
Зрэшты, усё гэта ўжо было апісана ў літаратуры. Як казаў Генры Баленброк юнай Абігаль Чэрчыль, калі вялікая дзяржава мае намер заваяваць маленькую дзяржаву, то маленькая дзяржава асуджана, але калі дзве вялікія дзяржавы маюць намер заваяваць маленькую дзяржаву, то ў маленькай дзяржавы з'яўляецца шанец. Гэта датычыцца і цывілізацый.