«Ты сыходзіш — бізнес застаецца». Чым у выніку пагражае забарона інвестарам прадаваць бізнес?

Урад істотна пашырыў спіс юрасоб, замежным уладальнікам якіх забаронена прадаваць свой бізнес (у спісе 1849 кампаній). Раней замежным удзельнікам юрасоб не толькі забаранілі распараджацца акцыямі без дазволу ўлад, але і рэарганізоўваць прадпрыемствы. Чым гэта адгукнецца Беларусі?

1849 юрыдычных кампаній — гэта многа ці мала? Што з імі могуць зрабіць беларускія ўлады? Пагаварылі з эканамістам Львом Марголіным.

— Насамрэч гэта вельмі многа. Складваецца ўражанне, што над спісам вельмі пільна папрацавалі і ўключылі ў яго не толькі буйныя, заўважныя кампаніі, але і невялікія, незаўважныя фірмы і прадпрыемствы. Задача — не даць інвестарам магчымасці вывесці маёмасць у сувязі са спыненнем дзейнасці.

Існуе такое паняцце, як інвестыцыйны клімат. Адна з галоўных характарыстык інвестыцыйнага клімату — свабода ўваходу і выхаду з бізнесу. Вядома, што інвестары могуць выходзіць з бізнесу не толькі па палітычных, але і па асабістых прычынах: выхад на пенсію, праблемы са здароўем і гэтак далей.

Беларускі ўрад не дае магчымасці інвестарам вярнуць свае грошы. А калі патэнцыйныя інвестары бачаць, што ўваход каштуе рубель, а выхад — два, то ці стануць яны інвеставаць у такую краіну?

У форс-мажорнай сітуацыі, у якой аказалася наша краіна, часам замежныя інвестары вырашалі вельмі вострыя праблемы. Таму іх сыход з рынку стварае яшчэ большыя праблемы. Возьмем, напрыклад, «МакДональдс», без якога беларуская эканоміка не загнулася б: прадаць яго не далі, але знайшлі магчымасць перадаць у карыстанне. То-бок існуюць прадпрыемствы, якія з’яўляюцца важнымі звёнамі сур’ёзных вытворчых ланцугоў.

Насамрэч урад мог бы абставіць сыход інвестараў рознымі ўмовамі: напрыклад, не ўводзіць забарону на продаж прадпрыемстваў, а прадаваць іх толькі беларускім бізнесоўцам ці прадаваць пры ўмове працягу бізнесу.

На мой погляд, гэта гісторыя пераследуе дзве мэты. Першая — захаваць пераемнасць: ты сыходзіш — бізнес застаецца. Другая, падспудная мэта — пакаранне для замежных прадпрымальнікаў.

— Што ўлады могуць зрабіць з «адцяпаным» бізнесам?

— Мяркую, прадаць яго досыць складана: мала прадпрыемстваў, якія маюць вольныя рэсурсы. Таму задача, на мой погляд — перадаць замежныя бізнесы «сваім», надзейным прадпрыемствам. Іх могуць проста перадаць у карыстанне: калі няма грошай на набыццё прадпрыемства, тады проста бяры і карыстайся, але толькі забяспеч вытворчасць. А там, магчыма, нешта і атрымаецца.