«Я не купляю амаль нічога». Колькі каштуе беларусам сабраць дзяцей у школу за мяжой?
Для беларускіх бацькоў падрыхтоўка дзіцяці да новага навучальнага года часта становіцца асобнай нагодай наведаць псіхолага. Але ці паўсюль гэты працэс прыносіць так шмат клопатаў? Спыталі ў чытачоў «НЧ», якія ў гэтым годзе павядуць маленькіх беларусаў у школы Польшчы, Францыі і ЗША.
Прыгожая школьная форма ў Беларусі каштуе дорага, ды і знайсці яе няпроста: разбіраюць, падаецца, яшчэ ў чэрвені. Шматлікія кірмашы з канцылярыяй пачынаюцца ў ліпені, але ж тады лета яшчэ падаецца бясконцым і натоўп
заклапочаных мам і татаў збіраецца бліжэй да верасня. Міністэрства адукацыі і
адміністрацыі беларускіх школ увогуле не пераймаюцца палягчэннем жыцця бацькоў
і год ад года толькі выстаўляюць новыя патрабаванні і артыкулы расходаў. Але ж
спынімся ў пералічэнні мясцовых пакут і звернемся да досведу нашых
суайчыннікаў па-за межамі Беларусі.
ЗША. Ноўтбукі і планшэты для беларускай малечы
У гэтым годзе чытач «Новага Часу» — беларус, што пераехаў у Амерыку з сям'ёй — павядзе дзяцей у першы і чацвёрты клас мясцовай школы. Мужчына расказвае, што на закупы па школьным спісе (у кожнай школе ён свой) заплаціў 89 долараў для першага класа і 110 долараў — для чацвёртага. Таксама за кожнае дзіця давялося заплаціць па 75 долараў абавязковага ўнёску.
— А яшчэ кожны месяц будзем плаціць за арэнду музычнага інструмента для старэйшай (каля 30 долараў), — дадае чытач. — Тут абавязковае навучанне на музычных інструментах, а таксама хор.
Адзінай школьнай формы ў маленькіх беларусаў, якія пойдуць у амерыканскую школу, не будзе. Толькі агульныя патрабаванні да знешняга выгляду, абутку і «выканання тэмпературных рэалій».
З цікавага: у працэсе адаптацыі дзяцей у новай краіне настаўнікі для камунікацыі з шасцігадовым дзіцём не выкарыстоўваюць ніякіх перакладчыкаў, адзначыў наш чытач.
— Сказалі, што ў яго цудоўны ўзрост для добрай моўнай адаптацыі і загадалі не лезці з дапамогай, — падзяліўся мужчына. — Са старэйшай дачкой больш складана: англійскую мову яна ведае толькі крыху, таму настаўнікі выкарыстоўваюць дадаткі-перакладчыкі.
Харчаванне ў амерыканскай школе для маленькіх беларусаў раней было бясплатным, але ў новым навучальным годзе давядзецца плаціць. Па жаданні дзеці могуць прыносіць у школу хатнюю ежу з сабой.
— На мой погляд, у беларускай школе кармілі лепш, — прызнаецца наш суразмоўца.
Што да добрых навін для беларускіх школьнікаў у ЗША, мясцовая школа выдае ўсе дапаможнікі, кнігі, доступ да платных рэсурсаў і (прыбярыце беларускіх школьнікаў ад экранаў) нават ноўтбук вучням чацвёртага класа (трэба забіраць яго дамоў і прыносіць на заняткі), а першакласнікам — iPad (малеча пакідае яго ў школе). Таксама на занятках выдаюцца папера, гліна, пастэль, фарбы, наборы для эксперыментаў (уяўляеце, пасля працоўнага дня не трэба ехаць па гуаш ці акварэль!).
Польшча. «Я не купляю амаль нічога. Раскажу чаму».
Пералятаем праз акіян і скіроўваемся бліжэй да радзімы — у такую, падаецца, знаёмую беларусам Польшчу. У пытаннях падрыхтоўкі да школы ёй ёсць чым вас здзівіць.
— У Польшчы няма не толькі школьнай формы, але і дрэс-кода, — падзялілася з рэдакцыяй беларуска, якая перабралася з дзецьмі ў суседнюю краіну. — Хтосьці ходзіць у школу ў шортах, хтосьці ў спадніцы-пачцы. У маіх дзяцей няма нейкіх асаблівых пераваг у адзенні: зручныя ўлюбёныя баваўняныя штаны ці джынсы плюс майка/цiшотка/лонгсліў/джэмпер. І як жа выдатна, што не трэба дзяліць адзенне на «гэта можна ў школу» і «гэта нельга ў школу». Улюбёная кофта з «Майнкрафтам» не сумуе на паліцы, яе можна смела апрануць на заняткі. Хоць на ліцэістах (ліцэем тут называюць старэйшыя класы школы) па суседстве я не бачу шмат яркіх колераў — у асноўным чорна-белая гама, але гэта цалкам могуць быць джынсы з ірваным краем або скураная камізэлька.
Такім чынам, ніякіх выдаткаў на асаблівае школьнае адзенне ў беларускіх бацькоў у Польшчы няма, гардэроб у дзяцей змяняецца толькі ў залежнасці ад сезону.
— Напрыканцы школьнага года я зрабіла рэвізію адзення: адклала тое, што не падыходзіць па памеры, частку адзення ад старэйшага адклала на паліцу малодшага, прыблізна прыкінула, чаго не хапае, купіла кашулю і пару штаноў: не спяшалася, выбрала іх на распродажы, — дзеліцца лайфхакам беларуска.
Што да абутку, у польскай школе дзеці апранаюць зменку. Адзінае патрабаванне да яе — белая падэшва, каб не заставалася слядоў на падлозе.
— Часцей за ўсё бацькі тут купляюць кеды-тэпці, хаця сустракаюцца і сандалі. Плюс красоўкі/кеды на фізкультуру, — кажа жанчына.
З канцтавараў бацькам, якія аддаюць дзяцей у польскія школы, давядзецца набыць сшыткі на кожны прадмет (часта назва прадметаў на іх ужо надрукавана, але дазваляецца амаль любая вокладка сшыткаў, якую вучань пазначыць налепачкай з назвай прадмета). Дарэчы, чытачка «НЧ» адзначае, што правіл да подпісу сшыткаў няма. Таксама спатрэбіцца набыць дзіцяці звычайны канцылярскі набор: пенал, алоўкі, лінейкі, асадкі і гэтак далей. А яшчэ — папку фармата А4, бо вучням часта раздаюць раздрукаванныя заданні і дадатковыя матэрыялы.
— Часам на заняткі просяць прынесці скотч, кардон, каляровую паперу або фарбы, — дадае маці маленькіх беларусаў. — У малодшага ў класе мы скінуліся на ўсё гэта па 20 зл. ($4-5) на ўвесь год. Да гэтага навучальнага года асноўная канцылярыя даўно падрыхтавана: нешта засталося з мінулага года, нешта дакупілася на распродажы ўзімку.
Што яшчэ давядзецца набыць: школьны заплечнік, мех для фізкультуры, саму форму на фізкультуру (шорты плюс цiшотка ці штаны плюс цiшотка і кеды/красоўкі).
З невідавочнага: беларускім вучням у польскай школе спатрэбіцца бутэлька з пітной вадой і ланчбокс (для перакусу паміж заняткамі).
Падручнікі ў польскіх школах выдаюць бясплатна. Часта разам з рабочымі сшыткамі, у якіх дзеці выконваюць заданні.
Прыемны бонус — у Польшчы бацькі вучняў атрымліваюць па 300 зл. (каля $65) у якасці падтрымкі.
Беларуска падлічыла прыблізныя выдаткі мінулага года, каб падрыхтаваць дзяцей да школы. Атрымалася наступнае:
Францыя. «Мама, паглядзі, на маёй парце нехта пакінуў пенал»
«А так можна было?» — спытаеце вы, прачытаўшы наступную гісторыю.
Кацярына, чый сын Платон скончыў першы клас у Беларусі, была ўражаная французскім падыходам да падрыхтоўкі малечы да навучальнага года. Жанчына кажа, што на радзіме вельмі шмат грошай даводзілася выдаткоўваць на адзенне і канцтавары.
— У Францыі не трэба плаціць ні за што, не трэба купляць нічога, — кажа беларуска. — У мінулым годзе мой сын ужо пачаў хадзіць у французскую школу, проста паспрабаваў вясной дзеля адаптацыі. Я адвяла яго ў клас, тады сын сказаў: «Мама, паглядзі, на маёй парце нехта пакінуў пенал». Аказалася, што школа выдае дзецям абсалютна ўсе канцтавары.
Таксама французская дзяржава вылучае на кожнага вучня пэўную суму грошай, у раёне 400 еўра, якой могуць распараджацца бацькі (падрабязней — на скрыншоце, які даслала маці маленькага беларуса).
— То-бок у гэтым годзе, рыхтуючы дзіця да школы, я, магчыма, набуду яму якую-небудзь цішотку, калі знайду ў крамах прыгожую, — кажа Кацярына. — А калі не знайду, у яго ўжо ўсё і так ёсць: заплечнічак, бутэлька для вады і яго ўлюбёны пенал.
Таксама жанчына распавяла, што калі яе сын паспрабаваў мінулай вясной наведваць французскую школу, выкладчыца выдала хлопчыку цэлую скрыню з рознымі пазламі, кніжкамі, сшытачкамі, каб з іх дапамогай дзіця магло добра падрыхтавацца да наступнага навучальнага года.
Калі вы думаеце, як хутчэй трапіць у гэты бацькоўскі рай, Кацярына кажа, што гэта не так складана, як можа падавацца.
— Згодна з французскім заканадаўствам дзіця абавязанае наведваць школу, — адзначае беларуска. — Таму, калі маленькі хлопчык ці дзяўчынка прыязжджае з бацькамі ў Францыю (пры гэтым бацькі, вядома, павінны легальна знаходзіцца на тэрыторыі французскай дзяржавы, але не мае значэння, як доўга яны тут жывуць і які маюць статус), тады бацькі маюць права прыйсці ў мэрыю, аформіць дакументы дзіцяці, і назаўтра ён можа пайсці ў школу.
Беларускай сістэме адукацыі, відавочна, ёсць куды імкнуцца ў тым, каб і вучням, і іх бацькам было прыемна разам праходзіць гэты найістотнейшы перыяд у жыцці — навучанне ў школе. Але, мяркуючы па тым, якімі пытаннямі заклапочана адпаведнае міністэрства, пажаданыя змены наступяць вельмі не хутка. Тым не менш, усё у нашых руках.
