«У Беларусі праводзіцца палітыка, якая мае на мэце знішчэнне любога іншадумства»

Міжнародны камітэт па расследаванні катаванняў у Беларусі падрыхтаваў пятую прамежкавую справаздачу аб злачынствах рэжыму супраць чалавечнасці.

Беларусы Адэсы распавядаюць пра катаванні падчас акцыі, прысвечанай гадавіне прэзідэнцкіх выбараў у Беларусі. Фота Дзіяны Серадзюк

Беларусы Адэсы распавядаюць пра катаванні падчас акцыі, прысвечанай гадавіне прэзідэнцкіх выбараў у Беларусі. Фота Дзіяны Серадзюк

У Камітэце падкрэсліваюць: «Нягледзячы на ​​тое, што нормы Крымінальнага кодэкса Рэспублікі Беларусь не ў поўнай меры суадносяцца з вызначэннем злачынстваў супраць чалавечнасці, замацаваных у праекце артыкулаў аб папярэджанні і пакаранні злачынстваў супраць чалавечнасці і Рымскім статуце Міжнароднага крымінальнага суда, разгледжаныя ў гэтай справаздачай дзеянні з'яўляюцца злачынствамі супраць чалавечнасці, за якія вінаватыя асобы павінны панесці пакаранне.
Маштаб ужываемага гвалту, парушэнняў правоў грамадзян, пераследу фізічных і юрыдычных асоб, катаванняў і іншых дзеянняў, забароненых у якасці злачынстваў супраць чалавечнасці, у 2020 годзе і да гэтага часу, не мае аналагаў у гісторыі сучаснай Беларусі. Прымаючы пад увагу агульную колькасць грамадзянскага насельніцтва, падвергнутага нападу, праваабаронцы канстатуюць, што напад быў шырокамаштабным.
Арганізаваны характар ​​дзеянняў пацвярджаецца тым, што адзін і той жа ўзор злачынных паводзінаў метадычна паўтараецца афіцыйнымі ўладамі, пачынаючы са старту выбарчай кампаніі і па сённяшні дзень. У злачынных дзеяннях афіцыйных улад прасочваецца выразная заканамернасць: адвольна затрымаць ці выгнаць з краіны ўсіх дэмакратычных лідараў (Сяргей Ціханоўскі, Віктар Бабарыка, Валерый Цапкала, Святлана Ціханоўская, Марыя Калеснікава, Павел Латушка, Сяргей Дылеўскі і іншыя); адвольна і з прымяненнем гвалту затрымліваць удзельнікаў мірных пратэстаў (так, за тры дні з 9 па 12 жніўня 2020 года толькі паводле афіцыйных даных былі затрыманы больш за 7000 мірных пратэстуючых, на кожным нядзельным маршы з 6 верасня 2020 па 29 лістапада 2020 года ў Мінску былі затрыманы ад 194 да 1291 чалавека), агулам на акцыях пратэсту былі затрыманы больш за 35 000 пратэстуючых; са жніўня 2020 года і па сённяшні дзень мэтанакіравана ў месцах несвабоды ствараюцца бесчалавечныя ўмовы для затрыманых па палітычных матывах; нягледзячы на ​​тое, што шматлікія акцыі пратэсту адсутнічаюць у 2021 годзе, штомесяц адміністрацыйнаму пераследу па палітычных матывах падвяргаюцца сотні людзей». Такім чынам, адзначаюць праваабаронцы, мэтанакіраваныя напады на дэмакратычных лідараў, удзельнікаў пратэстаў, урэшце, на кожнага іншадумца, арганізаваныя, рэгулярныя і невыпадковыя, што дэманструе іх сістэматычны характар.
«У Беларусі на ўсіх дзяржаўных узроўнях праводзіцца палітыка, якая мае на мэце знішчэнне любога іншадумства і накіраваная на напад на грамадзянскае насельніцтва, вызначаная палітычнай прыналежнасцю. Заключэнне аб свядомасці нападу і дасведчанасці злачынцаў рэжыму Лукашэнкі аб тым, што іх паводзіны з'яўляюцца часткай такога нападу, можа быць зроблена, зыходзячы з метадаў нападу, якія сведчаць аб наяўнасці выразнай схемы і арганізаванай палітыкі, прысутнасці на месцы здзяйснення злачынстваў, з публічных падзяк Лукашэнкі за гэтыя напады, агульнай гістарычнай і палітычнай абстаноўкі, у якой здзяйсняліся злачынствы.
У рамках свядомага шырокамаштабнага і сістэматычнага нападу на грамадзянскіх асоб былі здзейсненыя злачынствы супраць чалавечнасці ў выглядзе забойстваў, у выглядзе дэпартацыі або гвалтоўнага перамяшчэння насельніцтва, у выглядзе зняволення ў турму або іншага жорсткага пазбаўлення фізічнай свабоды, у выглядзе катаванняў, у выглядзе згвалтавання, у выглядзе пераследаў, у выглядзе гвалтоўнага знікнення людзей і ў выглядзе іншых бесчалавечных актаў», — падсумоўваюць праваабаронцы.