Калі ў дыктатара няма палітычнай будучыні, ён пачынае займацца гістарычным мінулым

Заява нямецкіх адвакатаў у федэральную пракуратуру Германіі зачапіла і абурыла Аляксандра Лукашэнку. Рэакцыя не прымусіла сябе чакаць, піша гісторык з Дзюсельдорфу Аляксандр Фрыдман на «Радыё Свабода».

Фота Дзмітрыя Дзмітрыева

Фота Дзмітрыя Дзмітрыева

Па сутнасці абвінавачанняў Лукашэнка чакана не выказаўся. Тым не менш ён выдатна разумее, якія жахлівыя падзеі адбываліся апошнім часам і працягваюць адбывацца ў Беларусі. Ведае ён і тое, што яму, магчыма, прыйдзецца несці за іх адказнасць. З гэтай непрыемнай думкай Лукашэнка будзе жыць усё сваё астатняе жыццё — і на пасадзе прэзідэнта, і пасля. Як жылі з гэтай думкай яго «сябры» Кадафі, Мілошавіч, Чавес, Хусэйн і Мугабэ, пра якіх Лукашэнка разважае ўсё часцей і чый лёс цяжка назваць зайздросным.
Заява адвакатаў выклікала ў Лукашэнкі чарговы прыступ германафобіі, і ён абрынуўся на нямецкіх «спадкаемцаў фашызму». Нічога дзіўнага тут няма. Гэта старыя савецкія прапагандысцкія штампы, якія палітрук Лукашэнка вывучыў яшчэ ў часы вайсковай службы, распаўсюджваў у якасці адказнага сакратара Шклоўскай арганізацыі таварыства «Веды», а сёння паўтарае ў якасці кіраўніка Беларусі.
З тых жа брэжнеўскіх часоў паходзіць і канцэпцыя «Вялікай Айчыннай вайны», якую сённяшняя беларуская дзяржаўная прапаганда тэрмінова імкнецца адаптаваць да новых палітычных рэалій і выкарыстаць у барацьбе з дэмакратычным пратэставым рухам.
Ці можа гэта атрымацца? Упэўнены, што не. І рэч тут нават не ў нафталінавай неасавецкасці гэтай канцэпцыі. Рэч у самім Лукашэнку, антырэйтынг якога зашкальвае, якога большасць беларусаў ужо не ўспрымае, марыць пра яго сыход і адкідае ўсё, што паходзіць ад рэжыму.
У Лукашэнкі няма палітычнай будучыні, сучаснае становішча не выклікае аптымізму, а погляд скіраваны ў мінулае. І гэта, напэўна, галоўнае, што трэба ведаць пра сённяшнюю прамову Аляксандра Лукашэнкі.