Класкоўскі: Крэмль сплавіў у Беларусь вельмі таксічных персанажаў і яшчэ мацней прывязаў Лукашэнку да сябе
Лукашэнка пераконвае, што «вагнераўцаў» не варта баяцца, і ганарыцца, што «дыктатару пачалі тэлефанаваць». Але што стаіць за такой рыторыкай? Пра гэта палітаглядальнік Аляксандр Класкоўскі разважае на старонках «Позірку».
Тэму прыбыцця «вагнераўцаў» у Беларусь Аляксандр Лукашэнка быў вымушаны закрануць нават у выступе 30 чэрвеня на ўрачыстым сходзе ў гонар афіцыйнага Дня Незалежнасці. Занадта ўжо вострая тэма. Насцярожыліся Варшава, Вільня, нават, як можна зразумець са слоў Лукашэнкі, Парыж. Ды і беларусы ў масе сваёй, трэба думаць, не ў захапленні. Нездарма ў голасе кіраўніка раз за разам гучаць заспакаяльныя ноткі.
«Цяпер (не з Беларусі) раздулі і раздзімаюць гэтую праблему ПВК «Вагнер», — сказаў Лукашэнка. Але тым не менш супакойваў менавіта сваю аўдыторыю: «Каб вы не перажывалі і не хваляваліся».
Што ж можна вывудзіць па сутнасці з яго новых адкрыццяў на гэтую тэму?
Кіраўнік адчувае, што беларусы напружыліся
«Кажуць: "Там зэкі". Паслухайце, усе вайскоўцы, якія там былі, асуджаныя, яны ўжо загінулі, на жаль», — паведаміў Лукашэнка.
Відавочна, што такім чынам ён рэагуе перш за ўсё на трывогі беларусаў, якіх напружвае верагоднае прыбыццё ў краіну людзей са спецыфічным бэкграўндам і крутымі норавамі.
Адначасна Лукашэнка ўскосна пацвярджае вялікія страты расіян у вайне супраць Украіны. Хоць сумнеўна, што ўкраінцы прыцэльна павыбівалі з шэрагаў «вагнераўцаў» менавіта ўсіх былых зняволеных.
«Яны нам не страшныя. Гэта людзі, якія прайшлі армію, якія прайшлі вайны. Гэта людзі, якія ваявалі па ўсім свеце за нармальную цывілізацыю. Захад іх ненавідзіць на дух», — растлумачыў Лукашэнка.
Тут зноў вылазіць вонкі жаданне супакоіць перш за ўсё сваю аўдыторыю — наменклатуру, людзей у пагонах, а таксама простых грамадзян: «Яны нам не страшныя».
Наконт таго, як людзі Яўгена Прыгожына ваявалі «за нармальную цывілізацыю» — у Сірыі, Афрыцы, Украіне, ёсць шмат жахлівых сведчанняў. У шэрагу краін ПВК «Вагнер» прызнана тэрарыстычнай або злачыннай арганізацыяй. Так што гэтай прамовай Лукашэнка наўрад ці супакоіў публіку.
Глядзіце таксама
«Стаўце палаткі». Пад Асіповічамі?
Паказальна, што 27 чэрвеня Лукашэнка супакойваў з нагоды «вагнераўцаў» нават свайго міністра абароны Віктара Хрэніна: «Баяцца іх няма чаго. Мы ж вуха востра трымаем». Тады беларускі кіраўнік заявіў, што «іх камандзіры» могуць падзяліцца з беларускім войскам неацэнным баявым досведам.
На ўрачыстым сходзе 30 чэрвеня Лукашэнка зноў пераконваў, што будзе добра, «калі іх хлопцы-інструктары» «прыедуць і перададуць баявы досвед нам».
Застаецца вісець у паветры пытанне, колькі вагнераўцаў можа прыбыць у Беларусь. Бо колькасць, як вядома, пераходзіць у якасць.
Глядзіце таксама
Польская выведка мяркуе, што прыедзе не менш за восем тысяч. Прыкладна на такую колькасць пастаяльцаў разлічаны, наколькі можна меркаваць па спадарожнікавых здымках, і намётавы лагер, які быў спешна створаны каля вёскі Цэль у Асіповіцкім раёне. Там раней базавалася ракетная частка.
Пакуль незразумела, для каго гэта ўладкавалі. Раней у такіх лагерах размяшчалі расійскіх мабілізаваных, якія прыбывалі на падрыхтоўку перад адпраўкай ва Украіну. Але Лукашэнка 27 чэрвеня, кажучы пра «вагнераўцаў», паведаміў: «Мы ім прапанавалі адну з закінутых частак. Калі ласка — плот ёсць, усё ёсць. Стаўце палаткі». Не выключана, што гаворка ішла менавіта пра гэтае месца.
Колькі людзей Прыгожына прыедзе ў Беларусь?
Іншая справа, што прыгожынскіх байцоў можа прыбыць у Беларусь не так ужо і шмат.
Іх і на Маскву ішло, па прыкідках экспертаў, тысяч шэсць-восем. Астатнім «вагнераўцам» ратавацца ад Крамля наогул рацыі няма.
Дый удзельнікаў бунту Уладзімір Пуцін, выступаючы 26 чэрвеня, паспрабаваў раскалоць. Даў зразумець, што даруе байцам і камандзірам, якіх скарылі: «Сёння ў вас ёсць магчымасць працягнуць службу Расіі, заключыўшы кантракт з Міністэрствам абароны або іншымі сілавымі органамі, альбо вярнуцца да сваіх родных і блізкіх. Хто хоча — зможа сысці і ў Беларусь».
Можна меркаваць, што многія выберуць першыя дзве опцыі. Так што ў Беларусь сыдзе, магчыма, толькі некалькі соцень экс-мяцежнікаў. Ды і з іх, верагодна, немалая частка будзе разглядаць Беларусь толькі як перавалачную базу, гэтакі аэрадром падскоку на шляху куды-небудзь у Афрыку, дзе можна зарабіць больш.
Грошы, між іншым, як заўсёды, далікатнае пытанне. Хто будзе ўтрымліваць тут гэтых гасцей? У беларускім бюджэце напэўна няма артыкула, каб фінансаваць такія нечаканыя наступствы міратворчасці Лукашэнкі на расійскай арэне. На кантракт у войска Хрэніна гэтыя салдаты поспехі, якія прывыклі да больш тлустым заробкам і не прывыклі да тупой муштры, наўрад ці ламануцца.
Лукашэнка, як можна зразумець, таксама бянтэжыць фінансавы момант. На ўрачыстым сходзе ў яго вырвалася: «Калі б можна было іх запрасіць сюды (за іх кошт), гэта для нашага войска дабро». Ага, так яны і разгоняцца за свой кошт.
Глядзіце таксама
Даводзіцца трымаць твар
Ствараць жа з «вагнераўцаў» нейкую асабістую гвардыю, гэтакіх янычараў (гэтую версію цяпер многія мусіруюць) Лукашэнка наўрад ці будзе. Па-першае, гэта, зноў-такі, вельмі дарагое задавальненне. Гаворка ж пра наймітаў, якія за тры капейкі класціся касцямі за правадыра чужой краіны не стануць.
Па-другое, наўрад ці асцярожны, падазроны беларускі кіраўнік рызыкне даверыць сваю бяспеку тым, хто, як выказаўся Пуцін, нанёс удар у спіну расійскай уладзе. Бо гэтак жа яны могуць усадзіць нож у спіну і іншаму ўладару.
На ўрачыстым сходзе Лукашэнка ўзгадаў гісторыю, як былі ўзятыя ў палон 33 «вагнераўцы» пад Менскам перад выбарамі 2020 года: «І яны з тых часоў, мы іх з Богам адпусцілі, удзячныя нам. І за бацьку заўсёды ставяць свечку ў царкве. Яны нам не страшныя».
Ну, па-першае, зноў гэты рэфрэн, што не трэба іх баяцца. Звычайна калі Лукашэнка нешта ўзмоцнена адмаўляе, гэта прыкмета яго трывогі менавіта з гэтай нагоды.
Па-другое, кульгае логіка. Бо гэтым разам могуць прыехаць зусім не тыя (або далёка не толькі тыя асобы), што былі арыштаваныя ў 2020-м і цяпер нібыта ставяць свечкі ў падзяку за велікадушнасць «бацькі». Ды і не факт, што тыя засталіся ў захапленні.
Па-трэцяе, тады беларускія ўлады не на жарт спалохаліся, а «33 багатыры», усяго толькі ляцелі праз Беларусь на заробкі ў далёкае замежжа. Лукашэнка і ягонае асяроддзе ўспрынялі гэтых залётных гасцей зусім не як высакародных рыцараў, якія ваююць «за нармальную цывілізацыю», а як тэрарыстаў, якія хочуць зладзіць пераварот паводле задумы Масквы.
Так, скандал замялі, але ён красамоўна кажа пра сапраўдную ступень даверу да вагнераўцаў. Наўрад ці выпадкова Лукашэнка прамовіў 27 чэрвеня, што калі ўжо абяцана, то Прыгожыну дадуць магчымасць «перекантоваться» (!) у Беларусі. Падобна на тое, што гэтыя госці напружваюць кіраўніка.
Лукашэнка, хоць і расхвальвае «вагнераўцаў» як верагодных каштоўных інструктараў для свайго войска, хутчэй за ўсё, толькі імкнецца трымаць твар. Ну не прызнаешся ж, што насамрэч у гэтай гісторыі не ён выратаваў Расію, а Крэмль яго выкарыстаў, каб хутка купіраваць бунт. Верагодна, ідэя сплавіць Прыгожына і частка яго “арлоў” у Беларусь належала менавіта маскоўскім таварышам, а «бацьку-міратворца» проста паставілі перад фактам.
Глядзіце таксама
Набіць сабе цану ў вачах Захаду наўрад ці атрымаецца
І яшчэ адно цікавае прызнанне зрабіў Лукашэнка на ўрачыстым сходзе, працягваючы тэму «вагнераўцаў»: пра «вал званкоў — ад тых, хто нас не прызнае».
«Дыктатару пачалі тэлефанаваць у Беларусь: «Гэта дрэнная рэч, гэта дрэнны сігнал!» А чаму дрэнны? Чаму для французаў дрэнны? Таму што гэтыя «вагнераўцы» ў Афрыцы (ведаеце, у якіх краінах) калашмацілі гэтых французаў, што толькі пыл ляцеў», — заявіў прамоўца.
Па гэтых туманных пасажах можна меркаваць, што выходзілі на сувязь прадстаўнікі Захаду, і ў прыватнасці быў нейкі важны званок з Парыжа.
У любым выпадку, французскае кіраўніцтва і сапраўды спрабуе гуляць на беларускім полі. Прэзідэнт Эманюэль Макрон палічыў патрэбным перамаляцца па тэлефоне з нелегітымным з пункту гледжання Захаду Лукашэнкам 26 лютага 2022 году, неўзабаве пасля пачатку шырокамаштабнага расійскага ўварвання ва Украіну. Адгаворваў ад саўдзелу ў агрэсіі і размяшчэння ядзернай зброі (ЯО) РФ. Як бачым, не адгаварыў.
Тым не менш у канцы траўня гэтага года Макрон выказаўся супраць узмацнення санкцыйнага ціску на беларускі рэжым. Маўляў, яго правадыру трэба прапанаваць «стратэгію выхаду». У сакавіку ж, па неафіцыйных даных, у Мінск прылятаў кіраўнік французскай ваеннай разведкі Бернар Эм'е (падобна, таксама па ядзерных справах).
Лукашэнка, мабыць, ліслівіць, што «дыктатару пачалі тэлефанаваць». Ці разумее ён, што прыём у сябе вагнераўцаў — гэта вельмі нездаровы спосаб прыцягнуць увагу Захаду? Роўна як і размяшчэнне ядзернай зброі.
На ўрачыстым сходзе кіраўнік паабяцаў суседнім краінам, палітыкі якіх, на яго думку, звар'яцелі, нейкі план добрасуседства і міру (канкрэтыкі не прагучала). Пры гэтым прыгразіў у выпадку чаго ўдарыць па іх цэнтрах прыняцця рашэнняў.
Глядзіце таксама
Між тым Варшава і Вільня і так на вушах. Польшча ў якасці кроку ў адказ хоча размясціць у сябе амерыканскую ядзерную зброю. Прэзідэнт Літвы Гітанас Наўседа назваў «грымучым кактэйлем» сітуацыю з размяшчэннем у Беларусі ядзернай зброі, «вагнераўцаў» і міграцыйным крызісам.
Што тут сказаць: прытулак для «Вагнера» і размахванне ядзернай дубінкай — гэта, вядома, вельмі арыгінальнае запрашэнне да добрасуседства.
Прычым раздзіманая прапагандай роля Лукашэнкі ў купіраванні «недамяцяжу» Прыгожына зусім не зрабіла кіраўніка Беларусі больш самастойным гульцом у вачах Захаду. Там, напэўна, бачаць, што Крэмль чарговым разам выкарыстаў хаўрусніка як тэхнічную фігуру, сплавіў у ягоную краіну вельмі таксічных персанажаў і яшчэ мацней прывязаў да сябе.
Пераклад "НЧ"