Што рабіць з адходамі беларускай сельскай гаспадаркі?

Прадухіленне росту колькасці адходаў у сельскай гаспадарцы павінна заставацца прыярытэтам дзяржаўнай аграрнай палітыкі.

shklov.jpg

Дадзенай тэме прысвечана даследаванне «цыркулярнай эканоміка ў сельскай гаспадарцы Беларусі», падрыхтаванае экспертамі Беларускага эканамічнага даследчага цэнтра BEROC.
Як адзначаецца ў працы, асноўным генератарам адходаў беларускай сельскай гаспадаркі з’яўляюцца буйныя сельскагаспадарчыя арганізацыі — 43,7 т адходаў у разліку на адну гаспадарку, у той час як у фермерскіх гаспадарках гэты паказчык знаходзіцца на ўзроўні 4,4 т. Пры гэтым толькі 17,1 % буйнатаварных вытворцаў выкарыстоўваюць адходы ва ўласнай дзейнасці і звыш 30% хаваюць або перадаюць адходы на пахаванне. У той жа час у дачыненні да фермерскіх гаспадарак дадзеныя паказчыкі склалі 44,8% і 22,4% адпаведна. Акрамя таго, 42,1% сельскагаспадарчых арганізацый перадаюць свае адходы іншым прадпрыемствам (у тым ліку 27,5% перадаюць на перапрацоўку і 14,6% прадаюць), і толькі 10,9% прымаюць адходы ад іншых прадпрыемстваў (выкарыстоўваюць іншае другаснае сыравіна). У той жа час, колькасць фермерскіх гаспадарак, якія перадаюць адходы трэцім асобам, толькі на 4,7% перавышае колькасць суб’ектаў дадзенай формы гаспадарання, якія выкарыстоўваюць іншыя адходы, якія паступаюць ад трэціх асоб.
Даследчыкі канстатуюць, што сярод бар’ераў, якія перашкаджаюць выкарыстанню ўласных адходаў, вылучаюцца тэхналагічныя: адсутнасць уласных магутнасцяў па перапрацоўцы вялікіх аб’ёмаў сельскагаспадарчай прадукцыі ў прадукты харчавання, а таксама па выкарыстанні ўласных адходаў, у тым ліку жывёлагадоўчых і біяэнергетычных сцёкаў, сельскагаспадарчай прадукцыі і раслінных рэшткаў.
«Нягледзячы на ​​агульнае падабенства бар’ераў, выяўлена прынцыповая розніца паміж фермерскімі гаспадаркамі і сельскагаспадарчымі арганізацыямі адносна мэтазгоднасці выкарыстання адходаў. Як паказвае аналіз, фермерскія гаспадаркі ў большай ступені зацікаўлены ў выкарыстанні адходаў. Так, каля 40% з рэспандэнтаў дадзенай групы 13 лічыць, што адсутнічаюць фактары , якія стрымліваюць выкарыстанне адходаў, менш за 20% паказалі на адсутнасць тэхналогій перапрацоўкі. Акрамя таго, дэфіцыт інфармацыі аб аб’ёмах наяўнай другаснай сыравіны хвалюе 5,0% апытаных фермераў, а адсутнасць доступу да іншай другаснай сыравіны — 3,3%, рэспандэнтаў (доля сельскагаспадарчых арганізацый, якія вызначылі дадзеныя фактары ў якасці бар’ераў, знаходзіцца на ўзроўні 0,6 і 1,2% адпаведна). выяўленыя адрозненні абумоўлены не толькі істотнымі адрозненнямі ў сярэдніх аб’ёмах генераваных адходаў, абумоўленых маштабам вытворчай дзейнасці, але і большай эканамічнай зацікаўленасцю фермерскіх гаспадарак ва ўкараненні прынцыпаў цыркулярнай эканомікі», — гаворыцца ў і прытрымліванні.
Эксперты BEROC перакананыя, што пры карэкціроўцы рэгіянальных лагістычных схем перамяшчэння адходаў і праектаванні буйных сельскагаспадарчых прадпрыемстваў пытанню адходаў павінна надавацца асаблівае значэнне. Найбольш рэзананснай застаецца праблема ўтылізацыі жывёлагадоўчых сцёкаў. Кантроль іх утылізацыі дазволіць не толькі пазбегнуць склону жывёлы, але і схаваных экалагічных праблем ад траплення сцёкаў у водную сістэму Беларусі, што забяспечыць паступовае зніжэнне ўзроўню забруджвання пітной вады нітратамі, лічаць даследнікі.
Паводле thinktanks.by