«Кадафі тэракт з самалётам не даравалі і праз некалькі дзесяцігоддзяў»
«Яшчэ зусім нядаўна мы шмат гаварылі і пісалі пра тое, што еўрапейцы беларусам нічога не павінны, са сваімі праблемамі нам разбірацца самім. Цяпер сітуацыя змянілася ў корані. Цяпер праблемы ў Беларусі — гэта праблемы і Еўропы таксама», — піша аналітык Пётр Кузняцоў.
Фота Дзмітрыя Дзмітрыева
...Я пісаў пра тое, што пры існуючых характары і дынаміцы развіцця падзей Беларусь немінуча стане для Захаду праблемай і агмянём нестабільнасці ля самых межаў. Скептыкі лічылі (і казалі), што, маўляў, якая Захаду да нас справа, яны за закрытай мяжой і пад абаронай НАТА. Аднак сучасны свет уладкаваны такім чынам: калі «не да законаў» пачынаецца на адной тэрыторыі, то яно немінуча выплюхваецца за яе межы. Як гаварылася, так і здарылася: з учарашняга дня еўрапейскія палітыкі дэманструюць практычна поўную агульнасць у разуменні сітуацыі: Беларусь стала пагрозай бяспекі для грамадзян еўрапейскіх краін.
У ЕС на дзівацтвы, а, часта, і злачынствы беларускага рэжыму на працягу дзесяцігоддзяў па большай частцы глядзелі скрозь пальцы. Таму было некалькі вельмі прагматычных прычын. Рэальнасць такая, што ў Мінску заўсёды сачылі за тым, каб у адносінах з Захадам не пераступаць пэўных ліній, акрамя таго, рабілі стаўку на карыснасць супрацоўніцтва. Заўсёды падкрэслівалася роля Беларусі ў барацьбе з нелегальнай міграцыяй, і гэта чыстая праўда — большасць нелегалаў асядала яшчэ тут, не дайшоўшы да польскіх ці літоўскіх памежнікаў. Практычна не было наркатрафіку. У Мінску пляваць хацелі на правы ўласных грамадзян, але ў адносінах з ЕС пазіцыянавалі сябе як прадказальнага партнёра ў пытаннях, якія тычацца абодвух бакоў, у першую чаргу — мяжы, транзіту, аховы лясоў (недапушчэнне буйных пажараў) і г. д.
У апошнія месяцы сітуацыя змянілася кардынальна. Мы бачым ледзь не штодзённыя зводкі аб патоках кантрабанды цыгарэт. Без сумневу, гэтая кантрабанда гэтак жа рэалізуецца на дзяржаўным узроўні: «чаўнакі» па ларках столькі тавару, каб камплектаваць фуры, не збяруць, адгрузкі ідуць з заводаў. Цяпер інцыдэнт з самалётам, які ставіць усё з ног на галаву. Перад еўрапейцамі зараз праблема: калі спусціць гэта на тармазах, то трэба на ўваходзе ў кожны лайнер правяраць, ці не знаходзіцца нейкі пасажыр ў беларускім вышуку, каб на ўласных грамадзян не накіроўвалі ракеты?
Або прызнаць рэальнасць, якая ў тым, што ад надзейнага і прадказальнага партнёрства на мяжы не засталося і следу?
Калі справа даходзіць да такога, Захад, як правіла, становіцца вельмі адчувальным. Кадафі тэракт з самалётам не даравалі і праз некалькі дзесяцігоддзяў — чакалі толькі выпадку. Логікі і прагматызму ў дзеяннях беларускага боку няма ад слова «зусім». Ствараецца ўражанне, што мы цяпер апынуліся на адным з двух палюсоў «або — або»: або мы ўжо практычна ў Расіі і Пуцін сказаў, маўляў, рабіце, што хочаце, я вас усё роўна прыжмуру; ці мы ўжо наогул у паралельнай рэальнасці, дзе аб'яўляем вайну ўсяму свету, які да гэтага з усіх сіл стараўся нас проста не заўважаць.
Як бы там ні было. Яшчэ зусім нядаўна мы шмат гаварылі і пісалі пра тое, што еўрапейцы беларусам нічога не павінны, са сваімі праблемамі нам разбірацца самім. Цяпер сітуацыя змянілася ў корані. Цяпер праблемы ў Беларусі — гэта праблемы і Еўропы таксама. Што так будзе, многім было зразумела даўно. Цяпер гэта зразумела ўсім.