«Аблізваюць боты ўлады», — Святлана Алексіевіч на знак пратэсту пакінула Рускі ПЭН-цэнтр

Нобелеўская лаўрэатка Святлана Алексіевіч выйшла з рускага ПЭН-цэнтру ў знак пратэсту супраць выключэння з яго ў снежні мінулага года журналіста Сяргея Пархоменка.

«Справа ў тым, што папіраюцца ўсе ідэалы заснавальнікаў ПЭНа. Канфлікт з Пархоменкам адбыўся з-за таго, што не першы раз ужо Рускі ПЭН адмаўляецца падпісваць лісты ў абарону людзей, які пакутуюць ад пуцінскай улады, — распавяла «Нашай Ніве» сама Алексіевіч. — І вось цяпер канкрэтна быў выпадак з рэжысёрам Сянцовым, які адбывае тэрмін… Ізноў ПЭН дэклараваў, што гэта не справа пісьменнікаў — кагосьці абараняць, штосьці адстойваць, справа пісьменнікаў сядзець ціхенька і пісаць — то бок, шчыра сказаўшы, аблізваць боты ўлады.
Мяне доўга прасілі не сыходзіць, бо і так дзясяткі годных людзей сышлі [з Рускага ПЭНа]: Уліцкая, Вайновіч, іншыя. Я заставалася, бо людзі прагрэсіўныя спадзяваліся, што ўдасца выстаяць у гэтай барацьбе, што «цёмная» частка не пераможа. Але не ўдалося.І я не маю падстаў больш удзельнічаць у гэтай гульні.
Магу сказаць так: штосьці падобнае з пісьменнікамі было ў сталінскія часы — каб так баязліва сябе паводзілі пісьменнікі, пісьменніцкія арганізацыі. Але Пуцін сыдзе, а гэтая старонка застанецца ў гісторыі ПЭНа».
Пры гэтым членам Беларускага ПЭН-цэнтра Святлана Алексіевіч застаецца.
Журналіст, блогер і актывіст праграмы «Дысернет» Сяргей Пархоменка быў выключаны з арганізацыі «за адступленне ад непарушных прынцыпаў, змешчаных у Хартыі Міжнароднага ПЭН-клуба, сістэматычнае невыкананне патрабаванняў гэтага Статута, за правакацыйную дзейнасць, несумяшчальную з мэтамі і задачамі Рускага ПЭН-цэнтра, і выказванні, закранае гонар і годнасць асобы», — паведамляе газета «Ведомості».

У пратаколе да пасяджэння аб Пархоменку гаворыцца, што ён блогер, «выхаваны камсамолам і які мае ў праваабарончых колах рэпутацыю «правакатара з Балотнай плошчы», заяўляецца, быццам ён «ўступіў у нашу пісьменніцкую арганізацыю толькі для таго, каб разбурыць яе знутры, ператварыўшы, насуперак Хартыі і Статуту, у апазіцыйную палітычную партыю», быў прыняты «насуперак Статуту, без рэкамендацый» і пры «поўнай адсутнасці бібліяграфіі ўласных твораў». Пархоменку ставіцца ў віну, што ён, нягледзячы на неаднаразовыя папярэджанні, надае СМІ «хлуслівыя, тэндэнцыйныя звесткі, якія ганяць нашу арганізацыю, выкарыстоўваючы яе брэнд для асабістых мэтаў». Год таму арганізацыя не стала яго строга караць, каб «правакатар», не ўцягнуў яе «ў гэтак спадзяваны ім скандал», але цяпер у ёй прыйшлі да высновы, што мяккасць караецца.
У апошнія гады Пархоменка разам з некаторымі іншымі членамі ПЭН-цэнтра падпісвалі заявы, ад якіх затым адмяжоўвалася сама арганізацыя. Сярод іх было патрабаванне абмяняць Надзею Саўчанка, заява ў абарону асуджанага ў Расіі рэжысёра Алега Сянцова і патрабаванне расказаць пра знаходжанне асуджанага палітвязня Ільдара Дадзіна.
У знак пратэсту да выключэння Пархоменкі з ПЭН-цэнтра сышлі пісьменнікі Барыс Акунін і Аляксандр Ілічэўскі, паэт Леў Рубінштэйн. Дарэчы, услед за Алексіевіч рускі ПЭН пакінула і паэтка Вольга Седакова, якая нядаўна прымала ўдзел у мінскім паседжанні інтэлектуальнага клуба беларускай пісьменніцы.
«Рускі ПЭН-цэнтр» быў утвораны ў 1989 годзе. Правобразам паслужыў «ПЭН-клуб» (PEN International) — міжнародная няўрадавая арганізацыя, якая аб'ядноўвае прафесійных пісьменнікаў і створаная ў 1921 годзе ў Лондане.