Яшчэ адна спроба не дапусціць абвастрэння канфлікту: Катар, Егіпет і ЗША клічуць Ізраіль і ХАМАС за стол перамоваў

У спробе не дапусціць крывавага абвастрэння канфлікту на Блізкім Усходзе ўлады Катара, Егіпта і ЗША заклікалі Ізраіль і тэрарыстычную групоўку ХАМАС аднавіць перамовы аб спыненні агню ў сектары Газа і вызваленні ізраільскіх закладнікаў, захопленых падчас нападзення 7 кастрычніка мінулага года.

Бакам прапануецца сустрэцца 15 жніўня на нейтральнай тэрыторыі ў Катары ці Егіпце, піша Бі-бі-сі. 

"Мы заклікалі бакі да тэрміновага аднаўлення перамоваў 15 жніўня ў горадзе Доха або Каіра, каб ліквідаваць усе астатнія прабелы і пачаць выкананне пагаднення без якіх-небудзь затрымак", — гаворыцца ў сумеснай заяве.

Аднаўленне перамоваў — спроба знізіць напружанасць у рэгіёне і пазбегнуць эскалацыі пасля забойства палітычнага лідэра ХАМАС Ісмаіла Ханіі ў Тэгеране на мінулым тыдні.

Улады Ірана і ліванская «Хезбала» абяцалі адплату Ізраілю, які сваё дачыненне да смерці Ханіі не прызнаваў.

Дзяржсакратар ЗША Энтані Блінкен на гэтым тыдні звярнуўся з прамым заклікам да Ірана і Ізраілю пазбягаць эскалацыі на Блізкім Усходзе.

Амерыканскія СМІ паведамлялі, што ў Белым доме былі ў лютасці пасля забойства Ханіі, лічачы, што яно можа сарваць перамовы аб перамір'і ў Газе, у якіх намеціўся прагрэс.

«Тры нашы каманды нястомна працавалі на працягу многіх месяцаў, каб выпрацаваць рамачнае пагадненне, якое цяпер ляжыць на стале, — гаворыцца ў сумеснай заяве ЗША, Катара і Егіпта. — Засталося толькі завяршыць дэталі яго рэалізацыі. Гэтая дамова заснаваная на прынцыпах, выкладзеных прэзідэнтам Байдэнам 31 траўня 2024 года і ўхваленых рэзалюцыяй 2735 Рады Бяспекі ААН».

Канцылярыя прэм'ер-міністра Ізраілю Біньяміна Нетаньяху заявіла, што ізраільская дэлегацыя адправіцца на перамовы 15 жніўня.

"У адпаведнасці з прапановай ЗША і пасрэднікаў, 15 жніўня Ізраіль накіруе дэлегацыю перагаворшчыкаў у месца, якое будзе вызначана, для канчатковага ўзгаднення дэталяў і рэалізацыі рамачнага пагаднення", — гаворыцца ў заяве.

Прадстаўнікі ХАМАС пакуль не давалі каментароў.

Ці атрымаецца дамовіцца?

Міжнародныя пасярэднікі ў перамовах вось ужо некалькі месяцаў беспаспяхова спрабуюць прымусіць бакі дамовіцца.

Ёсць некалькі прынцыповых пытанняў, па якіх пазіцыі ХАМАС і ізраільскага кіраўніцтва прынцыпова разыходзяцца. У прыватнасці, радыкальная групоўка не раз заяўляла, што яны дабіваюцца поўнага спынення ізраільскай ваеннай кампаніі, а не часовага перамір'я.

Ізраіль са свайго боку да апошняга пагаджаўся толькі на часовае спыненне агню і не адмаўляўся ад сваёй галоўнай мэты — знішчэння ХАМАС.

Супраць новай спробы дамовіцца з ХАМАС ужо выступіў вельмі правы міністр фінансаў Ізраіля Бецалель Смотрыч.

Ён таксама заявіў, што дасягненне пакуль яшчэ гіпатэтычнай здзелкі з ХАМАС "аслабіць стрымліваючыя сілы Ізраіля і яго імідж на Блізкім Усходзе [і] прадставіць яго як слабую дзяржава-апекуна".

Смотрыч заклікаў прэм'ер-міністра Нетаньяху не адыходзіць "ні на дзюйм" ад сваіх "чырвоных ліній" на перамовах, якія, як паведамляецца, былі асноўным каменем спатыкнення, які не дазволіў дасягнуць пагаднення падчас апошніх перамоваў у сярэдзіне ліпеня.

Дамагчыся заключэння здзелкі і аб перамір'і і не дапусціць разрастання канфлікту ў рэгіянальны будзе няпроста, асабліва пасля забойства Ханіі, прызнаюць блізкаўсходнія і амерыканскія пасярэднікі.

«Сустрэча 15 жніўня – за 4 дні да DNC (Дэмакратычная нацыянальная канвенцыя ў ЗША) на фоне патэнцыйнай эскалацыі з Іранам, Ізраілем і „Хезбалой“ – каб паспрабаваць скончыць вайну ў Газе і апярэдзіць рэгіянальную. Байдэн спяшаецца. А Нетаньяху і Сінвар»? — задаецца пытаннем у сетцы X старэйшы навуковы супрацоўнік Фонду Карнегі за міжнародны свет, які спецыялізуецца на знешняй палітыцы ЗША, Аарон Дэвід Мілер.

Ях'я Сінвара, які змяніў Ханію на пасадзе новага кіраўніка палітбюро называюць жорсткім, радыкальным і вельмі незгаворлівым лідэрам.

Менавіта ён, як лічаць ізраільскія ўлады, з'яўляецца галоўным арганізатарам беспрэцэдэнтнага нападу ХАМАС 7 кастрычніка, у выніку якога загінула больш за 1200 чалавек, а 251 ізраільцянін быў узяты ў закладнікі.

Як пішуць арабскія СМІ, Сінвар заняў бескампрамісную пазіцыю наконт умоваў пагаднення аб спыненні агню паміж Ізраілем і ХАМАС.

Па паведамленнях тэлеканала Sky News Arabia TV, неўзабаве пасля свайго прызначэння Ях'я Сінвар уступіў у кантакт з егіпецкімі пасярэднікамі, каб перадаць ім свае ўмовы мірнай здзелкі, якія ўключаюць поўны сыход Ізраіля з Газы і вызваленне высокапастаўленых палестынскіх зняволеных.

Сінвар таксама нібыта заявіў егіпецкім перагаворшчыкам, што ён выступае катэгарычна супраць таго, каб Палестынская адміністрацыя (ПА) атрымала кантроль над Газай пасля вайны.

Немагчыма прадказаць і дзеянні "Хезбалы", якая клянецца адпомсціць не толькі за смерць лідэра ХАМАС, але і за свайго камандзіра Фуада Шукра, забітага ў Бейруце.

Выданне Politico напярэдадні пісала са спасылкай на крыніцы, што Іран, магчыма, перагледзеў свае планы, а тэлекампанія CNN паведамляла, што "Хезбала" можа нанесці ўдар па Ізраілю незалежна ад пазіцыі Тэгерана.