Сустрэча Пуціна і Кэры: ЗША і Расія спрабуюць выйсці з тупіка

Дзяржсакратар ЗША Джон Керы заявіў, што яму ўдалося дамагчыся пэўнага прагрэсу ў ходзе сустрэчы з расійскім прэзідэнтам Уладзімірам Пуціным, мэтай якой была спроба выйсці з тупіка ва ўрэгуляванні пытання грамадзянскай вайны ў Сірыі і засяродзіць намаганні на барацьбе з «Ісламскім дзяржавай».



Getty

«Сапраўды, мы прыйшлі да пэўнага паразумення, — заявіў Керы ў аўторак увечары ў Маскве падчас прэс-канферэнцыі, праведзенай сумесна з міністрам замежных спраў Расіі Сяргеем Лаўровым. — Мы імкнемся да тых жа вынікаў, бачым адны і тыя ж небяспекі і сутыкаемся з аднолькавымі выклікамі».

Па словах Лаўрова, Расія і ЗША, якія ажыццяўляюць ваенна-паветраныя аперацыі ў Сірыі, ўзгаднілі некаторыя крокі, «якія дапамогуць гэтую нашу паралельную працу зрабіць больш скаардынаванай і эфектыўнай». Па-ранейшаму існуюць рознагалоссі ў пытанні пра тое, якія групоўкі ў Сірыі лічацца тэрарыстычнымі, і праца ў гэтым кірунку будзе працягнута падчас міжнароднай сустрэчы па Сірыі ў Нью-Ёрку, заявіў ён.

Пасля васьмігадзінных перамоваў, якія адбыліся ў траўні ў Сочы, сёлета гэта ўжо другі візіт кіраўніка дыпламатычнага ведамства ЗША ў Расію для правядзення сустрэч з Пуціным і Лаўровым. ЗША імкнуцца выкарыстаць перамовы ў Нью-Ёрку для далейшых намаганняў па спыненні ваенных дзеянняў у Сірыі і вырашэння пытання аб пераходным ўрадзе ў краіне. ЗША і краіны-саюзнікі хочуць, каб сірыйскі прэзідэнт Башар Асад пайшоў у адстаўку дзеля спынення грамадзянскай вайны, але Расія выступае супраць гэтага кроку і сцвярджае, што гэтае пытанне павінен вырашаць сірыйскі народ.

Будучыня Асада

Расія пачала наносіць авіяўдары ў Сірыі 30 верасня з мэтай падтрымкі Асада ў барацьбе з ІДзІЛ і іншымі баевікамі. ЗША, якія ўзначальваюць бамбардзіроўкі па пазіцыях ІДзІЛ, якія ажыццяўляюцца сіламі кааліцыі, заявілі, што Крэмль наносіць ўдары ў асноўным па пазіцыях сіл, якія выступаюць супраць Асада — у тым ліку і па некаторых апазіцыйных групоўках, якія карыстаюцца падтрымкай Вашынгтона.

ЗША лічаць, што Асад «не мае магчымасці быць лідарам Сірыі ў будучыні», хоць да змены рэжыму яны не імкнуцца, заявіў Керы. «Але сёння мы сканцэнтравалі ўвагу не на нашых рознагалоссях, не на тым, што можа быць неадкладна зроблена ў дачыненні да Асада. Мы сканцэнтравалі ўвагу на палітычным працэсе, у рамках якога самі сірыйцы могуць прымаць рашэнні наконт будучыні сваёй краіны».

Раней Керы заявіў, што цэніць намаганні Пуціна для ўрэгулявання крызісу ў Сірыі, і што ЗША і Расія разам «маюць магчымасць значна змяніць там сітуацыю». Дамоўленасці, дасягнутыя ў Вене у ходзе двух нядаўніх раўндаў міжнародных перамоваў па Сірыі, сталі «вельмі добрым пачаткам, які адкрыў новыя магчымасці», сказаў ён.

Тэрарыстычныя групоўкі

Як было вырашана падчас лістападаўскай сустрэчы ў Вене, 1 студзеня павінен пачацца дыялог паміж сірыйскімі ўладамі і групамі апазіцыі. Гэты план застаецца ў сіле, хоць дзярждэпартамент заявіў у мінулую пятніцу, што гэта «прызначаная дата, а не крайні тэрмін».

Працэс ўрэгулявання зацягваецца з-за рознагалоссяў па пытанні аб тым, якія групоўкі сірыйскай апазіцыі павінны прымаць удзел у перамовах, і па спісу тэрарыстычных груповак, якія павінны быць выключаны з перамоўнага працэсу. Хоць усе бакі згодныя з тым, ІДзІЛ і звязаны з тэрарыстычнай сеткай «Аль-Каіда» фронт «Джэбхат ан-Нусра» не могуць удзельнічаць ні ў якіх перамовах па ўрэгуляванні крызісу, існуюць іншыя групоўкі, якія не ўсе лічаць тэрарыстычнымі, заявіў Лаўроў.

Па словах Лаўрова, з прапановай аб правядзенні перамоў з урадам Асада перад дэлегацыяй апазіцыі выступіць спецыяльны пасланнік ААН па Сірыі Стафан дэ Містура (Staffan de Mistura). Пасля перамоваў у Нью-Ёрку іх вынікі будуць замацаваныя рэзалюцыяй ААН, заявіў Лаўроў.

«Знішчыць ДАІШ»

На сустрэчы прадстаўнікоў сірыйскай апазіцыі, якая адбылася на мінулым тыдні ў Эр-Рыядзе і арганізаванай Саўдаўскай Аравіяй з тым, каб сфармаваць адзіную платформу для перамоваў з урадам Асада, прынялі ўдзел члены арганізацый, якія Расія лічыць «блізкімі да тэрарыстычных», заявіў расійскі прадстаўнік у ААН Віталь Чуркін. Што ж тычыцца ЗША, то яны ўхвалілі сустрэчу апазіцыянераў у Эр-Рыядзе, назваўшы яе «гістарычна важнай».

Асад кантралюе толькі чацвёртую частку тэрыторыі Сірыі, хоць на ёй пражывае каля 60% насельніцтва краіны — пасля таго, як у выніку амаль пяцігадовай  грамадзянскай вайны загінула больш за 300 тысяч чалавек, а мільёны сірыйцаў былі вымушаныя пакінуць свае дамы, нагадвае Bloomberg.

«Я пацвердзіў прэзідэнту Пуціну, што ЗША гатовыя працаваць з Расіяй, каб атрымаць перамогу над ДАІШ, вядома, пры ўмове, што Масква накіруе агонь на тых, хто на самай справе ўяўляе пагрозу, то бок на ДАІШ, — заявіў Керы, выкарыстаўшы арабскі эквівалент назвы „Ісламскай дзяржавы“. — Я выразна даў зразумець, што мы занепакоеныя ў сувязі з тым, што ў некаторых выпадках Расія наносіць ўдары па ўмеранай апазіцыі».

Як заявіў Керы, яны з Пуціным абмеркавалі канфлікт на Украіне, які паклаў пачатак горшага перыяду ў адносінах з часоў халоднай вайны. Расія, якую ЗША абвінавачваюць у далейшай падтрымцы сепаратыстаў на ўсходзе Украіны, пагадзілася з неабходнасцю выканання ўмоў пагадненняў, падпісаных у лютым у беларускім Мінску, і, па словах Лаўрова, «ёсць канкрэтныя ідэі аб тым, як найбольш эфектыўна іх рэалізаваць.