Арсень Сівіцкі: Неўзабаве Беларусь можа страціць індыйскі рынак

Дырэктар Цэнтра стратэгічных і знешнепалітычных даследаванняў Арсень Сівіцкі распавёў «Филину» аб тым, з якімі цяжкасцямі афіцыйны Мінск можа сутыкнуцца ў Індыі.

— На сустрэчы з паслом Індыі Лукашэнка заявіў: «Я не скажу, што ўсё абсалютна ўрэгулявана, што ў нас няма ніякіх праблем, але я спадзяюся, што праблемы, якія існуюць у нашых узаемаадносінах, вырашальныя». Аб якіх праблемах можа ісці гаворка і наколькі яны сапраўды вырашальныя?

— Гаворка ідзе аб праблемах, якія ўзніклі ў сувязі заходнімі сектаральнымі санкцыямі і лагістычнай блакадай Беларусі. Яны прывялі да немагчымасці працягваць гандлёва-эканамічнае супрацоўніцтва ў нармальным рэжыме.

Усё гэта вядзе да таго, што экспарт прадукцыі ў Індыю практычна заблакаваны з-за лагістычных і фінансавых праблем. Нават схема разлікаў у нацыянальных валютах дае збой па ўжо заключаных кантрактах з-за заходніх фінансавых санкцый.

Пры гэтым Індыя не далучылася да санкцыйных рэжымаў супраць Расіі і Беларусі. Індыйскі бок дамогся негалоснага дазволу ад ЗША на працяг эканамічнага і ваенна-тэхнічнага супрацоўніцтва з Расіяй.

Яно заклікана ўзмацніць Індыю ў рэгіянальным супрацьстаянні з Кітаем, таму Вашынгтон глядзіць на працяг такога супрацоўніцтва спакойна.

Аднак у той час, як Індыя атрымлівае такія негалосныя выключэнні для працы з Расіяй, для Беларусі яны не прадугледжаныя. Гэта добра відаць па сітуацыі з пастаўкамі калійных угнаенняў, для якіх расійскія кампаніі атрымалі паслабленні з боку ЗША.

У гэтых умовах Індыі прасцей весці справы з Расіяй, чым з Беларуссю. Ёсць і прэтэнзіі да якасці пастаўленай у Індыю беларускай прадукцыі машынабудавання.

Таму не выключана, што ў хуткім часе Беларусь можа страціць індыйскі рынак, а яе доля будзе перахопленая расійскімі канкурэнтамі.

Да таго ж Індыя не супраць скарыстацца складаным знешнепалітычным становішчам Расіі і Беларусі, настойваючы на сур'ёзных саступках і зніжках пры пастаўках прадукцыі з гэтых краін.

— Як у цэлым можна ахарактарызаваць сённяшнія адносіны Беларусі з Індыяй? Паводле слоў Лукашэнкі, гэта наш найважнейшы партнёр у Азіі. Ці так гэта?

— Думаю, гэта заяву трэба разглядаць як праяву дыпламатычнага этыкету. Мінск традыцыйна называе дзяржавы Інда-Ціхаакіянскага рэгіёна найважнейшымі і стратэгічнымі партнёрамі. Асабліва тыя, якія ніколі не канфліктавалі з Беларуссю.

Акрамя таго, Індыя заўсёды выступала важным рынкам збыту для калійных угнаенняў (на яе долю прыпадала 13% экспартных паставак «Беларуськалія»), прадукцыі машынабудавання і нафтахімічнай прамысловасці.

Тавараабарот з гэтай краінай на працягу апошніх трох гадоў перавышаў 550 млн долараў са стабільна растучым гандлёвым прафіцытам. Беларускі экспарт складаў 380-400 млн долараў.

Аднак у параўнанні з расійска-індыйскімі адносінамі, якія маюць статус «асабліва прывілеяванага стратэгічнага партнёрства», казаць пра раўназначны характар стасункаў паміж Мінскам і Дэлі не выпадае.

Адносіны зводзяцца пераважна да гандлёва-эканамічных аперацый без значных інвестыцыйных праектаў і трансферу тэхналогій.

Аднак страта індыйскага рынку ва ўмовах росту санкцыйнага ціску з боку Захаду яшчэ больш пагоршыць сітуацыю з пераарыентацыяй знешняга гандлю Беларусі на краіны так званай далёкай дугі.