«Каронавірусная інфекцыя ўнесла свае карэктывы». Як улады хлусілі беларусам пра COVID-19
Пакуль улады запэўнівалі, што з COVID-19 у краіне «ўсё ў парадку», пацыентам сталага ўзросту стараліся даць «выспятка з лякарні ў шпіталь», а Міністэрства аховы здароўя захоўвала некалькі доз вакцыны для Аляксандра Лукашэнкі і ахвотных з ліку яго набліжаных, забіраючы іх у пацыентаў «з раёна».
Пра гэта сведчаць запісы тэлефонных размоў медыкаў з красавіка да чэрвеня 2021 года, якія атрымалі «Кіберпартызаны», паведамляецца ў новым расследаванні «Белсата». Адзначаецца, што гаворка ідзе пра перыяд, калі дамінаваў штам «амікрон».
Гэта вакцына для «першага»
Адна з размоў, якія трапілі ў рукі да «Кіберпартызанаў», паходзіла паміж начальнікам Галоўнага ўпраўлення аховы здароўя Мінгарвыканкама Наталляй Баярскай і галоўным урачом Мінскай абласной дзіцячай бальніцы Дзмітрыем Зайцавым.
Баярская паведаміла, што знайшла пяць доз першага і другога кампанентаў вакцыны з тэрмінам прыдатнасці да верасня 2021 года.
«У чацвер Матронкіна з раёна прывязе яе вам. Вы яе захоўваеце як зрэнку вока. Гэта будзе для «першага» і жадаючых, можа быць, сям'і, але ў панядзелак да вас прыйдзе Румас», — кажа Баярская.
Атрымліваецца, што Лукашэнка, які ў кастрычніку 2021 года заявіў, што зробіць прышчэпку, але толькі беларускай вакцынай, на той момант ужо быў прышчэплены: ён атрымаў расійскую вакцыну яшчэ ў чэрвені таго ж года.
«Асобны, без кавіду, уваход, і ўсё астатняе»
Таксама ў расследаванні адзначаецца, што для Лукашэнкі ў шпіталях арганізоўвалі «паказальныя» палаты ў чыстых рэанімацыях і з чыстым уваходам, а для дзяржаўных СМІ — «прыгожую карцінку» і знаходзілі «правільных» лекараў і пацыентаў.
Да прыкладу, у фрагменце размовы Наталлі Баярскай з галоўным урачом Крупскай цэнтральнай раённай бальніцы Аленай Кляшчонак першая пытаецца: «У аўторак у вас будзе мерапрыемства з удзелам ВДЛаў (высокіх службовых асоб — Рэд.). Скажы мне, калі ласка, палату ты зможаш арганізаваць рэанімацыйную?».
Галоўны ўрач у гутарцы абяцае ўсё зрабіць «на базе чыстай аперацыйнай, таму што ў рэанімацыі ў нас дадатковыя два ложкі».
«Але ты цалкам зможаш яе арганізаваць?» — паўтарае Баярская.
«Ну, мы рабілі ўжо так, як для прэзідэнта, у адпаведнасці з... гэта самае», — адказвае Кляшчонак.
«Так. Добра. І там асобны, без кавіду ўваход і ўсё астатняе, так?» — удакладняе Баярская.
«Усё будзе. І асобны чысты ўваход», — абяцае Кляшчонак.
На іншым запісе чуваць, як Баярская размаўляе з прэс-сакратаром Міністэрства аховы здароўя Юліяй Барадун і тлумачыць, да каго і куды адпраўляць журналістаў.
«Наталля Іларыёнаўна, АНТ гатовыя ехаць у Нясвіж. Ім трэба ў ЦРБ быць, я правільна разумею? Да галоўнага лекара?» — удакладняе інструкцыі Барадун.
«Да галоўнага ўрача — Вікторыя Вікенцьеўна Пражэнік», — адказвае Баярская.
«Я зразумела. Гэтым таварышам усім (я маю на ўвазе галоўным урачам) трэба сказаць, каб яны мелі хаця б 1-2 пацыентаў, якія не супраць сказаць, што яны хочуць вакцынавацца ну прама вельмі-вельмі-вельмі», — распавяла план дзеянняў Барадун.
«Добра, я папярэджу», — адказала Баярская.
У той час як па ТБ гледачам паказвалі, што месцаў у бальніцах дастаткова, мяркуючы па апублікаваных размовах, на самай справе «ішла бітва за месцы ў кавідных аддзяленнях», а пацыентам сталага ўзросту імкнуліся даць «выспятка з лякарні ў шпіталь» праз пяць дзён на кіслароднай тэрапіі.
У адной з размоў Баярская мае зносіны з галоўным урачом Мінскага абласнога процітуберкулёзнага дыспансера Вольгай Гаранюк, у якім тая паведамляе, што не хапае «кіслародных месцаў».
«Лагойск, Смалявічы пастаўляюць такіх [пацыентаў] 1937 года нараджэння, 1939-га. Такіх старпёраў, прабачце, зусім дохлыя людзі. Пакуль месцы ёсць, але ў мяне складанасці з кіслароднымі месцамі, таму што я не магу класці іх у гэтыя страшныя палаты з кіслародам», — кажа Гарэнюк.
«А грошай мы табе так і не далі, так?» — пытаецца Баярская.
«Не. Гэта значыць, тут складанасці рэальныя. У мяне проста знаёмыя ў Мінску. Яны іх трымаюць на кіслародзе максімум пяць дзён, потым выспятка з лякарні ў шпіталь...» — распавяла Гаранюк пра тое, як «вырашаюць» праблему з недахопам кіслародных месцаў у клініках.
Як вынікае з іншых апублікаваных запісаў, для чыноўнікаў падчас пандэміі заўсёды знаходзіліся месцы і ў бальніцы, і на прыём да доктара.
Глядзіце таксама
«Мы там паставім чалавека, які будзе распавядаць казкі»
Акрамя таго, у расследаванні распавядаецца пра тое, як насамрэч ставіліся лекары да звычайных пацыентаў падчас пандэміі, і як — да чыноўнікаў.
У адным з прыведзеных у расследаванні фрагментаў размовы чуваць, як чыноўнікі дамаўляюцца падманваць беларусаў. Гаворка ідзе пра папулярны пункт вакцынацыі на «Экспабеле», які адкрыўся 8 траўня 2021 года. З-за перабояў з пастаўкамі вакцыны было шмат жадаючых прышчапіцца, асабліва не хапала другога кампанента.
Наталля Баярская распавяла ў адной з размоваў пра сітуацыю, якая ўзнікла там 10 траўня 2021-га.
«Людзі і з Брэста, і з Гродзенскай вобласці, і з Мінскай, з іншых гарадоў. Увогуле, стаялі сцяной. Не выпускалі медыкаў у 7 гадзін вечара 10 траўня з пункта. Патрабавалі прышчапіць да апошняга. Быў жа перапынак. Ні ў Мінску, нідзе не было вакцыны. Толькі ў нас», — сказала яна, дадаўшы, што давялося нават выклікаць міліцыю, каб супакоіць тых, хто вельмі хацеў вакцынавацца.
У выніку пункт закрылі, але, каб пазбегнуць абурэння людзей, паставілі там супрацоўніка, які хлусіў ім у вочы. Пра гэта сведчыць адна з размоў Баярскай і галоўнага ўрача Мінскай цэнтральнай раённай клінічнай бальніцы Гарыка Барсамяна.
«Мы там паставім чалавека, які будзе распавядаць казкі, што мінскія паліклінікі атрымалі вакцыну, у паліклініках чэргаў няма. Ідзіце туды. Вы не кажаце, што партыя скончылася? Так?» — пытаецца ён.
«Ні ў якім разе!» — адказала Баярская.
Глядзіце таксама
«Гэтыя лічбы лепш не паказваць»
Таксама чыноўнікі абмяркоўвалі па тэлефоне, як падаць інфармацыю людзям. У расследаванні адзначаецца, што ў 2021 годзе ў трох кварталах узнікалі перабоі ў вакцынацыі, але чыноўнікі пра гэта не казалі, у той жа час спрабавалі схаваць рэальную статыстыку смяротнасці.
У адным з апублікаваных фрагментаў размоў чуваць, як Наталля Баярская ўдакладняе ў былой у той час намеснікам міністра аховы здароўя Алены Богдан, якія лічбы не варта апублікаваць.
«Я чытаю інфармацыю пра Дзяржынск. Алена Леанідаўна, а лічбы — гэта тыя, пра якія мы асабліва не гаворым, іх варта і захаваць?» — пытаецца Баярская.
«Лепш не паказваць», — адказвае Богдан.
«У прынцыпе, так?» — удакладняе Баярская.
«Не паказваць. Не паказваць. Агульнымі фразамі, што каронавірусная інфекцыя ўнесла свае карэктывы. Усё», — дала ўказанне Богдан.
Паводле «Люстэрка»