Лявон Вольскі: Паверце мне, ніхто не пойдзе ваяваць за рускую мову
Навошта абараняць мову суседняе краіны, на якой і так гаворыць большасьць насельніцтва Беларусі? Хто ўсе гэтыя людзі, якія адмоўна выказваюцца пра беларускую мову? Лявон Вольскі на «Будзьма» — пра палымяных абаронцаў расейскае мовы ў Беларусі.
Лявон Вольскі — па слядах чарговай дыскусіі, якая разгарэлася ў сацыяльных сетках вакол выказвання адной дзяячкі, абуранай тым, што на пэўным беларускім сайце няма расейскай мовы, а толькі беларуская і ангельская.
Тэма, якой не абмінуць
Я даўно заўважыў, што пра беларускую мову адмоўна выказваюцца:
- Людзі малаадукаваныя;
- Людзі неразумныя;
- Людзі, бацькі якіх прыехалі ў горад зь вёскі;
- Людзі, якія прыехалі з Расеі;
- Людзі рэтраарыентаваныя;
- Людзі, якія хочуць атрымаць ад сваіх гэтых выказваньняў нейкую карысьць — падабайкі, піяр, халівар;
- Розныя спалучэньні вышэйазначаных пэрсанажаў — напрыклад, неразумны чалавек, бацькі якога прыехалі ў беларускі горад з расейскага мястэчка, і які хоча ад пагардлівых выказваньняў у бок беларускае мовы атрымаць шмат падабаек ад такіх самых асобаў, як ён.
Прабачце, што я чарговым разам вяртаюся да гэтае тэмы, але яе зноў не абмінуць — сацсеткі палаюць камэнтарамі на выказваньне чарговай перадавой дзяячкі, якую абурыла тое, што на асобна ўзятым беларускім сайце адно толькі беларуская і ангельская мовы. Няма расейскае. І гэта, маўляў, ігнараваньне правоў расейскамоўных беларусаў!
Як той чорт з табакеркі
Вось ужо гэтыя абаронцы расейскае мовы ў беларускай прасторы! Пэрыядычна ўзьнікаюць, як той чорт з табакеркі, і зноў зьнікаюць недзе. Абаронцы гэтыя напішуць чарговы пост, беларускаарыентаваныя асобы на іх накінуцца ў камэнтарах, а тады прыходзяць іншыя — абаронцы абаронцаў расейскае мовы.
І тут будуць гучаць розныя рэчы — пра расейскую мову (з малаком мацеры), якая беларусу раднейшая за беларускую, пра «спачатку эканоміка, а потым мова», пра Ірляндыю, Бэльгію, пра нават Бразылію, Мэксыку й Эквадор. Пра Аўстрыю.
6 пунктаў абаронцаў расейскай мовы
Здавалася б, навошта абараняць мову суседняе краіны, на якой і так гаворыць большасьць насельніцтва Беларусі?
- На тое, што чалавек малаадукаваны ідзе па жыцьці з усталяваным раз і назаўсёды клішэ: сьнег — белы, трава — зялёная, малако — карыснае, ежа — калярыйная, карціна — прыгожая, лідэр — моцны, мова — расейская. Усё, што ня ўпісваецца ў клішэ (там насамрэч ёсьць яшчэ пару дзясяткаў пастулятаў) — ня мае права на існаваньне. Бо разбурае раз і назаўсёды збудаваны сьвет неадукаванага індывіда.
- На тое, што чалавек неразумны (ён можа быць і адукаваны, адно аднаму не перашкаджае) далучаецца да малаадукаваных і такіх самых дурных, як ён, абаронцаў расейскае мовы проста праз сваю неразумнасьць. І пачынае апэляваць сваімі павярхнёвымі ведамі з гісторыі, геаграфіі і эканомікі. І будзе спрачацца да ачмурэньня, а заўтра ў яго, неразумнага, зьменіцца вэктар і прыярытэты, і ён будзе спрачацца ўжо пра іншае. Можа быць, і пра неабходнасьць ратаваньня беларускае мовы. Яны, неразумныя, забываюцца, пра што спрачаліся ўчора.
- На тое, што чалавек, бацькі якога прыехалі ў вялікі горад зь вёскі, з усіх сілаў выстаўляе сябе гарадзкім. Саромеецца сваіх бацькоў, іхнае трасянкі, свайго вясковага дзяцінства (штолета аддавалі да бабулі зь дзедам), прыбіральні на вуліцы, брудных калгасных кароваў, сельскае крамы й вечна п’янага суседа. Гэтага ўсяго не было! Canсeled! Таму й мова мусіць быць гарадзкая — расейская. Без варыянтаў. Ясна, што праз усе старанна падслуханыя з расейскае маскультуры «булошные», «кушать» і «ступай» раз-пораз праступаюць «на корідоре», «смеялісь с него» і «жгёт», але гэта нічога не мяняе. Нэафіт хоча быць расейцам болей за самога расейца.
- На тое, што чалавек, які прыехаў з Расеі, звычайна (увага: ёсьць выключэньні!) пагардліва ставіцца да абарыгенскай гаворкі. Што ў Казахстане, што ў Беларусі, што ў Нямеччыне. І калі будзе магчымасьць, заўсёды ўставіць свае пяць расейскіх капеек у абарону роднай мовы.
- На тое, што чалавек рэтраарыентаваны жыве спарахнелымі стандартамі мёртвай краіны — СССР. І ён лічыць за неабходнасьць змагацца за «мову міжнацыянальных зносінаў», на якой размаўляюць у «сталіцы нашай родзіны — Маскве». Звычайна рэтраарыентаваныя людзі — гэта адгалінаваньне з пункту 2.
- На тое, што шмат каму пляваць, на якой тэме зарабляць падабайкі і новых інтэрнэт-сяброў. А тэма беларускае мовы — заўсёды розгаласная. Хтосьці пракляне, а хтосьці — падтрымае. Хтосьці з чатырох катэгорыяў, пазначаных вышэй.
Паглядзіце ўважліва: кожнага разу, калі нейкі чарговы пэрсанаж пачынае пранікнёныя сьпічы за расейскую мову ў Беларусі, ён, гэты пэрсанаж, абавязкова ўпішацца ў адзін з гэтых шасьці пунктаў. І ягоныя абаронцы таксама.
Вось і пакінем іх каля гэтых іхных разьбітых начовак.