Белстат палічыў айцішнікаў. Наколькі іх стала менш у Беларусі?

Колькі IT-спецыялістаў цяпер працуе ў Беларусі? Што адбываецца з Паркам высокіх тэхналогій? Якія кампаніі сышлі з Беларусі і ці ёсць вакансіі для тых спецыялістаў, хто застаўся ў краіне? Разбіраецца dev.by.

Паводле афіцыйных звестак, колькасць работнікаў у ІТ-галіне за 2023 год скарацілася больш чым чым 15%. А агульная колькасць спецыялістаў у ІТ аказалася мінімальнай за апошнія чатыры гады.

Колькі айцішнікаў налічыў Белстат 

Звесткі аб колькасці занятых у розных сферах ведамства публікуе два разы на год. У лютым з’яўляецца папярэдняя, а летам — ужо выніковая статыстыка.

Папярэдне — летась у ІТ працавала больш за 88 тысяч чалавек.  Гэта на 16%, або на 17,6 тысячы менш, чым у 2022 годзе. Апошні раз прыкладна столькі людзей працавала ў галіне ў 2019 годзе.

Зрэшты, да лічбаў Белстата ёсць пытанні. 

Напрыклад, па звестках ведамства, у 2022 годзе ў ІТ-сектары працавала на 2,2 тысячы менш, чым у 2021 годзе.

Але калі ўзяць даныя таго ж Белстата па найманні і звальненнях, то за 2022 год колькасць спецыялістаў у ІТ-сектары скарацілася амаль на 17 тысяч спецыялістаў.

Варта ўдакладніць, што пазней Белстат прыбраў з адкрытых звестак лічбу ў 105,8 тысячы тых, хто працаваў у ІТ у 2022-м.  Верагодна, пры канчатковых падліках яна змянілася.

Даныя за мінулы год таксама выклікаюць пытанні. Ведамства паказвае, што колькасць работнікаў у ІТ скарацілася больш чым на 17 тысяч. Але ў 2023 годзе адток спецыялістаў (розніца паміж прынятымі і звольненымі) значна запаволіўся адносна 2022 года. 

Магчыма, адток амаль у 17 тысяч, які здарыўся ў 2022 годзе, Белстат якраз улічыў у статыстыцы за 2023 год. Айцішнікі, якія звольніліся і з’ехалі з краіны ў 2022 годзе, працавалі ў беларускім ІТ нейкі час і з гэтай прычыны маглі трапіць у агульную статыстыку занятых у галіне за 2022 год. Але летась яны ўжо не лічыліся супрацоўнікамі ў РБ, адпаведна, не трапілі ў агульную статыстыку.

Як бы там ні было, статыстыка паказвае агульную тэндэнцыю — колькаснае скарачэнне ІТ-сектара. 

Колькі айцішнікаў сапраўды вярнуліся ў Беларусь?

Адток айцішнікаў у 2022-2023 гадах

Паглядзелі, якія яшчэ ёсць даныя пра колькасць айцішнікаў.

З мінулага года Белстат не публікуе інфармацыі аб нанятых і звольненых у ІТ і абмяжоўваецца толькі данымі ў цэлым па сектары «інфармацыя і сувязь». Калі арыентавацца на гэтыя звесткі, можна прыкладна палічыць, колькі спецыялістаў страціла галіна за мінулы год. Паводле нашых ацэнак — больш за 6 тысяч чалавек.

Для параўнання: за 2022 год адток спецыялістаў быў у 2,5 разы вышэйшы — большы за 16,5 тысяч. Асноўная прычына — вайна ва Украіне, праз якую пачалася другая хваля рэлакацыі айцішнікаў. 

Усяго за апошнія два гады ІТ-сектар страціў, толькі паводле афіцыйных звестак (і нашых разлікаў за 2023), больш за 22,5 тысячы чалавек. Рэальныя страты галіны могуць быць значна вышэйшымі. 

Колькі спецыялістаў у ПВТ

Увосень мінулага года ПВТ апублікаваў інфармацыю аб колькасці новых рэзідэнтаў у 2022–2023 гадах і супрацоўніках. На той момант у кампаніях Парку працавала больш за 60 тысяч спецыялістаў (з улікам новых рэзідэнтаў і кампаній, якія сышлі з ПВТ Беларусі). Вясной 2022 года іх было больш за 78 тысяч чалавек.

Што далей

Сёлета 44 кампаніі сталі новымі рэзідэнтамі ПВТ, аднак Парк не апублікаваў новай інфармацыі пра колькасць супрацоўнікаў.

Большасць новых рэзідэнтаў — невялікія кампаніі, зарэгістраваныя толькі летась. Таму, верагодна, прыток новых спецыялістаў не вельмі вялікі. 

Між тым толькі сёлета, калі арыентавацца на даныя ПВТ, некалькі дзясяткаў кампаній перасталі быць рэзідэнтамі Парку. Верагодна, частка з іх сышла ў ліквідацыю, пры гэтым можна меркаваць, што не ўсе супрацоўнікі такіх кампаній працягнуць працаваць у Беларусі.

Самыя гучныя закрыцці бізнесу сёлета пакуль звязаны з мабільнымі распрацоўшчыкамі.

На пачатку студзеня стала вядома пра закрыццё ў Мінску офіса распрацоўкі ізраільскай gamedev-кампаніі «Playtika». Афіцыйная прычына закрыцця, паводле слоў супрацоўнікаў — legal issues (заканадаўчыя пытанні — рэд.). 

У мінскім офісе сёння працуе каля 300 чалавек. Паводле слоў крыніц, чакаецца, што кампанія скароціць 50% усёй мінскай каманды, то-бок каля 150 чалавек. Спецыялістам, якія не трапілі пад скарачэнне, прапануюць 3 опцыі: аддаленая праца (праз Грузію), рэлакацыя (крыніцы называюць Польшчу — заўв. рэд.) або B2B.

Мары чыноўнікаў пра IT-краіну: чытаем стратэгію ўстойлівага развіцця

Офіс у Мінску закрые мабільны распрацоўшчык з беларускімі каранямі «Apalon». На працягу лютага-сакавіка кампанія ўсю беларускую каманду (100+ чалавек) звольніць. Гэта адбудзецца ў сувязі з продажам прадуктаў Mosaic Group — мацярынскай кампаніі. Яе інтэлектуальная ўласнасць стала прадметам здзелкі (кошт актываў складае 160 мільёнаў долараў), пры гэтым каманда — не. 

Таксама з краіны сыходзіць gamedev-студыя з беларускімі каранямі «Belka Games». Афіцыйна працэдура ліквідацыі беларускай юрыдычнай асобы была запушчана ў канцы снежня 2023 года. Рашэнне было прынята ўласнікам.

Ці засталіся яшчэ супрацоўнікі «Belka Games» у Беларусі (хтосьці можа працаваць аддалена), дакладна невядома. Раней там працавала больш за 100 чалавек. На бягучы момант у лінкедзіне больш за 20 супрацоўнікаў «Belka Games» указалі Беларусь у якасці актуальнай лакацыі. 

Што з вакансіямі ў Беларусі

На рынку ІТ-вакансій напрыканцы мінулага года было пакуль самае глыбокае дно. У снежні ў Беларусі было 3648 актыўных ІТ-вакансій — гэта абсалютны антырэкорд за ўсю гісторыю назіранняў і мінус 15% да лістапада. Падобны рэзкі правал назіраўся год таму, у снежні 2022 года.

Зрэшты, на пачатку гэтага года асобныя кампаніі актывізавалі найманне.

Напрыклад, на сайце rabota.by больш за 40 вакансій з’явілася за апошні месяц ад «Lesta Games». Кампанія шукае распрацоўшчыкаў, дызайнераў, аналітыкаў, інжынераў. Таксама больш за 40 вакансій размясціла кампанія «Innowise Group» — патрэбны распрацоўшчыкі, менеджары, інжынеры. Больш за 20 прапаноў аб працы ў Беларусі размясціла за апошні месяц кампанія «Andersen».

Як беларуская IT-экасістэма выжывае за мяжой