Навошта прапаганда лепіць з Лукашэнкі генія?
Імкненне спяваць оды Лукашэнку дабром не скончыцца, піша Андрэй Бранішэўскі для «Plan B».
Нездарма некаторыя злыя людзі паклёпнічаюць на культуру ў сучаснай Беларусі. Кажуць, што ад культуры ў Беларусі мала што засталося, а тое, што засталося, сорамна паказаць прыстойным людзям. Ёсць у краіне адзін літаратурны жанр, які ўзляцеў амаль што ў космас. І, тармазіць, падобна, не збіраецца.
Самы сціплы чалавек
«Ён не любіць, дарэчы, калі яго хваляць. Жудасна не любіць. Але мы ж павінны казаць праўду людзям».
Калі хто не зразумеў, то сціплы чалавек — гэта Аляксандр Лукашэнка. Нават не так. Самы сціплы чалавек — гэта Аляксандр Лукашэнка. А ўсю праўду пра яго сціпласць расказала некалькі дзён таму Наталля Качанава.
Вось нельга сказаць, што гэтыя словы Качанавай сталі інструкцыяй да дзеяння. Міністры, дэпутаты, дырэктары, баявыя беларускія генералы і грамадска-аналітычныя дзеячы даўно ўжо перасталі сябе стрымліваць. Не кажучы ўжо пра як бы журналістаў. Таму што гаварыць праўду лёгка і прыемна.
Мала якое выступленне чыноўніка абыходзіцца цяпер без спасылак на мудрасць правадыра. Да праслаўлення мудрасці прыцягваюць прагрэсіўную моладзь, выпадковых мінакоў і абавязкова простых працоўных. Таму што без простых працоўных у такой далікатнай справе, вядома, не абысціся. Хто яшчэ, акрамя простых працоўных, раскажа простымі і зразумелымі народу словамі, пра тое, што «з прыходам Аляксандра Лукашэнкі сітуацыя ў прамысловасці і ў цэлым у краіне пачала паступова паляпшацца».
Вось кіраўнік Беларускай акадэміі навук Уладзімір Гусакоў днямі паскардзіўся, што Лукашэнка дагэтуль не атрымаў аніводнай Нобелеўскай прэміі. Таму што перашкаджаюць англасаксы, якія заселі ў шведскім Нобелеўскім камітэце.
«Што тычыцца Нобэлеўскай прэміі... Ну, можа, у намінацыі "Прэмія міру"?» — выказаў здагадку Гусакоў.
Таму што кіраўнік Беларускай акадэміі навук мог бы, вядома, выдаць босу Нобелеўскую прэмію ў любой намінацыі. Хоць за літаратуру, хоць за фізіку. Можна нават за матэматыку. У сусвеце беларускай прапаганды Лукашэнка — аўтарытэт ва ўсіх абласцях.
«Калі цемра беспрасветная, ідзе герой. І ён прыйшоў»
Але Нобелеўская прэмія для маштабаў асобы ўжо, мабыць, драбнаватая. Беларуская прапаганда лепіць з Лукашэнкі вобраз месіі і збаўцы ўсяго чалавецтва з грамадскай нагрузкай у выглядзе прэзідэнцтва ў Беларусі. Што ёсць пад рукой, з таго і лепіць.
Вось калі раней ліслівасць спрабавалі маскіраваць псеўдааналітыкай, то цяпер ужо ніхто гэтым глупствам не затлумляецца. Веліч Лукашэнкі дасягнула такіх маштабаў, калі яна больш не залазіць нават у самыя шырокія канспіралагічныя рамкі.
«Хто спыніць Байдэна і выратуе планету?» — пытанне ад Вадзіма Ялфімава ў «Мінскай праўдзе» чыста рытарычнае. Таму што адказ, канешне, вядомы загадзя. Каго толькі Лукашэнка ўжо не ратаваў у віртуальнай рэальнасці беларускага тэлевізара.
Выратаваў Беларусь ад «ліхіх дзевяностых», а беларускія заводы — ад грошай замежных інвестараў. Выратаваў Расію — ад крывавай бойні, якую хацеў зладзіць Прыгожын. Заадно выратаваў Прыгожына — ад пуцінскай помсты. З выратаваннем Прыгожына, праўда, атрымалася крыху няёмка. Але затое пасля гэтага адразу высветлілася, што яшчэ ў 2020 ён выратаваў усю планету ад ядзернага знішчэння.
Зразумела, што падыходзіць да такога чалавека са звыклай меркай нельга. Не кажучы ўжо пра тое, каб прад'яўляць яму дробязныя прэтэнзіі.
«Шануйце тое, што маеце, і дзякуйце за гэта прэзідэнту», — сказаў кіраўнік моладзевага парламента Мікіта Рачылоўскі.
Ахвяра прапаганды
Але гэта толькі здаецца, што беларуская прапаганда стараецца дзеля нас з вамі. Гэта паводле штатнага раскладу беларуская прапаганда павінна нас пераконваць у велічы Лукашэнкі. А насамрэч яна ж стараецца для таго, хто ўстанавіў ёй гэты штатны расклад. Галоўная ахвяра прапаганды пра веліч Лукашэнкі — сам Лукашэнка.
Вось калі калі-небудзь раней у яго яшчэ былі сумневы ў маштабах сваёй асобы, то цяпер іх дакладна не засталося. Таму што верыць ва ўласную веліч лёгка і прыемна. Як жа не верыць, калі пра гэта сказалі ў тэлевізары? Тэлевізар хлусіць не будзе.
І няма ж нікога, хто мог бы сказаць, што Лукашэнка не геній, а скажам проста талент. Не найвялікшы аналітык усіх часоў і народаў, а ўсяго толькі выбітны.
Таму, калі Лукашэнка раздае парады, як паправіць трактар і ўладкаваць галактыку, ён жа гэта робіць шчыра. Ён жа на самой справе верыць, што ні з галактыкай, ні з трактарам без яго ўдзелу не справяцца. Таму што ў віртуальным сусвеце беларускага тэлевізара ўсе вакол дурні, а ён адзін — разумны.
Праўда, перыядычна паміж віртуальнасцю прапаганды і аб'ектыўнай рэальнасцю ўзнікаюць трагічныя непаразуменні. А пасля трагічных непаразуменняў здараюцца жыццёвыя расчараванні.
Як было ў 2020-м з верай ва ўсеагульную народную любоў. І ў 2021-м, калі следствам завышаных уяўленняў аб сваім геапалітычным значэнні стала спроба ўтаймаваць Еўропу нелегальнымі мігрантамі. Або ў 2022-м, з трагічнай памылкай адносна ўзяцця Кіева за тры дні і моцы «другой арміі свету». Ды і ў 2023-м годзе з выратаваннем Расіі таксама атрымалася не вельмі прыгожа.
А самае сумнае, што чым больш здараецца няўдач, тым мацней імкнецца беларуская прапаганда. Калі рэальных дасягненняў мала, вялікая спакуса сысці ў поўную віртуальнасць. Там добра. Трамп —прэзідэнт ЗША, Кіеў узялі за тры дні, а грамадзяне сумнеўнай лаяльнасці так і паўзуць на каленях ад самай мяжы каб пакаяцца. Вось толькі чым далей сыходзіш у віртуальнасць, тым больш балючым будзе раптоўнае вяртанне да рэальнасці.