Новы «Прыгожын». Хто і як прасоўвае ідэі «рускага свету» сярод сілавікоў?
Прадстаўнікі дэмакратычных сіл у адзін голас кажуць, што гэты чалавек пры першай жа магчымасці здрадзіць Лукашэнку і выканае загад Масквы.
Ілюстрацыйнае фота «НЧ»
Чальцам Аб'яднанага пераходнага кабінета дэмакратычнай Беларусі нядаўна стала вядома, што баевікі ПВК «Вагнер» ужо служаць ва Унутраных войсках Рэспублікі Беларусь.
Расійскі прапагандыст Канстанцін Прыдыбайла апублікаваў допіс з фота сімволікі баевікоў і заявіў, што «вагнераўцы» ўвайшлі ў склад групы спецназа «Тарнада». Тады ж з'явіліся фота з вайсковай часці 3310 у Мінску, на якіх побач з чырвона-зялёным сцягам і сцягам спецназа МУС развіваецца сцяг ПВК «Вагнер».
Стваральнік падраздзялення «Тарнада» — генерал Мікалай Карпянкоў
У сярэдзіне сакавіка мінулага года ўжо ў рангу намесніка міністра ўнутраных спраў і камандуючага ўнутранымі войскамі МУС Рэспублікі Беларусь Мікалай Карпянкоў казаў, што расійскае войска – спадкаемца савецкага: «Расійскае войска — яно непераможнае. Гэта мы саюзнікі, і наша армія разам з расійскай — яна непераможная». Улетку 2023 года ён наведваў лагер ПВК «Вагнер» побач з вёскай Цэль пад Асіповічамі. І тады ж расказваў, што сустракаўся ў Беларусі ў першыя дні пасля бунту з Яўгенам Прыгожыным. Акрамя таго, Карпянкоў прызнаўся, што ў яго ёсць закрытая сувязь з кіраўніцтвам ПВК «Вагнер» — арганізацыяй, цесна звязанай з Галоўным упраўленнем (былым ГРУ) Генштаба УС РФ і ФСБ Расіі.
Карпянкоў, які таксама выступіў арганізатарам «злёту ваенна-патрыятычных клубаў Беларусі і Расіі», мае кантакты і з Рускай праваслаўнай царквой.
«Голас Амерыкі» паразмаўляў з прадстаўнікамі Аб'яднанага пераходнага кабінета дэмакратычнай Беларусі і папрасіў іх падрабязней расказаць пра тое, што ўяўляе сабой чалавек, пра якога да нядаўняга часу мала што гаварылася ў медыяпрасторы. А таксама пра тое, наколькі верным членам каманды Лукашэнкі ён з'яўляецца.
«Гэта той чалавек, які ў цяперашніх рэаліях фактычна можа стаць новым Прыгожыным»
Намеснік кіраўніка Аб'яднанага пераходнага кабінета Павел Латушка нагадвае, што пасля таго, як Лукашэнка ў жніўні 2020 года прайграў прэзідэнцкія выбары, ён быў вымушаны пайсці на татальную зачыстку грамадзянскай супольнасці. У выніку рэпрэсіям падвергліся многія дэмакратычна і нацыянальна арыентаваныя палітыкі і актывісты. Іх месца занялі тыя, хто арыентаваны на Расію і на Пуціна.
«Такім чынам Лукашэнка стварыў для сябе бомбу запаволенага дзеяння. Сёння выступіць супраць «рускамірскіх» сіл на тэрыторыі Беларусі яму немагчыма, таму што такім чынам ён выступіць супраць свайго гаспадара Пуціна, марыянеткай якога ён з'яўляецца. Дазволіць сабе гэта Лукашэнка не можа, і гэта вынік яго палітыкі», — адзначыў Павел Латушка.
Глядзіце таксама
На пытанне, ці можна лічыць, што Мікалай Карпянкоў пасланы ў Беларусь з мэтай стварэння тут новага плацдарма для нападу на Украіну, Латушка адказаў: «Мы не можам гэта ні сцвярджаць, ні абвяргаць. Разам з тым, мы бачым сістэму, якую на сённяшні дзень выбудоўвае генерал Карпянкоў на тэрыторыі Беларусі. Гэта той чалавек, які ў цяперашніх рэаліях фактычна можа стаць новым Прыгожыным. Сёння Карпянкоў стварыў цэлую сетку спецыяльных падраздзяленняў, якія ўваходзяць у склад унутраных войскаў Рэспублікі Беларусь і размешчаны практычна ва ўсіх абласных цэнтрах нашай краіны. У Мінску ў склад гэтых падраздзяленняў, якія агулам налічваюць ужо паўтары тысячы чалавек, увайшлі і былыя найміты «Вагнера».
Паводле нашых звестак, адным з дарадцаў і «правай рукой» Карпянкова з'яўляецца былы афіцэр «Вагнера», а сам Карпянкоў прызнаваўся, што яны актыўна ўзаемадзейнічаюць з падраздзяленнямі «Вагнера» на тэрыторыі Беларусі і пераймаюць баявы досвед, у тым ліку — прымяненне артылерыі. Адначасова Карпянкоў стварае групу інфармацыйнай падтрымкі па вобразе і падабенстве той, што меў Прыгожын».
Сярод прапагандыстаў, з якімі працуе Мікалай Карпянкоў і якія цесна звязаны з Расійскай Федэрацыяй, кіраўнік «Народнага антыкрызіснага ўпраўлення» згадаў Рыгора Азаронка, Вадзіма Гігіна і Аляксандра Шпакоўскага. «Яны ўваходзяць у палітычную раду партыі «Белая Русь», якая мае «рускамірскую» накіраванасць і з'яўляецца аналагам «Адзінай Расіі» на тэрыторыі Беларусі», — дадаў Павел Латушка.
А Карпянкоў, на сённяшні дзень выяўляючы лаяльнасць да Лукашэнкі, разам з тым трымае дулю ў кішэні. Ідалам, якому ён пакланяецца, з'яўляецца Пуцін, а ва ўзаемаадносінах з Лукашэнкам у яго ёсць праблемы. Калісьці ён з'яўляўся яго дзеншчыком, уваходзіў у яго асабістую ахову і, паводле нашых звестак, тады быў падвергнуты прыніжэнню з боку Лукашэнкі», — сцвярджае палітык.
Латушка ахарактарызаваў генерала Карпянкова як пыхлівага, сквапнага і схільнага да помсты чалавека. Ён выступаў за стварэнне канцэнтрацыйных лагераў для апазіцыянераў і заклікаў страляць у лоб на паражэнне тым, хто выходзіў на акцыі пратэсту.
«Гэта яго бачанне будучыні для Беларусі, паколькі ён падтрымлівае таталітарную сістэму. Ён праяўляе лаяльнасць у дачыненні да Лукашэнкі, але здрадзіць яму па першым жа сігнале з Крамля. На сённяшні дзень ён стварыў у Беларусі прарасійскую ўзброеную сілу, якая ў пэўны момант можа быць выкарыстана Расійскай Федэрацыяй у сваіх інтарэсах, у тым ліку і супраць дыктатара Лукашэнкі», — не сумняваецца намеснік кіраўніка Аб'яднанага пераходнага кабінета.
Паводле звестак, якімі валодае Павел Латушка, КДБ Беларусі і «Аператыўна-аналітычны цэнтр» пры Лукашэнку пісалі яму адпаведныя дакладныя, аднак самаабвешчаны прэзідэнт не распачаў аніякіх дзеянняў, паколькі ён не ў стане супрацьпаставіць сябе Крамлю.
Глядзіце таксама
А ў завяршэнне свайго каментара Латушка падкрэсліў: «Лукашэнка сваёй палітыкай сам давёў да такой сітуацыі, калі з'яўляюцца такія «рускамірскія ідэолагі», як Карпянкоў, якія ставяць пад пагрозу яго ўладу з боку, у тым ліку ад Расійскай Федэрацыі. Стары ён стаў, лядашчы дзед і не можа ўжо прагназаваць усе пагрозы і рызыкі, якія ствараюцца вакол яго».
«Відавочна, у Лукашэнкі ёсць на яго нейкі кампрамат»
Кіраўнік «BYPOL» Аляксандр Азараў нагадвае, што Мікалай Карпянкоў адзін час уваходзіў у асабістую ахову Лукашэнкі і таму добра дасведчаны пра схаваны бок жыцця самаабвешчанага кіраўніка Беларусі. «І паколькі прарасійскія настроі не ўплываюць на яго кар'еру, Лукашэнка, відавочна, ведае пра яго тое, чаго не ведаем мы. І гэта дазваляе яму трымаць Карпянкова ў цуглях. Калі б ён баяўся Карпянкова, то не прасоўваў бы яго, а раз прасоўвае, то не адчувае пагрозы з яго боку», — падкрэсліў Азараў.
У выпадку канфлікту паміж Расіяй і Беларуссю Мікалай Карпянкоў, на думку Азарава, возьме бок Расіі. «Які б ён ні быў лаяльны ў дачыненні да Лукашэнкі, ён усё роўна глыбока прарасійскі чалавек. Ён верыць у Расійскую імперыю, у яе непераможнасць і ўсё такое. І калі яму трэба будзе выбіраць, ён адназначна здрадзіць Лукашэнку. А цяпер, відавочна, у Лукашэнкі ёсць на яго нейкі кампрамат, як і на ўсіх чыноўнікаў высокага ўзроўню, які дазваляе яму трымаць гэтых людзей у цуглях. А каб прыбраць Лукашэнку, трэба, каб яго перастала падтрымліваць Расія, за кошт якой ён і захоўвае ўладу. Не будзе падтрымкі Расіі — адразу ўзнікне эканамічны крызіс, які прывядзе да пратэстаў і рэвалюцыі», — мяркуе эксперт.
Пры гэтым Азараў ведае, што сярод супрацоўнікаў сілавых структур Беларусі ёсць людзі, патрыятычна настроеныя ў дачыненні да сваёй радзімы, але да пары да часу вымушаныя хаваць гэтыя настроі. «BYPOL» — вялікая арганізацыя, якая складаецца з былых і дзеючых сілавікоў. У снежні 2020-га і пачатку 2021 года мы аб'яўлялі набор у «BYPOL» сілавікоў, якія стаяць на баку народа і прытрымліваюцца дэмакратычных каштоўнасцей. І з тых часоў да нас запісалася каля 700 чалавек, і многія з іх служаць да гэтага часу. Але, вядома ж, асноўная маса сілавікоў проста чакае і не хоча рызыкаваць, але ў патрэбны момант яна падтрымае народ», — упэўнены кіраўнік «BYPOL».
Глядзіце таксама
Сам Аляксандр Азараў адводзіўся са службы ў канцы жніўня 2020 года, і ён сведчыць, што ў яго падраздзяленні, якое складалася з 15 чалавек, толькі двое падтрымлівалі Лукашэнку і яго метады падаўлення пратэсту. «І гэтыя суадносіны захоўваюцца і на дадзены момант. А людзі працягваюць служыць проста таму, што яны не бачаць іншых перспектыў, таму што пасля звальнення з-за спагады да пратэстаў ім ставіцца так званая «чорная метка», пасля чаго ім нельга нідзе ўладкавацца на працу. І супрацоўнікі (сілавых структур) ведаюць, што будзе, калі яны звольняцца, а ім трэба ўтрымліваць сям'ю, трэба выплачваць крэдыты і гэтак далей. У іх застаецца толькі магчымасць з'ехаць за мяжу, а гэта азначае, што ў Беларусі ў іх арыштуюць усю маёмасць, калі яны не паспеюць яе прадаць. Яшчэ ёсць страх, што за мяжой чалавек не зможа ўладкавацца на працу, таму з'язджаюць толькі ў тым выпадку, калі ім пагражае турма», — тлумачыць ён.
«Калі пад Лукашэнкам усё захістаецца, Карпянкоў выканае каманду з Крамля»
Падпалкоўнік запасу паветрана-дэсантных войскаў, прадстаўнік па пытаннях абароны і нацыянальнай бяспекі Аб'яднанага пераходнага кабінета дэмакратычнай Беларусі Валерый Сахашчык не лічыць, што Мікалай Карпянкоў дэлегаваны ў Беларусь Крамлём з мэтай падрыхтоўкі плацдарма для новага нападу на Украіну. «Карпянкоў жыве ў Беларусі ўсё жыццё, больш за 20 гадоў служыў у сістэме МУС, быў камандзірам спецпадраздзялення «Алмаз». Служыў у ГУБАЗіКу, і яго павінны ўжо былі адправіць на пенсію, бо заканчваўся кантракт, ён падаваў заяву на падаўжэнне, але атрымаў адмову. І толькі тое, што ён «гераічна» разбіваў вітрыны на пратэстах у жніўні 2020 года і збіваў людзей, выклікала прыліў любові Лукашэнкі, і таму Карпянкоў застаўся», — упэўнены былы вайсковец.
Ён дадае, што ўзвышэнне Карпянкова адбылося цалкам выпадкова, і не варта разглядаць гэта як тонка спланаваную акцыю.
Што тычыцца наяўнасці ў сілавых структурах Беларусі людзей, якія патрыятычна настроены ў дачыненні да сваёй краіны, то, на думку Сахашчыка, яны адназначна ёсць, прычым на самым высокім узроўні сярод генералітэту. «І калі будзе зразумела, што адкрыта ўзвысіць голас і стаць на бок народа не будзе бессэнсоўным суіцыдам для іх саміх і сітуацыя дае ім шанец, то яны гэта зробяць са станоўчым для іх вынікам», — не сумняваецца чалец каманды Святланы Ціханоўскай.
Валерый Сахашчык таксама мяркуе, што генерал Карпянкоў будзе бездакорна выконваць усе загады Лукашэнкі да таго часу, пакуль той будзе дзеяздольны. І падкрэслівае: «Калі пад Лукашэнкам усё захістаецца і Карпянкоў уловіць, што з дыктатарам усё, то з імавернасцю, блізкай да 100%, ён выканае каманду з Крамля. Па сваёй ідэалогіі ён жорстка пракрамлёўскі чалавек, любіць «рускі свет», выхоўвае падначаленых у яго духу, носіць сцягі і шаўроны «Вагнера», і таму няма ніякага сумневу ў яго арыентацыі».
Глядзіце таксама
Пры гэтым прадстаўнік па пытаннях абароны і нацыянальнай бяспекі Аб'яднанага пераходнага кабінета дэмакратычнай Беларусі не думае, што Карпянкоў можа паспрабаваць узяць уладу па прыкладзе Яўгена Прыгожына. «Ён не зможа дамовіцца з народам. Яму не даруюць таго, што ён рабіў у 2020 годзе і пазней. У яго няма шанцаў на літасць, і таму ён будзе абараняцца да канца. Калі Лукашэнка страціць сваю сілу, то Карпянкоў будзе дакладна разумець, што адзіная сіла, якая зможа яго абараніць, — гэта Масква, і нікому больш ён не патрэбны. Таму адразу ж павернецца ў бок Масквы», — мяркуе Валерый Сахашчык.
І завяршае свой каментар так: «Але я не веру, што ён зможа, падобна Прыгожыну, нешта прадумаць, арганізаваць. Ён адкрыта тупы, як супрацьтанкавы снарад. Таму, калі яму дадуць з Масквы выразныя інструкцыі па пунктах адзін-два-тры, то ён будзе гэта выконваць, настолькі, наколькі яму хопіць цямы. Але сам ён не зможа арганізаваць нічога, падобнага да таго, што зрабіў Прыгожын».