Ці пабягуць беларусы забіраць свае грошы з банкаў?

Нацбанк зніжае стаўку рэфінансавання ў гэтым годзе ўжо ў шосты раз. Ці не занадта спяшаецца і каму гэта выгадна?

Праўленне Нацыянальнага банка знізіла з 19 ліпеня 2017 года стаўкі рэфінансавання з 13% да 12% гадавых, а стаўкі па пастаянна даступных і двухбаковых аперацыях падтрымкі ліквіднасці банкаў — з 15% да 14% гадавых.
— Нягледзячы на ​​тое, што да гэтага часу стаўка зніжалася ўжо пяць разоў, да канца чэрвеня беларускі рубель умацоўваўся, па май ўключна інфляцыя ў гадавым вымярэньні месяц ад месяца зніжалася, даволі ўстойлівай была сітуацыя з рублёвымі дэпазітамі, — адзначае старэйшы аналітык Альпары Вадзім Іосуб. — Папярэднія зніжэння стаўкі эканоміка пераварыла нармальна. Але літаральна ў апошні час пачалі з'яўляцца пэўныя трывожныя званочкі.

З 20-х чыслаў чэрвеня пачала расці кошт валютнага кошыка, у чэрвені разгарнулася тэндэнцыя па інфляцыі: калі аж па травень яна ў гадавым вымярэнні падала, то ўжо ў чэрвені павялічылася з 6,1% да 6,5%.
— Магчыма, гэтыя два моманты стануць сігналам да таго, што Нацбанк возьме паўзу ў далейшым зніжэнні стаўкі рэфінансавання. Па-іншаму дзейнічаць нельга. Калі ёсць мэта гэтую стаўку зніжаць, то глядзяць на рэакцыю эканомікі, — кажа суразмоўца. — Роўна ў такім ключы дзейнічаюць Еўрапейскі цэнтрабанк, Федэральная рэзервовая служба (ФРС), якія ніколі не даюць ніякай канкрэтыкі па стаўках, а кажуць, што будуць рэагаваць па стане эканомікі. Мяркуючы па самай апошняй рэакцыі беларускай эканомікі, гэта зніжэнне, магчыма, затармозіцца.

Што чакае беларускіх укладчыкаў?

Часцей за ўсё стаўкі па дэпазітах нефіксаваны, яны прывязаны да стаўкі рэфінансаванні або да прадастаўлення рэсурсаў Нацыянальнага банка. Зніжэнне стаўкі рэфінансавання аўтаматычна прыводзіць да зніжэння ставак па большасці дэпазітаў.
— Калі глядзець статыстыку па рублёвых дэпазітах, то ў апошнія месяцы яны, хоць і нязначна, але раслі, нягледзячы на ​​зніжэнне стаўкі. Іншы момант: нават калі ў выніку зніжэння ставак рублёвыя дэпазіты пачнуць скарачацца, гэта не стане праблемай банкаўскай сістэмы. У апошнія месяцы яна функцыянуе ў рэжыме прафіцыту ліквіднасці, гэта азначае, што банкі і без таго прыцягнулі грошай больш, чым могуць размясціць у выглядзе крэдытаў, — падкрэслівае эканаміст. — Яны ўжо змушаныя гэтыя грошы не выдаваць у выглядзе крэдытаў эканоміцы, а істотную частку прыцягнутых грошай прадаваць Нацбанку.
Іншымі словамі, калі ў камерцыйных банкаў прыцягнутых грошай больш, чым трэба, то нязначнае скарачэнне рэсурснай базы, дэпазітаў не стане для банкаўскай сістэмы праблемай, дадае эксперт.
— У папярэднія гады беларускія інвестары вельмі чулліва рэагавалі на сітуацыю са стаўкамі: ледзь стаўкі знізіліся — людзі тут жа пабеглі ў банкі, знялі свае дэпазіты і на гэтыя грошы купілі валюту. Але для барацьбы з гэтымі працэсамі НБ ў мінулым годзе сур'ёзна перафарматаваў рынак дэпазітаў, калі большая частка дэпазітаў стала доўгатэрміновай і безадозвавай, — звяртае ўвагу суразмоўца. — Такім чынам, укладчыкі матываваныя зэканоміць на падаходным падатку за кошт доўгатэрміновых дэпазітаў, а больш высокай стаўкай матываваныя ўкладвацца менавіта ў безотзывные дэпазіты.
Гэта азначае, кажа аналітык, што ў параўнанні з тымі часамі, калі ў нас практычна любой ўклад быў укладам да запатрабавання, і любы дэпазіт можна было перапыніць датэрмінова без страт адсоткаў, зараз сітуацыя прынцыпова іншая: людзі не захочуць страціць цалкам налічаныя працэнты, плаціць з іх падаходны падатак.
— Наўрад ці будуць масава датэрмінова закрывацца дэпазіты. Набегу насельніцтва на банкі, сур'ёзнага вынасу грошай з банкаў не будзе, — упэўнены Вадзім Іосуб.
Паводле «Заўтра тваёй краіны»