Член Еўрапарламента: Мы выставім Беларусі рахункі за мігрантаў, звернемся ў ААН

У Літве абвясцілі надзвычайную сітуацыю з-за патоку нелегальных мігрантаў з тэрыторыі Беларусі. За апошнія суткі літоўскія памежнікі затрымалі 150 чалавек. Большасць з іх, па словах саміх затрыманых, грамадзяне Ірака, Ірана і Сірыі.

Улады Літвы абвінавачваюць Аляксандра Лукашэнку і ягонае асяроддзе ў арганізацыі незаконнай схемы перавозкі мігрантаў да літоўскай мяжы. У Вільні лічаць, што афіцыйны Мінск адмыслова займаецца арганізацыяй рэйсаў з Багдаду для напаўнення Еўропы мігрантамі. Так, на іх думку, улады Беларусі адказваюць на санкцыі за рэпрэсіі супраць беларускага народа.

Што думаюць у Літве аб дзеяннях беларускіх уладаў, чаму лічаць тое, што адбываецца з мігрантамі вынікам спланаванай акцыі і як збіраюцца на яе рэагаваць — пра гэта «Настоящее время» спытала члена Еўрапейскага парламента ад Літвы Пятраса Аўштравічуса.

— Міністр унутраных спраў Літвы на днях заявіла, што плынь мігрантаў — гэта свядомая палітыка беларускіх уладаў супраць Літвы. Вы можаце растлумачыць, у чым яна заключаецца?

— Ведаеце, наогул зразумець палітыку Лукашэнкі вельмі цяжка. Ён ужо раней сказаў, што ён не будзе стрымліваць нелегальных мігрантаў, якіх, дарэчы, пражывае на тэрыторыі Беларусі досыць шмат. Па-мойму, гэта як бы такая гібрыдная аперацыя, каб дэстабілізаваць сітуацыю і ў Літве: «Атрымлівайце тое, што вы заслужылі, вы тут працуеце на дэмакратыю ў Беларусі, дык я папрацую на нелегальных мігрантаў на вашым баку». Я думаю, што тут проста: што ён можа дрэнна зрабіць, то ён і робіць — ён цяпер выкарыстоўвае нелегальных мігрантаў, перакідваючы іх на бок Еўрасаюза, думаючы, што ён створыць нейкую асаблівую сітуацыю і ў ёй выйграе. Але я думаю, ён ужо пралічыўся. І вельмі дрэнныя наступствы для яго яшчэ толькі наперадзе.

— Пятрас, давайце зразумеем: кажучы аб нелегальных мігрантах, вы ў першую чаргу маеце на ўвазе каго — беларусаў або людзей з іншым грамадзянствам?

— Быў вельмі добры рэпартаж перад нашым размовай, калі нейкі прадстаўнік Мінска казаў, што з Ірака прыязджаюць турысты назіраць за нейкімі культурнымі мерапрыемствамі ў Беларусі. Але гэта проста смех бярэ. Я думаю, што гэтая перакідка мігрантаў — гэта добра задуманы працэс. Па-першае, я кажу і пра Ірак і Іран, можа, у прыватнасці, там афганцы могуць з'явіцца. Таксама рэйсы вядуцца з Турцыі, там таксама вялікая колькасць розных мігрантаў. Выдаючы так званыя турыстычныя візы (яны адразу выдаюць візу, па-мойму, у Еўрасаюз) — такім чынам, я б сказаў, ідзе проста гандаль людзьмі. І ў гэтым завязаны рэжым Лукашэнкі: ён сам асабіста усё ведае, я думаю, яму дакладваюць паўсядзённа аб гэтым працэсе — якая рэакцыя на літоўскай і еўрапейскай баку, што адбываецца на мяжы.

Гэта гандаль людзьмі, якія шукаюць зыходу з дрэннай сітуацыі. Мы ведаем, якая сітуацыя і ў Іраку, і, скажам, нават у Іране. Так што я не кажу пра беларусаў — мы сустракаем беларусаў як братоў і сясцёр.

— А ў вас ёсць звесткі, як выглядае гэтая схема перапраўкі мігрантаў з Беларусі ў Літву?

— Калі мы гаворым пра план Лукашэнкі, то значыць, гэта ўсё вядома і афіцыйным асобам на беларускім баку. Ну як можна праходзіць так добра ахоўную мяжу, калі нават свае людзі, беларусы, з цяжкасцю пакідаюць краіну? Значыць, [нелегальныя мігранты] ведаюць гэтыя праходы, бярэцца плата, добра арганізаваны бізнэс. Гандаль людзьмі — гэта, дарэчы, другі бізнэс пасля ўзбраенняў і наркотыкаў. Так што гэта вельмі сур'ёзнае фінансавае паступленне ў кішэні, і, напэўна, гэтым паступленнем потым дзеляцца ў вярхах.

— У пачатку нашай размовы вы сказалі: «Будуць вельмі дрэнныя наступствы для Беларусі». Што вы маеце на ўвазе?

— Я думаю, што мы зробім усё, што ў нашых сілах. Я выйшаў з ініцыятывай, што гэтае пытанне павінна абмяркоўвацца на сесіі Еўрапарламента. Сёння па гэтым пытанні выказаўся і старшыня Еўрапарламента Давід Сасалі.

Гэта еўрапейскі ўзровень, а на літоўскім узроўні я выйшаў сёння таксама з прапановай: мы павінны ўсе гэтыя рахункі, а гэта вялікія ўсё ж выдаткі — сустракаць мігрантаў, яны жыць дзесьці павінны, харчавацца, медыцынская дапамога і гэтак далей — вось гэтыя ўсе рахункі мы збярэм і выставім Беларусі. І паглядзім, які Міжнародны суд будзе з гэтым разбірацца. У мяне няма ніякіх сумневаў, што мы будзем падымаць гэтае пытанне на ўзроўні Аб'яднаных Нацый і ў інстытуцыях па міграцыі. Так што гэта будзе яшчэ адна ганебная пляма на мундзіры Лукашэнкі.

— Яшчэ адна актуальная цяпер тэма: Лукашэнка абвінаваціў краіны Захаду, сярод іх ёсць і Літва, у тэроры. Якая можа рушыць услед рэакцыя з боку Літвы, з боку Еўрапейскага Саюзу?

— Гэта вельмі сур'ёзнае абвінавачванне. Ведаеце, такімі словамі наогул не трэба кідацца, і тыя, хто гэта робяць, — значыць, яны маюць нейкі план. Але для Лукашэнкі асабіста і Раман Пратасевіч быў тэрарыстам, для яго ўсе свабодныя журналісты, усе блогеры з'яўляюцца тэрарыстамі, так што тут трэба яшчэ зразумець, пра каго ён кажа такімі словамі.

Але, у прынцыпе, я думаю, што паніка на баку Лукашэнкі бярэ сваё. Я згодны, напэўна, з аналізам, які быў прадстаўлены ў вашай студыі, што гэта можа быць яшчэ адной падставай для хутчэйшага аб'яднання з Расіяй. А гэта вельмі кепскія навіны для беларускага народа.