Непераадольнае “безбар’ернае асяроддзе” ў Бабруйску
Пытанне пра ўдасканальванне безбар’ернага асяроддзя ў Бабруйску ўзнікае пастаянна. І ў асноўным — не з падачы чыноўнікаў, а саміх інвалідаў-вазочнікаў.
Наталля Пінькоўская
— Мне здаецца, пра гэтую праблему трэба не казаць, а крычаць, — кажа супрацоўніца мясцовага сацыяльнага цэнтра Марыя Тарасенка.
Дзевяць год таму гэтая мініяцюрная дзяўчына патрапіла ў цяжкую аўтааварыю, пасля якой яе літаральна зшывалі па кавалках. Год яна правяла ў інвалідным вазку, і яшчэ больш часу сыйшло на ўзнаўленне. Марыя кажа, што гэты час, калі яна бачыла людзей знізу, дапамог ёй па-іншаму ўбачыць жыццё. Яна вельмі перажывае наконт сваіх “дзяўчынак”. Так яна называе невялікую групу вазочніц, з якімі займаецца тэрапіяй.
— Зараз мы чакаем сапраўднай, цёплай вясны, каб выбрацца некуды з дома. Зіму я прасядзела ў кватэры, таму што наш 5-ы і суседні 6-ы мікрараёны не абсталяваны пандусамі, зручнымі дарожкамі. А сацыяльнае таксі ўзімку не ездзіць, бо працуе на салярцы, — уздыхае вазочніца Наталля Пінькоўская. — Па цэнтры горада таксама асабліва не пагуляеш, з-за тых жа высокіх бардзюраў, каторымі шчодра аздоблены наш горад. Плошча Леніна больш-менш зручная, там нават у дворыках спушчаны бардзюры, але ўнутр будынкаў патрапіць складаней, у тыя ж крамы.
Дзяўчыны пералічаюць месцы, куды б хацелі, але не могуць патрапіць вазочнікі: выставачная зала, бо да яе ўваходу вядуць высокія прыступкі; тэатр, бо там таксама трэба ўздымацца на другі паверх; Палац мастацтваў з нязручнымі прыступкамі па шляху да ўваходу і ўнутры будынка; новая мастацкая галерэя з нязручным ганкам, і гэтак далей — усе ўстановы культуры па чарзе.
— Мы можам схадзіць, напрыклад, у кіно, таму што для вазочнікаў могуць адкрыць дзверы, праз якія выходзяць гледачы. Што тычыцца кафэшак, то гэта амаль нерэальна, нам застаюцца хіба толькі летнія пляцоўкі. Нават новы гандлёвы цэнтр, у якім няма прыступак, і па якім зручна перасоўвацца, знаходзіцца ў бездарожным месцы горада, да яго папросту немагчыма падабрацца, бо трапляеш ці на голае поле, ці на тыя ж бардзюры перад праезнай часткай. Але абсалютным здзекам выглядаюць для нас запрашэнні на Дзень інваліда. Справа ў тым, што яго праводзяць у Палацы мастацтваў, а мы ўжо казалі, як туды складана патрапіць. Валанцёр мусіць на руках уцягнуць цябе спачатку праз гэтыя прыступкі ў будынак, а там яшчэ і на другі паверх. Таму мала хто з вазочнікаў адважваецца туды пайсці, — рэзюмуе Наталля.
Марыя Тарасенка кажа, што ў Бабруйску вазочнік літаральна прывязаны да валанцёра ці сваяка. Яе абурае, што яны вымушаныя плаціць за сацыяльнае таксі.
— Вось, напрыклад, Наталлі, каб раз на тыдзень прыехаць у сацыяльны цэнтр на заняткі групы, трэба аддаць за дарогу каля 30 тысяч, — кажа Марыя. — Для інвалідаў гэта вялікія грошы, і таму яны стараюцца карыстацца таксі як мага радзей. І гэта пры тым, што гэтая машына нават не абсталяваная пад перавозку людзей у інвалідных вазках. У ёй павінен прысутнічаць хаця б адзін валанцёр і кантраляваць сітуацыю. Для грамадскага транспарта таксама патрэбны валанцёр і цярпенне, каб дачакацца новай мадэлі тралейбуса ці аўтобуса, з уваходам без прыступак. Супрацоўнікі цэнтра звярталіся да патэнцыйных спонсараў, у прадпрыемствы і фірмы, з просьбай ахвяраваць грошы на аплату сацыяльнага таксі. І практычна ўсе нам адмовілі. Часам здзіўляе, калі на прыгожай, бліскучай і дарагой паперы прыходзіць адказ “няма грошай”.
— Пешаходныя дарожкі ў Бабруйску яшчэ больш-менш, але бардзюры непад’ёмныя. Абурае тое, што так шмат кажуць пра безбар’ернае асяроддзе, а калі рамантуюць вуліцы, ніхто нават не паклапаціцца пра тое, каб усталяваць пару пандусаў ці хаця б зрабіць бардзюр ніжэй, — кажа вазочніца Насця Фёдарава. — Я выбіраюся ў горад з сябрамі, а ёсць людзі, якія паўсюль адны. У мяне ёсць такая сяброўка. Для яе кожная прагулка гэта экстрым, з-за бардзюраў ёй даводзіцца ездзіць па праезнай частцы. Іншага майго знаёмага вазочніка нават супрацоўнікі ДАІ аднойчы за язду па абочыне затрымалі, ва ўчастку іх калегі ледзь матам не “абклалі”, і ім давялося з ганьбай дастаўляць яго потым дахаты. З транспартам таксама прыкольна. Я напэўна адна на ім і езжу, — пасміхаецца Насця. — Кіроўцы нізкападлогавых тралейбусаў рэдка спыняюцца як трэба, ля бардзюра. У асноўным даводзіцца скакаць праз прорву. А ўжо пра тое, што ў іх ёсць пандусы, увогуле напэўна ніхто не здагадваецца. Вы звярталі ўвагу на “загадкавы” трохкутнік на ўваходзе? Вось, гэта ён і ёсць. З кватэры таксама выбрацца праблема з-за першых прыступак. За мяжой з гэтым спраўляюцца з дапамогай адкідных пандусаў, а ў нашых камунальнікаў на гэта няма грошай.
Дзяўчыны кажуць, што людзі часта папракаюць іх у вочы ці ўскосна, тым, што яны не могуць хадзіць. Той жа кіроўца сацыяльнага таксі кажа, што для яго гэта цяжкі клопат. І гэта нягледзячы на тое, што яны імкнуцца быць самастойнымі, а людзі, якія ходзяць, не даюць ім на гэта шанцаў. Наталля Пінькоўская працуе дыспетчарам і вышывае прыгожыя карціны, Насця Фёдарава працуе ў касметычнай кампаніі і малюе.
— Кожная дзяўчына з маёй групы магла б весці творчы гурток, вучыць дзетак маляваць, вышываць ці працаваць з бісерам, — кажа Марыя Тарасенка. — Але, на жаль, нейкім адказным людзям зручней засунуць іх за шафу, каб яны сядзелі дома, чым даць шанец жыць паўнвартасным жыццём.