«Ахова птушак Бацькаўшчыны» прапануе палічыць, колькі птушак прылятае на кармушкі
Штогадовая акцыя грамадскай арганізацыі "Ахова птушак Бацькаўшчыны" (АПБ) "Птушкі ля кармушкі" пройдзе ў выходныя 16-17 студзеня. Чым больш людзей паўдзельнічае, тым лепш атрымаецца адсачыць змены ў папуляцыях вераб'іных птушак і пры неабходнасці своечасова на іх зрэагаваць.
Такія ўлікі праводзяцца ў многіх краінах. Дзякуючы штогадовым падлікам птушак на кармушках у Вялікабрытаніі заўважылі скарачэнне папуляцыі шпакоў на 81% за паўстагоддзя такіх назіранняў.
Такі падыход атрымаў назву "народная навука", таму што ён дазваляе сабраць вялікі масіў дадзеных для аналізу.
Калі тысячы людзей па ўсёй краіне з году ў год лічаць птушак па адной методыцы, то невялікія памылкі становяцца статыстычна неістотнымі, а сур'ёзныя змены ў папуляцыях - прыкметнымі.
Для большай дакладнасці ўсё назірання з кармушак праходзяць ацэнку экспертаў. «Часам нам дасылаюць непраўдападобныя дадзеныя, напрыклад, калі да кармушкі прыляцела зграя птушак, якія звычайна трымаюцца паасобку або па некалькі асобін, - кажа Сямён Левы, спецыяліст АПБ па прыродаахоўных пытаннях. - Часам, у выпадку сумневаў, мы звязваемся з аўтарам назірання і ўдакладняем дэталі».
Падлічыць птушак на кармушцы нескладана і нават весела, таму ў акцыі «Птушкі ля кармушкі» можна ўдзельнічаць ўсёй сям'ёй разам з дзецьмі. А каб было прасцей вызначыць від птушкі, АПБ падрыхтавала міні-вызначальнік. На кармушцы лёгка і сфатаграфаваць незнаёмую птушку, каб потым яе вызначыць.
Каб у дні акцыі да вас прыляцела больш птушак, павесьце кармушку загадзя і папаўняйце яе неабсмажанымі чорнымі семкамі. Гэта універсальная падкормка для птушак. Да галінкі можна прымацаваць кавалак сала для сініц і дзятлаў. Але ні ў якім разе не кладзіце ў кармушку хлеб, батон і іншую ежу з чалавечага стала!
На сайце АПБ ёсць рэйтынг кармушак, якія можна зрабіць сваімі рукамі.
Як падлічыць птушак на кармушцы?
Для ўдзелу ў акцыі 16 і (або) 17 студзеня палічыце віды і колькасць птушак кожнага віду на сваёй кармушкі на працягу аднаго гадзіны і перадайце дадзеныя арганізатарам. Для гэтага можна запоўніць простую форму (яна будзе працаваць з 16 студзеня да 18.00 17 студзеня) або напісаць паведамленне ў FB або ВК.
Птушак можна лічыць і 3-4 гадзіны, але тады павінна быць 3-4 справаздачы, па адной на кожную гадзіну. Вазьміце нататнік, і як толькі прыляцяць першыя птушкі, запішыце час і пачніце адлік гадзіны.
Для кожнага віду ў фінальнай форме запішыце максімальную колькасць асобін, заўважаных на кармушцы на працягу гадзіны. Напрыклад, калі вы бачылі, як на кармушцы карміліся 4 зелянушкі, а потым прыляцелі яшчэ і іх стала 10, то гэту колькасць зелянушак і заносіце ў форму.
Каб не дубляваць пры падліку адных і тых жа сініц, а падлічыць ўсю зграю, трэба заўважыць нейкую асаблівую сініцу (часам птушкі аднаго віду адрозніваюцца паміж сабой) ці заўважыць лазораўку ў зграі вялікіх сініц - і лічыць птушак паміж прылётамі менавіта гэтай птушкі. Напрыклад, прыляцела лазораўка, узяла семачку, паляцела яе есці. У гэты час вы лічыце іншых сініц і працягваеце да прылёту лазораўкі за новай семкай.
Больш дакладна птушак у зграі можна палічыць, калі ёсць магчымасць агледзець дрэвы і кусты вакол кармушкі і палічыць, колькі птушак вакол есць семачкі.
Гракоў, галубоў і крумкачоў, калі яны цікавяцца кармушкай, лічыце таксама.
Звычайна на кармушкі ў гарадах прылятаюць вялікія сініцы, палявыя і дамавыя вераб'і. Усе гады акцыі яны ў топ-3 відаў, якія наведваюць кармушкі ў Беларусі. Прылятаюць і сініцы іншых відаў, зелянушкі, дубаносы, дзятлы, часам назіраюцца пералётныя птушкі.
Сярод усіх, хто дашле вынікі сваіх падлікаў праз форму, АПБ разыграе 10 значкоў-птушак. Шанец выйграць птушыныя сувеніры ёсць і ў тых, хто загрузіць свае фота і відэа з кармушак ў сацсеткі з хэштэгам #птушкілякармушкі або ў спецыяльны альбом ВК.
Натхніцца паўдзельнічаць у акцыі дапаможа анлайн-кармушка ў Белавежскай пушчы, адкуль ідзе жывая трансляцыя.
Дзяліцца ўражаннямі і фота, дапамагаць адзін аднаму ў вызначэнні птушак можна ў Telegram-чаце "Ціў-ціў".
interfax.by