Выжыць любым коштам: як выглядае самаізаляцыя ў Беларусі?

Як выглядае каранцін у Польшчы? Чым ён адрозніваецца ад каранцінных мераў у Беларусі? Як можна выжыць у беларускіх рэаліях на самаізаляцыі? Пра гэта мы паразмаўлялі з Уладзем Шульжыцкім, актывістам і сябрам партыі БНФ, які працаваў у Польшчы, вярнуўся на радзіму і прайшоў адпаведную і неабходную самаізаляцыю.


У Польшчы ўзмоцненыя каранцінныя і самаізаляцыйныя меры. Выхад з дому строга абмежаваны крайняй неабходнасцю (крама, праца, аптэка), а парушэнне каранціна можа карацца вялікімі грашовымі штрафамі ў эквіваленце ад 500 да 1000 долараў. 
— Уладзь, колькі часу ты жыў у Польшчы да пандэміі?
— Я жыў і працаваў у Польшчы паўгады — у Шчэціне зваршчыкам. Калі пачаўся каранцін, я працягнуў працу. Абмежаванняў спачатку не было: усе працавалі ў звычайным рэжыме.
— Як пандэмія каронавіруса змяніла жыццё ў Польшчы?
— Найперш людзі перасталі вітацца за руку, у грамадскіх месцах з’явіўся антысэптык. Прыкладна ў пяць разоў паменшылася колькасць людзей у грамадскім транспарце: штодзённа я назіраў 5-6 чалавек у трамваі. Але персанальна мяне ў Польшчы ніхто не ізаляваў. Працы стала менш, але пакуль невядома, ці праз каронавірус. Апошнія тыдні працы амаль не было.
— Якія змены ў грамадстве ты назіраў?
— Вялікіх зменаў я не назіраў. Быў указ аб тым, што больш за тры чалавекі нельга збірацца. Менш пасажыраў, людзі ходзяць у масках. Вялікія праблемы ўзніклі, калі закрыліся рэстарацыі, некаторыя крамы. Давялося ісці ў іншую, чым звычайна, краму. Ахоўнікі ў крамах раілі дэзінфікаваць рукі і надзяваць аднаразовыя пальчаткі.
— Як сітуацыя з каранавірусам выглядае ў Беларусі?
— Я з’ехаў з Польшчы 31 сакавіка. На мяжы мне ўручылі памятку, я запоўніў форму, у мяне ўзялі нумар тэлефона. Не было фінансавай кары за парушэнне ізаляцыі, але мяне кантралявалі. Кожны дзень мне тэлефанавалі і пыталіся пра стан здароўя. Гэтым займаўся ўчастковы тэрапеўт. Але я самаізаляваўся па сваёй ініцыятыве — на хутары. У мяне маці ў групе рызыкі па каранавірусу.

— Наколькі самаізаляцыя можа быць эфектыўнай?
— Яна можа дапамагчы. Людзі прыязджаюць здалёк з заражаных рэгіёнаў. Польшча з’яўлялася рэгіёнам, дзе каронавірус меў вялікі распаўсюд. На першых этапах эпідэміі самаізаляцыя была даволі патрэбная, каб не дапусціць перагрузкі сістэмы аховы здароўя.

— Польшча была адной з краінаў з найменшай колькасцю заражэння. Беларусь жа з’яўляецца краінай Еўропы, дзе каранцін афіцыйна не аб’яўлены, уведзеныя толькі каранцінныя меры. Як на тваю думку, кіруючыся польскім досведам, павінны былі бы выглядаць каранцінныя меры?
— Па тэлебачанні паказваюць пра даволі вялікую вытворчасць масак, але я бачу мала людзей у масках. Я хацеў бы, каб знакамітыя людзі, у тым ліку першыя асобы краіны і ў выглядзе сацыяльнай рэкламы нагадвалі людзям пра неабходнасць антыэпідэмічнай гігіены.  
«Калі ласка насіце маскі, працірайце рукі і твар, захоўвайце дыстанцыю» — так паўсюль павінны інфармаваць грамадзянаў. У Польшчы гэтым займаецца паліцыя. Гэтым мы бы выратавалі больш жыццяў, чым дэзінфекцыяй асфальтаў.

— Як выглядала тваё жыццё ў самаізаляцыі на хутары?
— Я сам быў вымушаны ізалявацца, каб не заразіць маці, якая знаходзіцца ў групе рызыкі. Сітуацыя ў вёсцы — не самая спрыяльная для каранціну. Як мне паведамлялі, можна было б замовіць санаторый за 60-70 рублёў, але я не пажадаў такога.

Мой хутар знаходзіцца паміж Вілейскім і Смаргонскім раёнам. Спачатку мне патэлефанавалі з трох месцаў: цэнтральнай раённай бальніцы і паліклінікі. Таксама тэлефанавала тэрапеўт, да якой я быў прыпісаны. Я ўставаў вельмі рана раніцай. Ішоў мыць твар на дварэ халоднай вадой. Яшчэ напаўсонны ўглядаўся ў бясцонцыя абшары цудоўнай беларускай прыроды. Пазней спрабаваў нешта сабе разагрэць у печцы альбо на пліце. Ведаеце, такі краявід абуджае паэтычны настрой. У маладосці я захапляўся паэзіяй, сам пісаў вершы. Цяпер гэта стала ў нечым неабходнасцю.
— Калі крыху абмінуць лірычнасць і вярнуцца да рэаліяў: як падавалася сітуацыя з каранавірусам і каранцінам па тэлебачанні?


— Там распавядалася, што ў нас усё цудоўна. Галоўны вірусолаг апавядаў, што каранцінныя меры нам не патрэбныя. Адзінае, што мяне насцярожыла тое, што па дзяржаўным тэлебачанні апавядаецца тое, што ўсё добра.

— Чым рэчаіснасць адрознівалася ад той карцінкі, якую стараліся паказаць афіцыйныя СМІ?
— Кепская інфармаванасць. Я быў вымушаны самастойна хадзіць у краму, паколькі ніхто з блізкіх не меў такой магчымасці, ды і я сам бы не хацеў іх незнарок заразіць. Дазвол хадзіць у краму у мяне быў, як мне паведамілі. Я хадзіў у бліжэйшую краму па бездаражжы каля 3-5 кіламетраў. У самой краме прадавачка не насіла маску, многіх прадуктаў проста не было.
— Зараз выходзіш ужо ў свет?
— Урэшце я змог прыехаць да маці ў Смаргонь, дзе я жыў да таго, як паехаў у Польшчу. І, хаця я знаёмы з вясковым жыццём, мне страшна ўявіць, што ў нас у краіне людзі так жывуць дабраахвотна. Вельмі б хацелася, каб нашая дзяржава больш дбала пра людзей у групе рызыкі. Пра людзей сталага ўзросту, якія жывуць у вёсках і не маюць неабходных сродкаў для жыцця і дастатковай інфармаванасці.