Азбука паліталогіі: Для захавання незалежнасці і суверэнітэту Беларусь павінна стаць часткай Еўропы

Слова «рэсантымент» азначае пачуццё варожасці, бяссільнай злосці да таго, каго чалавек лічыць прычынай сваіх няўдач — «ворагам». Нягледзячы на надзвычай рэдкае выкарыстанне гэтага слова ў побыце папулярнасць рэсантыменту набірае абароты ад года да года. Другое дыханне рэсантымент атрымаў пасля 2020 года сярод грамадзян, якія лічаць сябе патрыётамі-дзяржаўнікамі.

Пачну з цытаты, запазычанай у «жывым часопісе» гісторыка Андрэя Зорына:«Калі гаварыць пра белую прапаганду перыяду Грамадзянскай вайны, нельга не адзначыць характэрную для ўсіх франтоў рысу: агітацыя праціўнікаў бальшавікоў працэнтаў на 90–95 насіла характар «негатыўны». < ... > Белыя ў сваёй прапагандзе не спрабавалі прапанаваць нейкія перавагі свайго боку, дакладней, рабілі гэта рэдка і нерашуча. А вось бальшавікі пастаянна згадвалі менавіта станоўчыя бакі сваёй улады: гаварылася пра сацыяльна справядлівую будучыню, пра абавязковую адукацыю, барацьбу з перажыткамі мінулага, пра ўвагу да народных мас».
Прайшло стагоддзе. Назваць канкрэтную працэнтную долю негатыўных публікацый беларускай мадэлі развіцця не бяруся, але ў тым, што ў пэўным сегменце медыйнай прасторы такіх большасць, не сумняваюся.
Афіцыйная прапаганда пасля 2020 года паставіла крыж на палітыцы шматвектарнасці. Захад, пра які савецкі чалавек казаць без прыдыхання быў не ў стане, той самы Захад, дзе Coca-Cola была даступна кожнаму і ў любых колькасцях, нечакана з узору для пераймання ператварыўся ў монстра.
Каб не высоўваць беспадстаўных абвінавачванняў, прывяду фрагмент інтэрв'ю дэпутата Палаты прадстаўнікоў Нацыянальнага сходу Алега Гайдукевіча, якое прагучала ў эфіры ток-шоу «Будні» на «Альфа Радыё»:
«Еўрапейскія чыноўнікі — папросту хлусы і мярзотнікі. Ім усё роўна, у іх з Дзярждэпа заробак, сядзяць на ўтрыманні ЗША, ім пляваць на сваіх грамадзян. Просты паляк або немец павінен памерці на працы дзеля таго, каб Барэль паклаў у кішэню яшчэ 30 тысяч еўра, працёр свае акуляры і распавёў пра тое, што яшчэ крыху трэба пацярпець. І так ужо колькі? Тры гады і яшчэ сто гадоў так будзе. Вы першыя загнецеся, будзеце на гужавых павозках ездзіць, ветракі ставіць і марыць, каб яны вас сагрэлі».

Хто носіць джынсы Adidas…

Вось такі ён, заходні свет! Вось такая яна, заходняя цывілізацыя, выкармленая грэчаскай філасофіяй, рымскім правам, заходнім варыянтам хрысціянства. Цывілізацыя, якая прайшла праз горан Рэнесансу, Рэфармацыі і Асветніцтва.
Вынікам гэтага гістарычнага вінегрэту стала першая прамысловая рэвалюцыя. Яна пачалася ў Вялікабрытаніі, прайшла па краінах Еўропы ды ЗША — і дазволіла на працягу жыцця 3–5 пакаленняў перайсці ад аграрнага грамадства да індустрыяльнага, фармальным крытэрам якога з'яўляецца перавышэнне колькасці гарадскога насельніцтва над сельскім.
Усё пералічанае вышэй Беларусь закранула, у лепшым выпадку, па датычнай. Таму і жывём ва ўласным свеціку, у якім «усяго ў законах не прапішаш». Якое ўжо тут рымскае права!
Дый чаго хацець ад грамадства, якое па фармальнай прыкмеце знаходзілася ў стадыі аграрнага да 1975 года! Паглядзіце, якімі пустымі робяцца нашы гарады ў выходныя, асабліва калі з-за спрыяльнага збегу абставін выходныя аказваюцца здвоенымі.

Да першай прамысловай рэвалюцыі з яе масавым пераходам ад ручной працы да машыннай і ад мануфактуры да фабрыкі свет не ведаў эканамічнага росту. Таму і ВУП у Еўропе да 1800 года, згодна з англійскім статыстам Ангусам Мэдысанам, быў не вышэйшым, чым у Рымскай імперыі.
Як казалі ў СССР, «капіталізм гніе, але які водар!». У поўнай адпаведнасці з гэтай прымаўкай да савецкага чалавека заходні вецер толькі капіталістычныя пахі ды павевы і даносіў. У асноўным — у выглядзе шмотак, якімі гандлявалі з-пад палы фарцоўшчыкі. Нічога габарытнага праз жалезную заслону пратачыцца шанцаў не мела. Але затое для шчаслівых уладальнікаў «фірмы» адкрываліся захапляльныя перспектывы. А што вы хочаце? «Хто носіць джынсы Adidas, таму любая баба дасць»… Была і такая прыказка ў гады ўсеагульнага дэфіцыту.

Аўтаномнасць у якасці галоўнай характарыстыкі

Здавалася б, здольнасць Захаду вырабляць спажывецкія тавары высокай якасці і пры гэтым у масавых колькасцях павінна была прымусіць задумацца кіраўнікоў камуністычнай будоўлі, якая разгарнулася на адной шостай частцы сушы. Аднак нічога такога не адбылося. Як і завяшчаў вялікі Ленін, у барацьбе з дэфіцытам мы пайшлі іншым шляхам — арганізавалі крамлёўскі размеркавальнік і яго шматлікія аналагі на месцах.
Паклаўшы руку на сэрца варта прызнаць, што спробы наладзіць вытворчасць узораў заходніх тавараў на тэрыторыі Усходне-Еўрапейскай раўніны рабіліся неаднаразова, але без фанатызму. Дый пра які фанатызм можна было весці гаворку ў краіне, якая ўтрымлівае парытэт у ракетна-ядзерных узбраеннях з Амерыкай — краінай, што выдаткоўвае на адукацыю больш, чым на войска і ваенна-прамысловы комплекс?! Прычым гэту дэталь (дробязь) савецкая прапаганда сарамліва замоўчвала.
Заходняе таварнае багацце не звалілася на галовы еўрапейскіх бюргераў выпадкова, нібыта біблейская манна нябесная. Яно — вытворнае ад заходняй культуры, а калі больш канкрэтна — ад заходняга сацыякультурнага тыпу чалавека, імя якому «АСОБА».
Яе галоўная характарыстыка — аўтаномнасць. Асоба не мае патрэбы ні ў фюрэрах, ні ў правадырах, ні ў нацыянальных лідарах. Яна самадастатковая.
Не варта думаць, што ўсе еўрапейскія грамадствы складаюцца спрэс з АСОБ. Але для развіцця краіны наяўнасць іх крытычнай масы абавязковая.
Зразумела, што для фюрэраў, правадыроў і нацыянальных лідараў такія аўтаномныя АСОБЫ ўяўляюць смяротную пагрозу. І гэта пагроза шматкроць узмацняецца, калі АСОБЫ атрымліваюць магчымасць аб'ядноўвацца. Не абавязкова ў структуры, якія ставяць перад сабой палітычныя мэты. У любыя!
Тут самы час прыгадаць слова «рэсантымент», якое азначае пачуццё варожасці, бяссільнай злосці да таго, каго чалавек лічыць прычынай сваіх няўдач — «ворагам».
Нягледзячы на надзвычай рэдкае выкарыстанне гэтага слова ў побыце папулярнасць рэсантыменту набірае абароты ад года да года. Другое дыханне рэсантымент атрымаў пасля 2020 года сярод грамадзян, якія лічаць сябе патрыётамі-дзяржаўнікамі.
Адпаведны прыклад быў прыведзены ў пачатку артыкула.
***«А што з нагоды пазітыўнай публікацыі?» — спытае чытач. Тут усё вельмі проста. Галоўная выснова аўтара: Беларусь павінна стаць часткай Еўропы, нягледзячы на наяўнасць ілгуноў і мярзотнікаў сярод еўрапейскіх чыноўнікаў.